emocje.doc

(170 KB) Pobierz
http://kinship

http://kinship.blox.pl/2008/05/Miedzykulturowe-uniwersalia-w-badaniach-nad-1.html

 

Międzykulturowe uniwersalia w badaniach nad emocjami (1)

Catherine Lutz, Geoffrey M. White, Antropologia emocji, Ann. Rev. Anthrop.1986: 405-436.

(dość swobodne tłumaczenie: agata stanisz)

PERSPEKTYWA EWOLUCJONISTYCZNA I ETOLOGICZNA

Badania nad związkiem emocji i kultury często używały paradygmatu ewolucjonistycznego po raz pierwszy zarysowanego przez Darwina w The Expression of the Emotions in Ma and Animal. Zainteresowanie Darwina uniwersalnością i taksonomią emocji zostało zreplikowane: zwłaszcza stwierdzenie, że emocje i ich ekspresja związane jest z przetrwaniem organizmu. Emocje są portretowane jako adaptatywne, stanowią funkcje organizujące ludzkie zachowania we właściwy sposób, jako odpowiedzi względem środowiska. Ekspresja emocji (zwłaszcza ekspresja twarzy) jest postrzegana jako sygnał intencji jednostki, po to, by poinformować innych o prawdopodobnych przyszłych działaniach. Tradycję Darwinowską kontynuowały: etologia, psychologia międzykulturowa, socjobiologia, antropologia biologiczna, antropologia psychoanalityczna.

Najbardziej ambitnym i najczęściej cytowanym programem badawczym nad emocjami jest projekt Ekmana (neukrokultura). Jego studia nad ekspresją twarzy miały na celu zidentyfikowanie emocjonalnych stanów w jakich znajdowała się badana osoba (Fore z Nowej Gwinei):

- fotografowanie

- pytania odnośnie tego, co się czyje

- prośba o upozowanie jakiegoś wyrazu twarzy

Na podstawie tych badań Ekman doszedł do wniosku, że poczucie szczęścia, zaskoczenia, strachu, złości, smutku są uniwersalnymi emocjami, wyrażanymi za pomocą ruchów mięśni twarzy w konkretny, dający się odróżnić sposób.

Chociaż Ekman używa takich terminów jak: złość, strach czy smutek na oznaczenie złożonych ekspresji twarzy, to istotą emocji pozostaje dla niego program uczuciowy (odczucia) lub system biologiczny, który zwiera w sobie pewne wzory ekspresji poszczególnych emocji (system mięsni, twarz, głos, system nerwowy etc.). Systemy te (programy) w odniesieniu do sześciu uniwersalnych emocji (plus być może także: zainteresowanie, wstyd i pogarda) są automatycznie wywoływane przez bodźce, a niektóre z nich są kulturowe.

Ekman stwierdził, że istnieją trzy centralne obszary, na których kultura ma wpływ na emocje:

- kulturowe demonstracje reguł: nabyte konwencje, normy, przyzwyczajenia, które dyktują jak emocje są okazywane, komu i w jakim kontekście; niektóre reguły działają nieświadomie, podczas gdy inne istnieją jako idee. Reguły demonstracji kolidują z emocjonalnymi odpowiedziami, które są podyktowane przez wrodzony program afektualny. Kultura jest tu postrzegana jako mająca silny wpływ na jednostkowe kopiowanie wyrażania emocji.

Etnolog Eibi-Eibesfeldt zajmował się filmowaniem i analizą zachowań pozawerbalnych, które stanowią o ekspresji emocji. Badania prowadził w wielu społecznościach. Jego celem było przyglądnięcie się łańcuchowi wydarzeń zachowaniowych, w których ekspresja emocji służy do komunikowania się z innymi. Uniwersalność została stwierdzona w odniesieniu do pewnych sekwencji. Wiele ekspresyjnych ruchów (uśmiechanie się) są traktowane jako wrodzone wzory, które działają jako sygnały. Ekspresja twarzy jest nie dającym się kontrolować, podświadomym sygnalizatorem intencji wysyłającego dla innych. W ten sposób nie tylko sekwencje interakcji ale także znaczenie pewnych sygnałów ekspresyjnych wraz z ich kontekstem, można określić jako uniwersalne.

Inni antropolodzy przyjęli perspektywę zarówno etologiczną jak i psychoanalityczną. Lindholm sugeruje, że emocje reprezentują uniwersalne potrzeby. Takie emocje to: niepokój, zazdrość, strach, agresja, miłość. Podążając za wieloma wcześniejszymi teoriami: panludzkie emocjonalne struktury bazując na dialektyce miłości i nienawiści stanowią siłę napędową wielu innych ludzkich zachowań. 

