ODNOWA BIOLOGICZNA.doc

ODNOWA BIOLOGICZNA:

1.      Wymień 5 zmian zachodzących w organizmie człowieka podczas długotrwałego wysiłku?

-          wyczerpanie zasobów glikogenu w mięśniach

-          wzrost częstości skurczów serca

-          zwiększone wydzielanie potu

-          wzrost temperatury wewnętrznej ciała

-          zmiany regulacji funkcji ustroju

2.      Jakie są rodzaje zmęczenia?

-          Obwodowe – zmęczenie mięśni- utrata lub zmniejszenie zdolności mm do skurczu

-          Ośrodkowe – zmęczenie ośrodków nerwowych w mózgu- narasta uczucie ciężkości pracy, ból, zmniejszenie motywacji, zmniejsz koncentracji i uwagi, zmniejsz sprawności psychomotorycznej

-          Lokalne:

·         Ostre – narastająca utrata zdolności roboczej szczególnie intensywnie pracującego odcinka narządu ruchu, osłabienie, sztywność, ból w czasie ruchu

·         Przewlekłe – przy stałym schemacie ruchowym, osłabienie koordynacji, precyzji, szybkości i wytrzymałości ruchowej

-          Ogólne:

·         Ostre – po jednorazowych, bardzo intensywnych wysiłkach np. biegu lekkoatletycznym, subiektywne, obiektywne odczyny

·         Przewlekłe – wynikiem niedostatecznego wypoczynku – przetrenowanie

3.      Wymień i krótko scharakteryzuj przetrenowanie.

-          p. sympatykotoniczne – objawy z przewagą stanów pobudzenia (zwiększona aktywność ukł współczulnego), dotyczy zawodników młodych. Szybkie męczenie się, zaburz snu, utrata wagi, niepokój, agresja. Stosuje się:

zmniejszenie obciążeń treningowych, zwłaszcza specjalistycznych

pływanie rekreacyjne

piesze wycieczki w góry

masaż uspokajający

relaksację i wizualizację

sauna, kąpiele solankowe i perełkowe

dieta zasadowa

-          p. parasympatykotoniczne – objawy ze stanem apatycznym, dotyczy zawodników dojrzałych(starszych) (przewaga działania ukł przywspółczulnego).Ogólne znużenie i brak motywacji, przyrost masy, obniżenie wydolności beztlenowej. Stosuje się:

zmienność treningową

zmniejszenie objętości treningu

wprowadzenie innych dyscyplin

masaż pobudzający

bicze wodne, solarium, krioterapia

dieta kwasowa

Przetrenowanie – to stan przewlekłego zmęczenia o ostrym przebiegu, powstający wskutek intensywnego treningu przy stosowaniu niewłaściwych przerw wypoczynkowych. Czynnikami sprzyjającymi przetrenowaniu są:

-          niedostateczne odżywianie

-          brak białek witamin

-          program treningowy niedostosowany do zmniejszonej wydolności zawodnika (po grypie, przeziębieniu)

4.      Podaj definicję wydolności fizycznej.

Wydolność fizyczna – oznacza zdolność człowieka do ciężkich i długotrwałych wysiłków fizycznych, bez szybko narastającego zmęczenia i niefizjologicznych zmian w organizmie z równoczesną zdolnością organizmu do szybkiej regeneracji sił po zakończeniu wysiłku.

5.      Wymień 5 skutków aktywności fizycznej w układzie sercowo-naczyniowym

-          zwolnienie spoczynkowej częstości skurczów serca (z 70/min do 60/min, u os trenujących bradykardia- tętno poniżej 60)

-          obniża się ciśnienie skurczowe i rozkurczowe w czasie wysiłków umiarkowanych

-          wzrasta objętość wyrzutowa serca przy stałej pojemności minutowej (przez wzrost objętości komór i wzrost kurczliwości m serc.)

-          wzrost masy i objętości m sercowego bez zmian grubości jego ścian

-          wzrasta pojemność tlenowa krwi oraz lepiej wykorzystywany jest tlen przez organizm, poprawa przepływu krwi przez m. sercowy

6.      Wymień cele odnowy w sporcie i poza sportem.

-          w sporcie:

-          zapewnia współdziałanie z procesem treningowym

-          optymalizacja procesów wypoczynkowych (restytacji)

-          profilaktyka i zmniejszenie skutków urazów

-          rekonwalescencja

-          poza sportem:

-          aktywizacja i optymalizacja procesów wypoczynkowych

-          organizacja toru aktywnego wypoczynku

-          profilaktyka negatywnych skutków pracy oraz hartowanie organizmu

7.      Co to jest odnowa biologiczna?

Odnowa biologiczna – to świadome oddziaływanie na organizm za pomocą różnorodnych środków (naturalnych i sztucznych) i warunków środowiskowych w celu przyspieszenia fizjologicznych procesów wypoczynkowych.

