Rodowód Jezusa według ewangelisty Mateusza
Kobiety w rodowodzie Chrystusa
Rodowód Jezusa w ewangelii Łukasza
Józef w rodowodzie Chrystusa
Uwagi końcowe
By lepiej zrozumieć genealogię Jezusa dobrze jest znać niektóre pojęcia, jakie Żydzi łączyli z dawnymi zapisami dotyczącymi pochodzenia i rodowodów. Te pojęcia to prawo własności, proroctwa oraz specyficzne rozumienie przez Żydów słowa "syn".
Prawo własności
Żydzi z wielką pieczołowitością prowadzili dokładne zapisy genealogiczne. Robili to głównie dlatego, że prawo własności w Izraelu wiązało się z dziedziczeniem po przodkach.
Kiedy Żydzi osiedli w Izraelu, ich plemiona otrzymały określone terytoria jako swoje dziedzictwo. W każdym z plemion wszystkie rodziny dostały indywidualny przydział ziemi. Ziemia mogła być uprawiana lub sprzedawana. Co 50 lat każda z wywłaszczonych rodzin mogła wystąpić z roszczeniem o zwrot ziemi, którą jej przodkowie dostali w wyniku pierwotnego podziału.
Osoby które nie były w stanie udowodnić swojego pochodzenia nie miały szans na dziedzictwo w narodzie Izraela. Były traktowane jak wysiedleni obcokrajowcy. Już choćby tylko ten czynnik miał wpływ na szczególne zainteresowanie Żydów rodowodami.
Proroctwa
Proroctwa również przyczyniły się do wyjątkowego stosunku Izraelitów do genealogii. Kilku ludziom Bóg obiecał, że mesjasz będzie jednym z ich potomków. By to pochodzenie udowodnić należało prowadzić skrupulatne zapisy genealogiczne. Poniższa tabela wymienia wersety mówiące o Bożych obietnicach oraz te w których mówi się o ich spełnieniu.
Osoba
Obietnica
Spełnienie obietnicy
Adam
I Mojż. 3:15
Łukasz 3:38
Abraham
I Mojż. 22:18
Mateusz 1:1-2; Łukasz 3:34
Juda
I Mojż. 49:10; Micheasz 5:2
Mateusz 1:2-3; Łukasz 3:33
Jesse
Izajasz 11:1 i 10
Mateusz 1:5-6; Łukasz 3:33
Dawid
II Samuelowa 7:12-13
Mateusz 1:1 i 6; Łukasz 3:31
Rozumienie słowa "syn"
Żydzi nie używali słowa "syn" w tak wąskim znaczeniu jak my w czasach dzisiejszych.
W Mateusza 1:1 czytamy, że jest to "rodowód Jezusa syna Dawida, syna Abrahama". Z pozoru wskazuje to na to, że ojcem Jezusa jest Dawid, a Jego dziadkiem Abraham. Żyd mógł to jednak rozumieć tak, że Mateusz nie miał na myśli, iż pomiędzy tymi osobami była różnica tylko jednej generacji, ale, że Jezus był potomkiem Dawida, który z kolei był potomkiem Abrahama. Ten fakt jest niezaprzeczalny, a wynika to jasno z dalszego fragmentu Biblii, czyli Mateusza 1:2-17.
W żydowskiej mentalności słowo "syn" może być stosowane do osoby która nie jest synem w dosłownym znaczeniu, ale po prostu czyimś potomkiem, czyli wnukiem, prawnukiem czy synem kogoś nawet z odległego pokolenia.
Zwyczaj pomijania niektórych pokoleń można potraktować jako "skróconą wersję genealogii".
Skrócona wersja genealogii
Skrócony rodowód pojawia się nie tylko w Mateusza. 1:1, ale też w Starym Testamencie. Porównajmy Ezdrasza 7:3 z I Kronik 6:7-10, a zobaczymy, że Ezdrasz świadomie pominął sześć pokoleń od Merajota do Azariasza (syna Jehonana).
Słowa "syn" Żydzi używają również dla określenia pokrewieństwa, które nie obejmuje synostwa. Mimo, że Zorobabel był bratankiem Szealtiela (I Kronik 3:17-19) został nazwany jego synem (Ezdrasz 3:2; Nehemiasz 12:1; Aggeusz 1:12).
