W3.pdf

WYKŁAD III

TEORETYCZNE POPDSTAWY

DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ

1. Dwa podejścia do badań psychologicznych:

- nomotetyczne

- idiograficzne

Wilhelm Windelband (niemiecki filozof – 1894/1984)

Przyjmując za kryterium zadania i cele badawcze rozróżnił nauki:

- nomotetyczne: skupione na odkrywaniu praw ogólnych

- idiograficzne: skupione na wyjaśnieniu zjawisk jednostkowych

Gordon Allport rozpoznał oba te rodzaje nauki w badaniach

psychologicznych

• Podejście nomotetyczne oznacza działalność

badawczą, ukierunkowaną na odkrycie i

wyjaśnienie ogólnych prawidłowości rządzących

zachowaniami jednostek, czyli poznanie procesów

i zjawisk o charakterze uniwersalnym (wspólnym

wielu ludziom)

• Podejście idiograficzne skupia się na rozumieniu i

opisaniu jednostki jako niepowtarzalnej

indywidualności, czyli poznanie procesów i zjawisk

o charakterze partykularnym (specyficznym dla

konkretnej osoby)

Indywidualna diagnoza psychologiczna:

Podejście nomotetyczne – to porównanie

badanej osoby z innymi osobami i wskazaniu

na ile typowe i nietypowe są jej cechy i

właściwości na tle populacji

Procedura diagnostyczna musi być:

• Wystandaryzowana – stanowi taką samą sytuację bodźcową dla

wszystkich osób badanych

• Zobiektywizowana – każdy diagnosta w ten sam sposób uzyskuje

wyniki badań

• Znormalizowana – musi być znany rozkład mierzonej właściwości w

populacji

• Podejście idiograficzne – rozumienie obiektywnej i

subiektywnej rzeczywistości badanej osoby, oraz

jej historii życia

Procedura diagnostyczna obejmuje: studium

indywidualnego przypadku (studium osoby),

pogłębiony wywiad (narracyjny lub

autobiograficzny), obserwacja, analiza

wytworów i/lub dokumentów