· mapa starożytnej Grecji
Tereny, na których rozpoczął się rozwój kultury narodu o dziejach najstarszych w całej Europie, grupują się na wyspach i wybrzeżach Morza Egejskiego.Ogniskiem kultury egejskiej, zwanej także kreteńsko-mykeńską, była przede wszystkim wyspa Kreta. Kulturę tą dzielimy na trzy zasadnicze ośrodki kulturowe:
KULTURA KRETEŃSKA - miała swój główny ośrodek na Krecie, rozwijała się od neolitu - okresu kamienia gładzonego, przeobraziła się stopniowo w cywilizację okresu metalu, zwaną okresem minojskim od imienia rozsławionego greckimi mitami króla Minosa.
KULTURA TROJAŃSKA - odkryte pozostałości budownictwa mieszkalnego na tych terenach są prototypami greckiego domu mieszkalnego a następnie świątyni greckiej. Układ tego pierwowzoru zwanego megaronem przedstawia prostokątną izbę, czasem zaokrągloną z jednej strony ogniskiem umieszczonym pośrodku.
KULTURA MYKEŃSKA - miała swój główny ośrodek w mieście Mykeny położonym na wschodzie Półwyspu Pelopońskiego.
Mury pałaców budowano z surowej cegły ułożonej na tłuczniu kamiennym lub na ciosach kamiennych. Niekiedy dolne partie murów wykładano wielkimi płytami kamiennymi a kondygnacje wyższe wznoszono z obrobionego kamienia. W celu wzmocnienia murów stosowano szkielet drewniany oraz przekładki z drewna.Ściany świątyń wznoszono z gładkich obrobionych ciosów. Warstwy układanego kamienia były wyrównane do poziomu. Spoiny dopasowano jak najściślej, aby były mało widoczne. Początkowo jako materiału budowlanego używano drewna. W konstrukcjach okresu staroarchaicznego oprócz drewna spotyka się także glinę, cegłę z wysuszonej gliny i kamieni. W starożytnej Grecji nie stosowano zaprawy a duże kamienie łączono żelaznymi poziomymi klamrami.Grecy ukształtowali formy trzech podstawowych porządków :
§ PORZĄDEK DORYCKI - charakteryzuje się dużymi wymiarami kolumn o surowym kontuarze. Jest to porządek, w którym kolumny nie mają bazy i stoją bezpośrednio na stylobacie, są proste w rysunku jak i konstrukcji.
Efez, frontowa ściana biblioteki Celsusa z II w. n.e (Turcja);
· Hagia Triada na Krecie (Grecja), pozostałości budowli z czasów minojskich z ok. II tys. p.n.e
· Halikarnas, teatr, widok ogólny budowli z IV w. p.n.e. (Turcja)
· PORZĄDEK JOŃSKI - reprezentuje formę subtelniejszą i finezyjną, ozdobniejszy kształt, bogatszy i delikatniejszy rysunek. Jest on zdecydowanie smuklejszy od porządku doryckiego. Belkowanie jest lżejsze w rysunku, mocniej dekorowane.
Pylos, tzw. grób Trasymedesa z XVI w. p.n.e. (Grecja)
· PORZĄDEK KORYNCKI- jest jeszcze bardziej rzeźbiarski i dekoracyjny niż porządek joński. Zdecydowana różnica występuje w rysunku głowicy, która ma kształt kielicha uformowanego z ustawionych w dwóch rzędach liści akantu.
KOLUMNY W PORZĄDKU KORYNCKIM
· Akropol, kariatydy z tzw. Loży Kor Erechtejonu, 421 404 p.n.e. (Ateny, Grecja);
· Assos, świątynia Ateny, ruiny budowli z ok. 530 p.n.e., (Turcja);
· Ateny, Odeon Herodesa Attyki (II w.) położony u podnóża Akropolu
· Delfy, tolos w Marmarii, ok. 400 p.n.e.;
· Efez, ruiny miasta na wschodnim wybrzeżu Morza Egejskiego (Turcja), istniejącego już prawdopodobnie w XIV w. p.n.e.;
· Efez, wejście do biblioteki Celsusa z II w. n.e (Turcja)
Przykłady architektury starożytnej Grecji:
· Świątynia Apolla w Korycie
· Świątynia w Selinacie na Sycylii
· Świątynia Posejdona w Paestum
· Świątynia Zeusa w Olimpi
· Świątynia Patrenon na Akropolu
· Świątynia Ikinosa Kalikratesa
· Świątynia Nike Apteros
TEATRY
· Teatr grecki z V w p.n.e.
· Klasyczny teatr ateński
· Teatr hellenistyczny
· Teatr grecko - rzymski
raku2592