 

 

Międzykulturowe uniwersalia w badaniach nad emocjami (2)

Catherine Lutz, Geoffrey M. White, Antropologia emocji, Ann. Rev. Anthrop.1986: 405-436.

(dość swobodne tłumaczenie: agata stanisz)

PERSPEKTYWY PSYCHODYNAMICZNA I PSYCHIATRYCZNA

Psychologiczne podejście do emocji w różnych kulturach porusza się w ramach dwóch dyscyplin: antropologii (tradycyjne, kultura i osobowość) oraz psychologii/psychiatrii. Te pola, różniące się celami i metodami, dzielą ze sobą ważne założenie o psychicznej jedności ludzkiego doświadczenia emocjonalnego (np. złość/wrogość, strach/obawa, smutek/depresja). Podczas gdy antropolog może uważać emocjonalną jedność za powracający dylemat psychospołecznego doświadczenia przywiązania i straty, konfliktu i agresji, tak psycholog znajdzie je w psychobiologii lub sytuacjach bodźcowych. W obu przypadkach, rezultat ma charakter dwuwarstwowy 9wcześniej wspomniana teoria, w której uniwersalne emocje ulokowane są na niższym poziomie afektualnym). Tak jak Freudowski pierwotny i wtórny proces myślenia, uniwersalne aspekty emocji są na różne sposoby: kształtowane, filtrowane, kanalizowane, zniekształcane, zamaskowywane przez kulturowe formy, filtry, soczewki, reguły okazywania, mechanizmy obrony. W tej zgeneralizowanej perspektywie, formy kulturowe oraz instytucje są analizowane w terminach ich funkcjonowania. Problemy pojawiające się w psychoanalitycznej antropologii to dopasowanie pomiędzy emocjonalnym życiem jednostek a kształtem kulturowych instytucji, które regulują i przekształcają indywidualne doświadczenie. Aktualne prace na tym polu badawczym rezygnują z podejścia czysto pozytywistycznego, aby wyjaśnić kulturowe formy w terminach emocjonalnej funkcji, a przejmują podejście bardziej heurystyczne, które koncentruje się na znaczeniach emocji.

Antropologiczna subdyscyplina, która najmocniej koncentruje się na relacji pomiędzy emocjami a kulturą nie traktuje emocji jako przedmiotów badań samych w sobie. Teorie kultury i osobowości generalnie przyjmują, że emocje są podstawami dla konstruktów motywacyjnych tj. Potrzeby, życzenia, preferencje i łączy je zarówno z działaniami jak i symbolami. Ich rola w myśleniu i zachowaniach jest artykułowana w teoriach osobowości, które są używane w antropologicznych analizach, ale które nie stanowią przedmiotów badań. Na przykład:

- wpływowa koncepcja etosu Batesona: etos jako kulturowo zorganizowany system emocji

Antropologiczne studia nad osobą często widzą emocje jako główne źródło przykładów tych motywów, których nie da się zaobserwować ani nawet rozpoznać. Jako możliwa do zaobserwowania to raczej ekspresja emocji wydaje się być istotna w wysiłkach kładzionych na rozwój etnografii koncentrującej się na osobie i osobowości. Tak jak we wcześniejszych studiach, współczesne prace analizują symboliczne systemy jako ekspresje nierozwiązanych, kulturowych konfliktów, ale z bardziej rygorystycznie przestrzeganym opisem etnograficznym.

Studia nad rytuałami kładły nacisk na badania dotyczące kulturowej transformacji jednostkowego doświadczenia. Relacja pomiędzy emocjami a rytuałem była rozważana mi.in przez Radcliffe-Browna, Turnera (czerpali z Durkheima, Freuda). Jedna z debat koncentrowała się na granicach, w jakich rytuał i proces mogą być wyjaśniane poprzez emocje, szczególnie wtedy, gdy są definiowane jako uniwersalne skłonności do odpowiadania na szczególne sytuacje (np. śmierć). Używając rytuałów pogrzebowych jako przypadku paradygmatycznego, niektórzy antropolodzy argumentowali, że ów rytuał pozwala na ekspresję lub kontrolowanie uniwersalnych uczuć. Durkheim odrzucił owo podejście jako redukcjonistyczne i ignorujące spontaniczne emocje, które pojawiają się w rytuałach. Rytuał był badany jako kulturowo konstytuowana metoda dystansowania jednostek od doświadczeń emocjonalnych, szczególnie tych emocji, których ekspresja jest zakazana. Np. Scheff, modyfikując Freudowską koncepcje katharsis, twierdzi, że rytuały regulują jednostkowe doświadczenia rdzennych afektów (żal, strach, złość, zakłopotanie). Inni widzą rytuały tylko jako okazjonalne pomoce w ludzkiej pracy emocjonalnej. Niektórzy etnografowie rozróżniają szczere i konwencjonalne sposoby wyrażania emocji w rytuałach. Rytuał był także analizowany pod kątem tego jaka jest rdzenna, tubylcza koncepcja emocji, osoby i moralności.