8.      Wymień fazy odnowy zdolności do pracy

-          Faza I – szybkich i wolnych zmian wywołanych obciążeniem (do kilku dni) to ustąpienie wszystkich zmian strukturalnych i uzupełnienie zapasów energetycznych

-          Faza II – superkompensacji – powstaje w wyniku dłuższego stosowania obciążeń o dużej intensywności

-          Faza III – ustalania się poziomu końcowego – polega na ustaleniu nowego wyższego jakościowo poziomu procesów fizjologicznych

9.      Wymień systemy odnowy biologicznej

-          metodyczne środki odnowy (pedagogiczne)

-          psychologiczne środki odnowy

-          medyczno-biologiczne środki odnowy

10.  W jakim celu stosuje się psychologiczne środki odnowy?

Stosowane są w celu obniżenia napięcia nerwowego i mięśniowego, ułatwienie koncentracji i uwagi, kształtowanie odpowiedniej motywacji i woli walki, zmniejszenie wydatku energetycznego, przyspieszenie procesów restytucyjnych

Do tych środków należą:

-          higieniczne – psychologiczny klimat w grupie, dobre stosunki z rodziną, otoczeniem, pozytywne nastawienie emocjonalne, komfortowe warunki do treningu, interesujący i urozmaicony wypoczynek, wystarczające zabezpieczenie materialne

-          regulujące – trening autogenny, sugestie w stanach czuwania, sugestie sen-odpoczynek, sugestie hipnotyczne, relaksacja mięśniowa, muzyka, światło i dźwięk

11.  Co zalicza się do medyczno-biologicznych środków odnowy?

Skuteczne uzupełnienie potencjału energetycznego, zwiększenie wydolności i odporności na specyficzne i niespecyficzne wpływy stresów, przyspieszenie likwidacji zmęczenia ogólnego, miejscowego sprzyjają zwiększeniu odporności ustroju na obciążenia, doskonalenie procesów adaptacyjnych, odnowa mechanizmów obronnych

- opracowanie optymalnej diety

- racjonalne wykorzystanie preparatów o wysokiej wartości odżywczej, środków wzmacniających i witamin

- prawidłowa opieka zdrowotna

- analiza aktualnego stanu funkcjonalnego org. (sportowca)

- stosowanie metod z zakresu medycyny fizykalnej (fizykoterapia, balneoterapia, klimatoterapia)

- leczenie sanatoryjne

12.  Wymień fizykalne środki odnowy – 5 przykładów

-          masaż

-          ultradźwięki

-          naświetlania

-          jonizacja powietrza

-          elektropunktura

-          krioterapia

-          laseroterapia

13.  Scharakteryzuj jeden ze środków fizykalnych

Masaż wywołuje otwarcie zapasowych kapilar , zwiększa przepuszczalność ich ścianek, co przyspiesza przebieg procesów wymiany między krwią a tkankami, aktywizuje działanie układu krążenia i oddychania, intensyfikuje przebieg odnowy.

Wyróżniamy:

-masaż zapobiegawczy – przed treningiem (przygotowujemy mięśnie i stawy do obciążenia – może być automasażem)

-masaż odnawiający – po treningu (ogólny bądź miejscowy)

-masaż ogólny

-masaż miejscowy (segmentarny, punktowy, wibracyjny, próżniowy, miejscowe ciśnienie ujemne, wodny)

Krioterapia
Jest to metoda leczenia polegająca na miejscowym stosowaniu niskich temperatur. W czasie trwania zabiegu ciepłota skóry może obniżyć się do -2o C i na skutek skurczu naczyń krwionośnych utrzymywać się po zabiegu przez 1 minutę. Natomiast 4 minuty po zabiegu występuje czterokrotne rozszerzenie naczyń utrzymujące się przez 2 godziny. Powoduje to wzrost stężenia tlenu i obniżenie stężenia mleczanów i histaminy. Zimno ma decydujący wpływ na zmniejszenie szybkości przewodnictwa nerwowego i obniżenie reaktywności obwodowych zakończeń czuciowo-ruchowych. Wyzwalają się duże dawki endorfin, co powoduje uśmierzenie bólu. Wykonuje się 10 zabiegów w serii.
Zastosowanie:
- po urazach, stłuczeniach, naderwaniu ścięgien
- w chorobach reumatologicznych i zwyrodnieniach
- w stanach zapalnych i obrzękach
- w nadmiernym napięciu mięśniowym i spastyce
- przy uśmierzaniu bólu i zwiększaniu zakresu ruchomości stawów