Jair jest następnym przykładem stosowania takiej zasady. Był on zięciem Manassesa (I Kronik 2:21-23 i 7:14-15), a mimo to nazwano go jego synem ( Mojżeszowa 32:41; V Mojżeszowa 3:14 oraz I Królewska 4:13).
Należy zatem pamiętać, że słowo "syn" jest w Biblii stosowane w odniesieniu do różnych stopni pokrewieństwa.
Mateusz adresował swą ewangelię szczególnie do Żydów i dlatego starał się w niej przedstawić Jezusa jako ich Króla. Zapis tego znajdujemy w Mateusza 1:1-17.
Zaczyna od wyjaśnienia, że Jezus był prawnym następcą tronu Dawida poprzez fakt pochodzenia z jego rodu. Jest to natychmiast odnotowane w wersecie pierwszym, który mówi, że Jezus był "synem Dawida, syna Abrahama". Jego pokrewieństwo z królem Izraela Dawidem wspomniane jest przed pokrewieństwem z Abrahamem uznawanym za ojca narodu.
Genealogia z ewangelii Mateusza wymienia przodków Józefa męża Marii będącego w świetle prawa ojcem Jezusa.
Struktura genealogii
Genealogia Mateusza zaczyna się od Abrahama. Ponadto dzieli on ją na trzy grupy po czternaście pokoleń. Podział ten wyznaczają ważne historyczne wydarzenia (Mat. 1:17).
Podział genealogii
Trzy grupy w genealogii Mateusza obejmują okresy i osoby:
Imiona osób w genealogii Mateusza
Od Abraham do Dawida
Od Dawida do niewoli babilońskiej
Od uwolnienie z niewoli do Chrystusa
Jechoniasz
Izzak
Salomon
Salatiel
Jakub
Abiasz
Zorobabel
Asa
Abijud
Fares
Jozafat
Eliakim
Ezron
Joram
Azor
Aram
Ozjasz
Sadok
Aminadab
Joatam
Achim
Naasson
Achaz
Eliud
Salmon
Ezechiasz
Eleazar
Booz
Manasses
Matan
Obed
Amon
Jozjasz
Józef
Jezus Chrystus
Skrócona genealogia
Mateusz skrócił genealogię Chrystusa przez pominięcie imion występujących w źródłach pisanych w czasach wcześniejszych. Niektórzy spekulują, że to skrócenie miało na celu ułatwienie pamięciowego przyswajania genealogii Jezusa.
Powtórzone imiona
Należy zauważyć, że Mateusz nie pisze o czterdziestu dwóch pokoleniach (czyli 14 razy 3). Konsekwentnie zaś wskazuje, że od Abrahama do Dawida minęło 14 pokoleń, również 14 od Dawida do niewoli babilońskiej oraz 14 od uwolnienia z niewoli do Chrystusa.
W rodowodzie Jezusa powtarza się imię Dawida oraz Jechoniasza. Imię Dawida występuje dwukrotnie, ponieważ żył on w okresie, gdy jedna z grup genealogicznych dobiegała końca, a rozpoczynała się następna.
Imię Jechoniasza zostało powtórzone być może za sprawą błędu w przepisywaniu pierwotnego tekstu. Ojcem Jechoniasza był Jehoakim. Imiona te mają podobną pisownię. Biorąc pod uwagę fakt, że niektóre dawne rękopisy zawierają oba z nich, można uczynić założenie, że osoba przepisująca mogła nie zauważyć różnych pisowni tych imion i oba potraktować jako imię Jechoniasz.
W genealogii Chrystusa Mateusz umieścił pięć kobiet. Jest to godne uwagi, ponieważ Żydzi nie mieli w zwyczaju wspominania o nich w rodowodach. Jeszcze bardziej znaczącym jest fakt, że ewangelista wymienił kobiety, które przynajmniej przez pewien czas nie cieszyły się zbyt dobrą reputacją. Te pięć kobiet to: Tamar, Rahab, Rut, Batszeba oraz Maria.
Tamar: I Mojż. 38:6-30
Tamar była synową Judy. Po śmierci męża jako bezdzietna wdowa została poślubiona swemu szwagrowi. Poprzez to małżeństwo jej potomkowie mieli podtrzymywać imię i dziedzictwo zmarłego. Tego rodzaju związki małżeńskie znajdują swe uzasadnienie w V Mojżeszowej 25:5-6.