W kontraście do podejścia kultura-osobowość, psychologia porównawcza i psychiatria często koncentruje się na poszczególnych afektach jako problemach badawczych. Psychologiczne zainteresowanie czerpie z klinicznej definicji emocjonalnego niepokoju jako choroby (włączając w to afektywne zaburzenia – leki, depresje; syndromy ograniczone kulturowo). Fokus na poszczególnych typach emocji w kontekście badań międzykulturowych otworzył możliwość interdyscyplinarnej współpracy. Krytycy twierdzą, że typowa międzykulturowa psychologia stosuje zachodnie techniki diagnostyczne w stosunku do innych kultur. Stąd konieczność przyglądania się rdzennym koncepcjom dotyczącym np. emocji.

- Obeyesekere argumentuje, że próba operowania abstrakcyjnymi miarami pewnych emocji są błędne; w rezultacie otrzymujemy medycznocentryczne interpretacje, które nie mają kontekstu.

Jeśli chodzi o inne pola badawcze, to antropolodzy i psycholodzy zajmują się także rolą emocji w sytuacjach kryzysowych np. w sytuacji emigracji, chwilowego zaburzenia mentalnego, syndromy kulturowe, samobójstwa. Problemem, które nieustannie powraca, jest problem interpretacji, co powinno być problemem badawczym i jak jest on konstruowany przez aktorów. Np. badania nad ogromną ilością samobójstw w Mikronezji pokazują, że coś takiego jak depresja, złość, które są w kulturze zachodniej kojarzone z samobójstwami, w Mikronezji w ogóle się nie pojawiły. Zrozumienie aktorów, ich motywów, wymaga artykulacji lokalnych koncepcji emocji w kontekście konfliktów rodzinnych. Inne studia zajmowały się rolą emocji jako idiomów myślenia i mówienia o osobistym cierpieniu. Okazało się, że różnice pomiędzy kulturami są spore. Np. Chińczycy mówią o emocjach znacznie mniej niż Amerykanie: wynika to z kulturowo skonstruowanej retoryki narzekania (Chińczycy używają somatycznego idiomu, Amerykanie będą używać terminów psychologicznych).

Międzykulturowe uniwersalia w badaniach nad emocjami (3)

Catherine Lutz, Geoffrey M. White, Antropologia emocji, Ann. Rev. Anthrop.1986: 405-436.

(dość swobodne tłumaczenie: agata stanisz)

ZDROWOROZSĄDKOWY NATURALIZM

Naturalizm ten bazuje na spojrzeniu na emocje, które pierwotnie były rozumiane jako uczucia. Te uczucia sa uniwersalne w ich istocie i ich dystrybucji. Towarzyszą im dodatkowe znaczenia. Uczucia smutku lub złości są wszędzie takie same i te uczucia stanowią istotę emocji.

Dwie metody: empatia i społeczne pozycjonowanie. Pierwsza jest bardziej popularna i bazuje na idei, że wszyscy ludzie mają zdolność rozumienia stanów emocjonalnych innych. Takie rozumienie jest efektem działania specjalnych kanałów empatycznej komunikacji (zazwyczaj są niewerbalna). Jest to komunikacja zarówno intelektualna jak i emocjonalna. Ludzkie emocje są rozpatrywane jako będące w procesie. Antropolog używając tej metody, musi po prostu być bardzo uważny i mieć bezpośredni dostęp do życia codziennego. Paradoks wynikający z tej perspektywy leży w fakcie tego, iż koncepcja empatii jest czymś, co próbuje się udowodnić, jako coś uniwersalnego.

R. Rosaldo stosuje pojęcie spozycjonowanego podmiotu (pojęcie Bourdieu) w odniesieniu do metodologicznego pytania, jak studia międzykulturowe nad emocjami mogą być prowadzone. Każda osoba zajmuje jakąś pozycje w społeczeństwie, co powoduje, że przyjmuje jakąś perspektywie, z której patrzy na jakieś wydarzenia. Ta pozycja jest ustrukturyzowna przez takie czynnik jak: wiek, płeć, status i wyposaża jednostkę w pakiet doświadczeń, które uniwersalnie i naturalnie produkują pewne rodzaje uczuć. Aby zrozumieć emocje innej osoby, etnograf powinien podzielać z badanym jego podstawowe doświadczenia życiowe, które wywołują dane uczucia. Z tej perspektywy kognitywne dotarcie do znaczeń emocjonalnego życia jest niemożliwe. Opis werbalny, zwykłe słowa nie dają dostępu do istoty emocji.