14.  Jakie są ograniczenia w stosowaniu zabiegów fizjoterapeutycznych?

-          stany chorobowe do intensywnego leczenia nowotworu, czynny proces gruźliczy, wysoka temperatura ciała, stan ogólnego wyczerpania

-          choroby serca z niewydolnością krążenia, niedociśnienie lub nadciśnienie tętnicze, choroby układu pokarmowego przebiegające z krwawieniami

-          ciąża (niewskazana diatermia krótkofalowa, ultradźwięki)

-          wszczepione endoprotezy lub inne elementy metalowe (ultradźwięki, prądy elektryczne, pole wielkiej częstotliwości nie jest wskazane)

15.  Jakie są okresy cyklu treningowego i wybrany scharakteryzuj

- przygotowanie ogólne

- przygotowanie specjane

- przygotowanie startowe

- okres przejściowy

Przygotowanie ogólne – obciążenie układu krążenia, oddechowego, wegetatywnego i nerwowo-ruchowego

Zabiegi:

-chłodne lub ciepło-zimne natryski + automasaż (rozcierania)

-kąpiele ciepłe normalne (mineralne) + masaż ręczny i podwodny

-ogólne naświetlanie soluxem

-sauna 1x7-10 dni

-wypoczynek bierny

-zabiegi hartujące

16.  Dlaczego przerwy między wysiłkami nie mogą być bierne?

Przerwy nie mogą być bierne, gdyż może to doprowadzić do zmniejszenia adaptacji wysiłkowej i braku motywacji do kontynuacji wysiłku w krótkich  przerwach, powinny dominować środki  rozluźniające i odprężające psychofizyczne.

17.  Wymień i scharakteryzuj jeden z poziomów planu treningowego

-          okresowy

-          operacyjny

-          bieżący

Poziom bieżący – wykorzystuje się środki wybiórcze nie wymagające znacznych nakładów czasu

18.  Co dzieje się przy długotrwałym stosowaniu tych samych zabiegów?

Dochodzi do:

-obniżenia skuteczności zabiegów

-organizm przyzwyczaja się do ich stosowania

-osłabia rzeczywistą potrzebę odnowy

19.  Jakie środki stosuje się w treningu o dużej objętości?

-sauna z użyciem wody

-kąpiele całkowite ciepłe lub gorące

-bicze szkockie

-solanki ogólne

-naświetlania

20.  Jakie są rodzaje dopingu ze względu na stosowane metody?

-          farmakologiczny – podanie biologicznie czynnych związków chemicznych

-          fizjologiczny – wymiana płynów ustrojowych, zbijanie masy, chirurgiczne usuwanie tkanki tłuszczowej

-          genetyczny – modyfikacja kodu genetycznego zawodnika

-          siłowy – osiągnięcie jak największego przyrostu masy mm

-          wytrzymałościowy – zwiększenie zdolności organizmu do znoszenia długotrwałego, intensywnego wysiłku fizycznego

-          stymulujący – czasowe zwiekszenie odporności na ból i wysiłek poprzez stosowanie technik zapobiegających odczuwaniu bólu i zmęczenia.

21.  Opisz co wiesz na temat stymulatorów

Stymulanty – jest to grupa substancji psychoaktywnych działających pobudzająco. Zwykle powodują wiele efektów ubocznych, tym więcej im mocniejsze pobudzenie. Najsilniejsze stymulanty dostępne są jedynie za receptą lekarską lub jako nielegalne narkotyki. Stymulanty zwiększają aktywność układu współczulnego lub ośrodkowego układu nerwowego. Niektóre stymulanty powodują pewien rodzaj euforii, szczególnie te, które oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy. Niektóre stymulanty używane są w medycynie w celu: podtrzymywania czujności i przeciwdziałania zmęczeniu, szczególnie w sytuacjach gdy sen jest niemożliwy (na przykład podczas prowadzenia pojazdów), zapobiegania chorobowemu zmęczeniu i senności (jak w przypadku narkolepsji), odchudzania (fentermina, benzfetamina) czy podnoszenia zdolności koncentracji i skupienia (zwłaszcza w przypadku ADHD). Rzadziej stosuje się je w leczeniu depresji. Stymulanty są często nadużywane przez ludzi chcących zwiększyć swoją sprawność psychiczną i produktywność, a także przez anorektyków. Są tez popularne w użyciu rekreacyjnym, ze względu na euforię jaką powodują. Kofeina zawarta w kawie i napojach bezalkoholowych, a także nikotyna w tytoniu są najbardziej popularnymi wśród ludzi stymulantami. Przykładami dobrze znanych stymulantów są efedryna, amfetamina, kokaina, MDMA, metylfenidat...