Niestety szwagier Tamar nie zechciał mieć z nią stosunków fizycznych, za co Bóg ukarał go śmiercią. Po tym wydarzeniu Juda nie chciał jej dać za żonę żadnemu ze swych pozostałych synów. W tej sytuacji Tamar ucharakteryzowała się na prostytutkę i podstępnie uwiodła Judę. Przez zbliżenie z nim stała się matką Faresa.
Rahab: Jozuego 2:1-24
Rahab była prostytutką żyjącą w Jerychu. Ukrywała szpiegów Jozuego i dlatego po zdobyciu tego miasta Izraelici darowali jej życie. Później wyszła za mąż za Salmona i urodziła Boaza. Wiara Rahab doczekała się później wysokiego uznania (Hebr. 11:30-31).
Rut: Rut 1:1; 4:22
Rut pochodziła z ziemi Moab. Była wdową po Żydzie. Jej teściowa Naomi również żyła w Moabie. Przeniosła się do Izarela po śmierci wszystkich członków swojej rodziny. Poświęcenie Rut było czymś nadzwyczajnym. Opuściła swój kraj, by towarzyszyć swej teściowej. Będąc już w Izraelu poślubiła Boaza, jednego z krewnych Naomi. Rut urodziła Obeda. Obed był dziadkiem króla Dawida.
Batszeba: II Samuelowa 11:1-27
Batszeba była żoną Uriasza Hetyty, jednego z dowódców w armii Dawida. Dawid popełnił z nią cudzołóstwo. Kiedy odkrył, że kobieta jest w ciąży, usiłować to ukryć. Aby przeprowadzić swój plan namówił Uriasza na opuszczenie obozu jego wojsk i odwiedzenie żony. Miał nadzieję, że Uriasz będzie obcował fizycznie z żoną. Ten jednak nie zamierzał tego robić póki jego wojska walczyły z wrogiem.
W powstałej sytuacji Dawid wysłał Uriasza znów na wojnę. Dał też rozkaz innemu z dowódców, by pozostawiono Uriasza samego, gdy walka stanie się najbardziej zaciekła. Po tym jak w ten sposób Uriasz zginął, Dawid wziął Batszebę za żonę. Bóg ukarał ich za to śmiercią ich pierwszego dziecka. Później Batszeba urodziła Salomona.
Maria: Mateusz 1:18-25; Łukasz 1:16-56
Maria była matką Jezusa i żoną Józefa. Kiedy Jezus został poczęty z Ducha Świętego ona była dziewicą.
Odkrywszy, że Maria jest w ciąży Józef poczuł się oszukany. Postanowił ją potajemnie opuścić, bo powstała sytuacja ściągała na niego hańbę. Jednak anioł powiedział mu co naprawdę zaszło. Wtedy Józef wziął Marię za żonę i nie obcował z nią fizycznie dotąd aż nie urodziła Jezusa.
Okres ciąży Maria spędziła ze swą kuzynką Elżbietą matką Jana Chrzciciela (Łukasz 1:39-56). Maria nie pozostała dziewicą do końca życia, ponieważ później urodziła innych synów i córki (Mateusz 13:55-56).
W czasie kiedy umierał Jezus, Maria była już wdową. Będąc na krzyżu, Jezus powierzył ją pod opiekę swemu apostołowi Janowi (Jan 19:25-27).
Zapis tego rodowodu znajdujemy w Łukasza 3:23-38. Łukasz był lekarzem. Uważnie badał życie Jezusa i jest autorem jednej z ewangelii oraz Dziejów Apostolskich (Kolosan 4:14; Łukasz 1:1-4; Dzieje Ap. 1:1).
Adresaci ewangelii Łukasza
Pierwotnymi czytelnikami Łukasza byli chrześcijanie greckiej narodowości. Mateusz kierował swą ewangelię do Żydów, Łukasz do Greków.
Genealogia stworzona przez Mateusza podkreślała prawo Jezusa do tronu króla Dawida. Ponieważ czytelnicy Łukasza byli mniej zainteresowani wypełnieniem się proroctw dotyczących Żydów, napisany przez niego rodowód skupiał się na boskim pochodzeniu Jezusa. Nie kładzie się tu nacisku na fakt, iż Jezus był potomkiem Dawid...
Monika_0109