UNIWERSALIA JĘZYKOWE

Badania nad reprezentacją emocji w języku także napotykają problem dotyczący uniwersalności doświadczania emocji. Większość badaczy, którzy przyjmują istnienie emocjonalnych uniwersaliów, uważa, że mają one odzwierciedlenie w językowych i kulturowych kodach. Modelem hipotezy, że leksykon emocji kształtuje się w systematyczny sposób poprzez biologiczne ograniczenia uniwersalnych afektów jest model badań terminów kolorów. Np. wielu pisarzy zapożyczyło pojęcie prototypowych kategorii w celu zasugerowania, że centralne lub ogniskowe znaczenia terminów emocji będą nachodzić na siebie międzykulturowo, nawet jeśli istnieją wariacje tych znaczeń. Póki co nikt jeszcze nie zaproponował ewolucyjnego uporządkowania terminów emocji.

Większość spekulacji dotyczących uniwersalności języka emocji opiera się na studiach leksykalnych. Najsilniejsze twierdzenia są wysuwane przez psychologów, którzy stosują formalne techniki do analizy leksykonu emocji w perspektywie międzykulturowej.

- Boucher: analiza ośmiu języków w Azji, Europie, wyspach Pacyfiku; pokazuje semantyczne grupy w każdym języku, które odpowiadają sześciu emocjom odnalezionym przez Ekamna w badaniach nad ekspresją twarzy;

Studia, które zajmują się kulturowo uwarunkowanymi właściwościami terminami emocji dochodzą do konkluzji, że znaczenia tych słów zaczerpnięte są z praktyki społecznej. Zarówno teorie lingwistyczne jak i studia etnograficzne wskazują na to, że słowa emocji nie funkcjonują nako jedyne lub jako pierwotne jako etykiety stanów uczuciowych czy ekspresji twarzy. Słowa emocji odzwierciedlają uniwersalia w społecznie produkowanej matrycy emocji.

Kulturowe i społeczne konstruowanie emocji (1)

Catherine Lutz, Geoffrey M. White, Antropologia emocji, Ann. Rev. Anthrop.1986: 405-436.

(dość swobodne tłumaczenie: agata stanisz)

EMOCJE I ETNOPSYCHOLOGICZNE ROZUMIENIE

W przeciwieństwie do tradycyjnego spojrzenia na emocje jako na siły irracjonalne, niektóre z aktualnych prac koncentrują się na formulacji emocji w świadomym rozumieniu i interaktywnym dyskursie. Szczegółowe analizy wskazują na to, że emocje mają pierwotne znaczenie w kulturowym systemie znaczeń. Natomiast badania etnopsychologiczne koncentrują się na psychologicznych funkcjach rozumienia emocji, koncentrują się na problemach ich interpretacji i translacji na terminy emocji.

Kluczową koncepcją teoretyczną w pracach nad kulturowych rozumieniem emocji jest koncepcja kulturowego tworzenia siebie, jako ogniwa świata zarówno subiektywnego jak i społecznego. Koncepcje emocji wyłaniają się tu jako rodzaj języka samego siebie, który jest kodem dotyczącym intencji, działań, relacji społecznych. Levy: najlepsza teoria dotycząca rozumienia emocji w kontekście społecznym. Podkreślił rolę emocji w formowaniu sensu relacji aktora w stosunku do świata społecznego. Stosując taki punkt widzenia, wielu etnografów odnotowuje, iż emocje stanowią pierwotne idiomy dla definiowania i negocjowania relacji społecznych w porządku moralnym. W tych studiach emocje wyłaniają się jako społecznie kształtowane.

Być może najistotniejszą różnicą wśród nowszych badań nad emocjonalnym rozumieniem jest stopień w jakim emocje są uznawane jako a priori pankulturowe lub jako społecznie i kulturowo wytwarzane. Różnice w teoriach przekładają się na strategie metodologiczne.

