Morze Bałtyckie
Współczesny Bałtyk ukształtowany został 2000 lat temu. Bałtyk jest morzem śródziemnym północnej Europy. Jest to stosunkowo małe, płytkie, szelfowe morze leżące w umiarkowanej strefie klimatycznej. Morze Bałtyckie jest rozciągnięte równoleżnikowo i południkowo. Otoczone Półwyspem Skandynawskim i brzegami środkowej i wschodniej Europy pozostaje w łączności z wodami wszechoceanu poprzez wąskie cieśniny duńskie: Sund, Mały i Wielki Bełt, Kattegat oraz wodami Kattegatu i Skagerraku, w uproszczeniu od Skagen do Marstrand. Powierzchnia Bałtyku wynosi tylko ok. 400 tys. km2. średnia głębokość wynosi ok. 55 m (maksymalna ok.460m - głębia Landsort), co daje objętość w przybliżeniu 20 tys. km3. Słabe połączenie naszego morza z wodami oceanu, niewielka średnia głębokość, wydłużony kształt powodują, że jest ono nieprzeciętne.
LINIA BRZEGOWA
Wybrzeże Bałtyku jest niezwykle zróżnicowane. Linia brzegowa jest bardzo rozwinięta, z licznymi zatokami, m.in. Botnicką, Fińską, Narewką, Ryską, Gdańską, Pomorską, Meklemburską, Liońską, Hanu. Brzegi Bałtyku kształtowały się pod wpływem ruchu wody morskiej, zależnie od swojej budowy geologicznej. Na wybrzeżach Szwecji, Finlandii w związku z działalnością niszczącą lądolodu powstało wybrzeże fiordowo-szkierowe. Wybrzeża Skandynawskie są skaliste, wysokie. Południowe wybrzeże Bałtyku, Polskie określa się jako mierzejowo-zalewowe z mierzejami - Wiślaną, Helską, Kurońską. Południowe wybrzeża Bałtyku są w przeważającym stopniu niskie i piaszczyste – typ wydmowy w miejscach gdzie występują niskie obszary pradolinie, często zabagnione. Na południu występują też wybrzeża klifowe w miejscach, gdzie morze podchodzi do wysoczyzny.
TEMPERATURA
Bałtyk, w porównaniu z sąsiadującym Morzem Północnym, jest chłodniejszy zimą, a cieplejszy latem. Przy brzegach najwyższe temperatury powierzchniowej warstwy wody, w granicach od 23°C do 25°C, występują w lipcu i sierpniu. W lutym temperatury są najniższe i wynoszą około 2°C, jednak w czasie mroźnych zim spadają nawet poniżej 0°C. Północne części morza - Zatoka Botnicka i wschodnia część Zatoki Ryskiej - zamarznięte są przeciętnie od listopada do maja. U wybrzeży Bałtyku Południowego okres zlodzenia jest znacznie krótszy, lód tworzy się zwykle w styczniu, a zanika na początku marca. Zlodzenie morza u polskich wybrzeży jest przeważnie niewielkie. Zdarzają się jednak mroźne zimy, kiedy całe wybrzeże pokrywają różne formy lodu. Temperatura Bałtyku zależy od szerokości geograficznej i od zasolenia.
ZASOLENIE
Zasolenie Bałtyku jest najniższe na świecie. W porównaniu z oceanem, wody Bałtyku są zaledwie słonawe. Przeciętne zasolenie wynosi około 7‰ i jest pięciokrotnie mniejsze od średniego zasolenia wszechoceanu (35‰). Wpływają na to warunki klimatyczne, duże zlewisko oraz utrudniony kontakt z wodami oceanu. Bałtyk jest morzem chłodnym, więc jego parowanie jest znacznie ograniczone. Zasolenie zmniejszają również liczne rzeki dużego zlewiska, będące źródłem słodkich wód. Przez wąskie, o wysokich progach, płytkie cieśniny duńskie (8-18 m głębokości) ograniczony jest także kontakt Bałtyku z wodami oceanicznymi. Słabo zasolone, lżejsze wody wypływają przy powierzchni przez cieśniny na zachód. Natomiast od strony Atlantyku, przy dnie, dochodzi do okresowych wlewów bardziej zasolonych wód oceanicznych. Powierzchniowe wody Bałtyku są bardzo słabo zasolone - od około 10‰ w części zachodniej i 7‰ w części środkowej do około 3‰ w zatokach Botnickiej i Fińskiej.
ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ BAŁTYKU:
ü rzeki przynoszące zanieczyszczenia komunalne i przemysłowe
ü ścieki komunalne i przemysłowe miast nadmorskich
ü produkty wyrzucane przez statki
ü wiercenia na dnie morza
ü statki ulęgające katastrofom
ü porty rybackie
ü rolnictwo (nawozy sztuczne, środki owadobójcze i chwastobójcze)
ü turystyka
Najwięcej zanieczyszczeń pochodzi z obszaru Polski.
madziareczka