Kontrastujące ze sobą podejścia są kojarzone z różnym spojrzeniem na status emocjonalnego rozumienia i doświadczenia w świadomości aktorów. Dla tych którzy zaczynają od uniwersalnej matrycy emocji wyodrębnionej jako podstawowe afekty, plus rozbieżności pomiędzy modelem pankulturowym a kulturowo zespecyfikowanym rozumieniem, stawiają pytanie o to, jak uniwersalne afekty są  ściszane, podgłaśniane, zaburzane przez świadomość aktorów. Dla Gerbera jest to międzydoświadczenie, które pozostaje implicytne i nieskodyfikowane. Dla Levy’ego kulturowe rozumienie emocji jest poprzedzone przez odczuwanie emocji, co stanowi intuicyjną, pierwotną wiedzę. Levy ukuł dwa terminy:

- hypocognized

- hypercognized 

W celu wskazania na to, że kultury w różny sposób rozbudowują lub ściszają świadome rozpoznawanie poszczególnych emocji. Np. mieszkańcy Taiti bardzo mało mówią o smutku w sytuacjach, w których oczekiwałoby się że będą to robić, ale za to podkreślają złość mając na jej określanie wiele terminów. Model taitańskiego hypocognized smutku powoduje, że emocje są trudne do rozpoznania przez obserwatora (osoba, która cierpi na smutek z powodu straty kogoś, narzeka, ale na chorobę).

Dla wielu studiów nad rdzennym rozumieniem emocji ocenianie ukrytych lub przekształcanych afektów była mniej ważna od problemu tłumaczenia i wyjaśnienia społecznych znaczeń poszczególnych emocji. Badacze w bardzo różny sposób lokowali znaczenia emocji np. w kontekście moralności społecznych relacji, w obrębie zinstytucjonalizowanych działań, ceremonialnego opłakiwania, globalnych struktur ideologicznych dotyczących osoby i płci, w obrębie teorii ludowych używanych do interpretowania zmian, sytuacji kryzysowych, konfliktów. Podczas, gdy jedni badacze mają tendencję do przyglądania się sytuacjom codziennym, prozaicznym dyskursom w celu wyodrębnienia procesu tworzenia modelu emocji, inni koncentrują się na kulturowych estetykach, które mają związek z emocjami (studia nad emocjami w obrębie rdzennej poezji, piosenkach, muzyce, symbolice dźwięków, tańca, sztuk plastycznych).

Jednym z nieustannie powracających motywów w badaniach nad rozumieniem emocji jest problem odnoszący się do struktur kognitywnych używanych do konceptualizowania poszczególnych emocji. Nacisk położony został na reprezentację wiedzy kulturowej o osobie i społecznych sytuacjach podkreślających znaczenie słów emocji. Bazując na spostrzeżeniu, że słowa emocji i ich koncepcje enkodują znaczące społecznie informacje, studia nad językiem emocji poszukiwały sposobu na zidentyfikowanie struktury rozumienia emocji. Te studia pokazały, że inferencje, które pozwalają na mówienie o emocjach odnoszą się zarówno do wywołujących je sytuacji jak i do odpowiednich odpowiedzi na te sytuacje. Najpełniejsza analiza angielskich słów emocji Lakoffa i Kovecsesa: dyskusja nad konceptualizacją złości jako przykład powszechnie używanych metafor i idiomatycznych wyrażeń (złość jako na przykład: gorący płyn w pojemniku (gotujący, parujący, wybuchający, bulgoczący). Autorzy śledzą kulturowe sposoby myślenia o złości, która ma znaczące implikacje w zachowaniach. Ten powszechny sposób rozumienia złości może być traktowany jako przykład metafory hydraulicznej, która ma wpływ na całe pokolenia akademickich teoretyków emocji.

To kognitywne podejście i ideologiczne spojrzenie na emocje analizują emocjonalne rozumienie jako odnoszące się do społecznych sytuacji. Kiedy kognitywiści mówią o prototypowych sekwencjach zdarzenia, to bardziej interpretatywne podejście widzi kulturowe scenariusze usytuowanych działań. Te podejścia różnią się między sobą w kontekście kładzenia nacisku na to co konceptualne będące w opozycji do tego co społeczne i interaktywne w procesie formacji znaczeń emocji. W każdym jednak przypadku, aktorzy rozumieją emocje jako mediujące społeczne działania: emocje pojawiają się w kontekście społecznych sytuacji i mają wpływ na późniejsze myślenie i działania. Emocjonalne rozumienie, nie jest więc niczym abstrakcyjnym, nie stanowi jedynie symbolicznej formulacji myślenia o uczuciach. Łączą się z sytuacjami rozpoznawanymi społecznie.

Na bardziej ogólnym poziomie, pojawiają się pytania dotyczące generalnej roli koncepcji emocji w etnopsychologicznym dyskursie. W jaki sposób kulturowe pojęcie uczucia lub emocji figuruje w rozumieniu percepcji, intencji, motywacji etc? Odpowiedz na to pytanie jest podobna do wyjaśnienia tego, w jaki sposób emocjonalne rozumienie tworzy konteksty dla działań społecznych. Np. w amerykańskim ludowym modelu umysłu, uczucia łączą się z percepcją i wierzeniami, z preferencjami i intencjami.

Możemy także pytać o społeczno-kuturowe źródła etnopsychologicznych wariacji na temat tego, czym są emocje. Fakt tego, że emocje w wielu społeczeństwach, łączą się z interpretacjami działań wywołującymi te koncepcje emocji, powoduje, że są one negocjowane w społecznej rzeczywistości.

 

Kulturowe i społeczne konstruowanie emocji (2)

Catherine Lutz, Geoffrey M. White, Antropologia emocji, Ann. Rev. Anthrop.1986: 405-436.

(dość swobodne tłumaczenie: agata stanisz)

EMOCJE I STRUKTURA SPOŁECZNA

Badania nad relacją pomiędzy znaczeniami kulturowymi a emocjami zaczęły się już pojawiać w badaniach nad strukturą społeczną i pojawiły się w kontekście strukturalizmu, teorii wymiany, materializmie historycznym. Emocje są rozpatrywane jako związane ze społeczną strukturą na różne sposoby:

- emocje mogą być zdefiniowane jako będące o społecznych relacjach; systemy znaczeń emocji odzwierciedlają relacje społeczne, emocje konstruują społeczne zachowania oraz strukturyzują je;

- struktura społeczna i ekonomiczna są połączone w sposób w jaki jednostka lub ja jest konstruowane bardziej ogólnie; takie rzeczy jak stopień indywidualizmu, pojęcia prywatności, autonomii, poczucie moralnej odpowiedzialności są konsekwencjami tego, w jaki sposób konceptualizowane są emocje, w jaki sposób ich doświadczamy i jak je społecznie artykułujemy

Generalne zasady społecznej organizacji konstruują rozmiar, stabilność i status charakterystyczne dla odbiorców emocjonalnych przedstawień jednostki. Te charakterystyczne cechy grupy społecznej mogą być także postrzegane jako konstytuujące środowisko, w którym się wychowujemy zwłaszcza w debacie nad rozproszonymi emocjami, które są promowane w środowisku rodzinnym.

Emocje mogą być interpretowane jako strategie obrony preferowanego typu organizacji społecznej jakiejś grupy. Emocje definiowane jako sposoby działania stają się aktywnymi konstruktorami struktur społecznych.

 - Appadurai: bada sposoby, na jakie dane formy wdzięczności w pd Indiach pomagają wspierać hierarchię kastową i na ile wyjaśniają one pozarynkową wzajemność.

- Meyers: sposoby dystrybucji władzy w społeczeństwie oraz ideologiczne strukturyzowane emocji jako połączone ze sobą;- Maher: ideologicznie opisane emocje są formą fałszywej świadomości powstrzymują emocje będące symptomami prawdziwych materialnych interesów grupy

- Abu-Lughod: pokazuje jak egipscy Beduini manifestują swoją akceptację lub sprzeciw wobec systemu społecznej hierarchii poprzez dyskursy nad emocjami, które łączą się z ideologią honoru i skromności

Inni przyglądają się temu jak poszczególne instytucje tj. Sądy, ruchy społeczne są wspierane przez kulturowe koncepcje emocji i przez same emocje. Kiedy emocje są definiowane jako stwierdzenie o jednostkowych relacjach ze światem i pojawią się jakieś problemy w tej relacji, to najpowszechniej pojawiające się emocje w społeczeństwie stanowią markery punktów presji, która jest generowana przez strukturę społeczną. Z perspektywy psychodynamicznej, struktura ludzkich emocji konfrontuje i może wchodzić w konflikt ze społecznymi strukturami.

Relacja między emocjami a rodziny to najsilniej eksploatowany aspekt emocji w społeczeństwie. Niektóre z opisów etnograficznych twierdzą, że pokrewieństwo stanowi domenę, w której emocjonalne zaangażowanie jest stosowane w opozycji do wszystkiego co pragmatyczne. Badano sposoby, na jakie lokalne systemy pokrewieństwa konstruują emocjonalne zabarwienie, każdej diady w rodzinie. Np. Harris opisuje jak kulturowe wierzenia Taita dotyczące złości są używane do regulowania właściwych zachowań pomiędzy różnymi kategoriami krewnych. Interesowano się sposobami, na jakie zawieranie małżeństwa, wzory rezydencjalne, własność i inne materialne elementy wpływają i znajdują się pod wpływem relacji autorytetów w obrębie rodziny i jakie ma emocjonalny wydźwięk każda z relacji krewniaczych. Wielu badaczy próbowało zidentyfikować emocjonalne centra i marginesy w rodzinie; sposoby na jakie role krewniacze są społecznie artykułowane i emocjonalnie odczuwane, rozumiane.

Relacja między zmianą historyczną w strukturze społecznej a emocjami – praca Eliasa. Emocje jako źródło, które jest strukturyzowane zarówno przez zmieniające się warunki jak i strukturyzowane ich znaczeń. Badania te koncentrowały się na ekonomii politycznej i płci, jako powiązanych ze zmianą emocji. Np. Hausen – jak zagrożenie dla patriarchalnego porządku w Europie Wschodniej reprezentowane przez kobiety (praca, zmiana wzoru opieki nad dzieckiem) doprowadziło do ustanowienia dnia matki z jego ideologiczną konstrukcją i intensyfikacją odpowiednich emocji odnośnie matek.

Liczne stwierdzenia dotyczące powiązania społecznej struktury i emocji nadają się do ich stosowania w badaniach międzykulturowych.

 - relacje między polityką akefaliczną a legalnymi strukturami; omówienie nieformalnych modeli konfliktów w których dużą rolę odgrywają idiomy emocji etc...

Napięcia w studiach nad emocjami

Catherine Lutz, Geoffrey M. White, Antropologia emocji, Ann. Rev. Anthrop.1986: 405-436.

(dość swobodne tłumaczenie: agata stanisz)

W literaturze dotyczącej emocji można odnaleźć wiele napięć o charakterze teoretycznym i epistemologicznym. Chodzi o rozbieżności pomiędzy materializmem i idealizmem, pozytywizmem a interpretywizmem, uniwersalizmem a relatywizmem, jednostką a kulturą, romantyzmem a racjonalizmem. Podczas, gdy wiele z tych dychotomii może być odrzucane jako fałszywe i nieproduktywne, to strukturyzują one większość antropologicznego dyskursu nad emocjami. Pozycja przyjmowana przez obserwatora jest bardzo istotna dla sposobu, w jaki emocje są konceptualizowane, określane a także dla metod, które są używane do ich badania.

MATERIALIZM – IDEALIZM

Natura i kultura, umysł i ciało, struktura i sprawczość (agency), wszystkie te dychotomie mogą być postrzegane jako dwa końce kontinuum, które wchodzą ze sobą w relację i które to zajmują centralną pozycję w teorii emocji. Dominujący paradygmat w studiach nad emocjami w naukach społecznych to materializm:- emocje jako materialne rzeczy; biologicznie konstytuowane jako ruchy mięśni, podnoszące ciśnienie krwi, procesy hormonalne i neurochemiczneTakie podejście można odnaleźć zarówno w ewolucjonistycznej literaturze antropologicznej jak i tej, która zorientowana jest psychodynamicznie. Kultura jest tu często konceptualizowana jako mająca wpływ na te materialne siły, a jednostki i społeczeństwo są postrzegane jako kopiujące emocje jako rzeczy.Pogląd, że emocje mogą być konstruowane jako idee i że nie są jedynie psychobiologicznymi faktami, jest rezultatem aktualnych badań nad wiedza kulturowa dotyczącą osoby i emocji. Emocje są traktowane jako wartościujące sądy i większy nacisk jest kładziony na ich aspekty woliacyjny i kognitywny. Relacja między ciałem a emocjami często jest ignorowana lub traktowana jako metaforyczne połączenie z ich kulturowymi konsekwencjami. Dla wielu, którzy koncentrują się na emocjach jako sądach, ideowy aspekt emocji jest osadzony głęboko w rzeczywistości poprzez fakt tego, że emocjonalne osądy wymagają społecznego uzasadnienia lub negocjacji dla ich realizacji (łączenie emocji z władzą i społeczną strukturą). Emocje są postrzegane jako ideowe w przynajmniej w jednym sensie w odniesieniu do marksizmu: emocje jako aspekt świadomości połączonej z klasą i dominacją.Dychotomia umysł-ciało jest szczególnym przykładem podejścia dwuwarstwowego. Dystynkcja jest tu czyniona pomiędzy naturalnym, cielesnym, prekulturową emocją a ideą, kulturowym sentymentem, emocją wtórną. Stratygrafia ciała i umysłu w studiach nad emocjami pokrywa się z tym, co indywidualne i społeczne. 

POZYTYWIZM – INTERPRETYWIZM

Chociaż pozytywizm słabnie w antropologii, to nadal utrzymuje się w psychologii, dyscyplinie, która najsilniej jest identyfikowana ze studiami ad emocjami. Perspektywa akademickiej psychologii (która zawłaszczyła i przedefiniowała powszechne rozumienie emocji na zachodzie) została importowana do studiów nad emocjami. Pozytywiści kładą nacisk na odkrycie emocjonalnych przyczyn poszczególnych zachowań. Eksperymentalna epistemologia pozytywizmu uznała, że odkrycie tego procesu nie jest problematyczne (obserwowanie zachowań, empatia w stosunku do informatorów). Ponadkulturowa prawda dotycząca związków między emocjami a kulturą mogą być poznane na drodze dokładnej obserwacji i zapisu zachowań.Aktualny trend teoretyczny zwany interpretywizmem także wpłynął na antropologię emocji. Emocje są tu traktowane jako centralny aspekt znaczeń kulturowych, co koresponduje z zainteresowaniem różnorodnością znaczeń emocji w kontekście międzykulturowym i historycznym. Ponieważ emocje są postrzegane jako osadzone w społecznie konstruowanych kategoriach, prawda dotycząca emocji staje się problematyczna. Epistemologia interpretywizmu, w której wiedza jest konstruowana przez ludzi, którzy wchodzą ze sobą w relacje, pociągnęła za sobą konieczność położenia nacisku na języku emocji i procesie negocjacji ich znaczeń. Negocjowanie znaczeń emocji dotyczy nie tylko ludzi, których obserwujemy, ale także informatorów i badacza.  

UNIWERSALIZM – RELATYWIZM

Przykład nieustannie pojawiającego się pytania o to, na ile możemy mówić, że emocje są uniwersalne. Zazwyczaj pozytywiści o orientacji bardziej epistemologicznej, uniwersaliści skupiają się na emocjach jako panludzkiej zdolności lub procesie, który jest niezmienny w swojej istocie (definiowanej jako wewnętrzne uczucie, stan) i dystrybucji. Każde zjawisko zakwalifikowane jako zróżnicowane kulturowo jest traktowane jako epifenomenalne w stosunku do istoty emocji. Plus zwrócenie uwagi na sposoby, na jakie emocje są zróżnicowane międzykulturowo powoduje, że emocje definiuje się bardziej jako społecznie określone sądy niż stany wewnętrzne. Stąd wysiłek wkładany w badania nad tłumaczeniem koncepcji emocji oraz badanie społecznych procesów, które towarzyszą poszczególnym emocjom (np. określanie typów sytuacji, którym towarzyszą jakieś emocje).Debata nad uniwersalnością emocji jest paralelna do wcześniejszych dyskusji nad międzykulturowym zróżnicowaniem zachowań, pojęć etc. W obu przypadkach pojawia się problem dotyczący definicji i tego czym jest zróżnicowanie. Większość z nas zgodzi się z truistycznym stwierdzeniem, że wszyscy ludzie posiadają potencjał emocjonalnego życia w podobnych sytuacjach i że emocjonalna powierzchnia życia innych może się jawić inaczej dla obserwatorów z zewnątrz.Długo utrzymujący się antagonizm pomiędzy tym, co jednostkowe a społeczne przybliża do zrozumienia osoby w kontekście badań nad emocjami. Jednostka wskazuje na unikalny układ emocji zarówno w podejściu ewolucjonistycznym jak i psychodynamicznym, konfrontując wzory społeczne i kulturowe, w które wmontowywane są emocje. Ten sam rozłam, który także jest podtrzymywane przez brytyjską antropologię społeczną i kulturologię symboliczną, powoduje, że konieczny staje się rozdział pomiędzy emocjami, definiowanymi jako prywatne odczucia, które zazwyczaj ni są motywowane ani kulturowo ani społecznie a sentymentami/uczuciami które są społecznie zdefiniowane i wyartykułowane jako symbole i zachowania. Z tej perspektywy, perspektywa kulturowa dotycząc poprawności emocji nie kontroluje uczuć jednostek. 

ROMANTYZM – RACJONALIZM

Reprezentują dwie drogi, które można zidentyfikować w obrębie literatury antropologicznej. Dla racjonalistów, którzy używają ogólnego, zachodniego stwierdzenia, że emocje są irracjonalne, emocje są, jeśli nie symptomami zwierzęcości w człowieku, to przynajmniej są niezorganizowane i problematyczne. Ta antypatia pomiędzy nauką a emocjami może prowadzić do całkowitego wyłączenia emocji jako przedmiotu badań.W perspektywie romantycznej, emocje są traktowane pozytywnie jako jeden z aspektów ludzkiej natury. Emocje są lub mogą być niezepsutymi, czystymi lub szczerymi percepcjami w przeciwieństwie do sztucznej, cywilizowanej racjonalności. Zdolność odczuwania definiuje człowieka i wytwarza wieloznaczność w życiu jednostkowym i społecznym. Hybrydowa pozycja reprezentowana jest przez tych, k...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin