rozdzial-stylizacja-2.pdf

II. Historia rzemiosła i sztuki fryzjerskiej

1. Rzemiosło fryzjerskie a rozwój cechów w Europie

Cyrulik – z łacińskiego chirurgus

oznaczał chirurga. Po włosku –

cirucio.

Balwierz – nazwa polska cyrulika,

od niemieckiego – barbier,

włoskiego – barbiere.

X wiek – pierwsze ugrupowania rzemieślnicze działały na potrzeby dworów feudalnych.

X/XI wiek – we włoskich miastach tworzyły się organizacje rzemieślnicze, tzw. ministeria.

XII wiek – w Europie poszczególne grupy zawodowe zaczęły zrzeszać się w cechy. Miały bronić

interesów rzemieślników przed narastającą konkurencją.

XIII wiek – w Polsce powstały pierwsze organizacje cechowe. Dążyły do zapewnienia swoim

członkom monopolu w danym mieście i okolicy. Tych, którzy nie należeli do cechu, nazywano

,,przeszkodnikami” albo ,,partaczami” (z łac. poza cechem) i zwalczano wszelkimi sposobami. Cechy

miały wpływ na politykę miast, nadzorowały jakość usług, dbały o obyczajowość i czuwały

nad życiem swoich członków. Z kasy cechowej wypłacano zapomogi chorym lub zubożałym członkom

korporacji, troszczono się o wdowy i sieroty.

Samodzielny rzemieślnik należący do cechu był mistrzem. Na niższym szczeblu znajdował się

czeladnik, a najniżej – terminator, czyli uczeń. Starania o tytuł mistrza poprzedzała praktyka

czeladnicza u mistrza i złożenie egzaminu, czyli wykonanie zadań przed komisją z Rady Miasta.

W XIII wieku powstał cech łaziebników, którzy oprócz strzyżenia i usuwania zarostu, przygotowywali

wodę do kąpieli.

XIV wiek – powstał cech balwierzy, którzy golili i strzygli włosy. W późniejszym okresie wykonywali

też usługi felczerskie: robili maści, stawiali bańki, czy przystawiali pijawki. Zwano ich także golarzami

lub cyrulikami.

XVI wiek – balwierz staje się ważną osobą na dworach europejskich jako opiekun modnego wyglądu

i powiernik tajemnic.

XVII wiek – we Francji balwierze toczyli wojnę z perukarzami, którzy zgodnie z panującą ówcześnie

modą stali się twórcami ,,fryzur” i zagrożeniem dla balwierzy. W Paryżu pracowało 600 perukarzy,

byli oni najlepiej zarabiającą grupą rzemieślniczą.

II poł XVIII wieku – do cechu fryzjerskiego przyłączyli się perukarze.

XVIII/XIX wiek – rewolucja przemysłowa doprowadziła do likwidacji monopolu cechowego

w Europie. W rzemiośle fryzjerskim rozpoczął się nowy okres rozwoju związany z innowacjami

z zakresu chemii, techniki i mody fryzjerskiej.

SYMBOLE

Każdy cech miał swojego patrona i swój symbol. Patronką fryzjerów była Święta Maria Magdalena.

Na sztandarach cechowych widniał ptak (prawdopodobnie sroka) – symbol plotkarstwa, podwiązka

(opaska) – symbolizująca upuszczanie krwi, a przed wejściem do każdego zakładu widniał miedziany

talerz – pierwotny znak łaziebnika.

Pytania:

1. Czym były ministeria?

2. Kiedy w Polsce powstały pierwsze organizacje cechowe?

3. Jakie zadania należały do cechów?

4. Czym różnił się balwierz od cyrulika?

5. Czy perukarze należeli do cechu?

2. Współczesne cechy fryzjerskie

Współczesne cechy, w tym fryzjerskie, powoływane są przez Izby Rzemieślnicze, których nadrzędnym

organem jest Związek Rzemiosła Polskiego.

Zadania cechów:

• dbanie o rozwój rzemiosła,

• obrona interesów członków,

• podnoszenie kwalifikacji zawodowych członków,

• szkolenie uczniów zgodnie z wytycznymi Związku Rzemiosła Polskiego i Ministerstwa Edukacji

Narodowej i Sportu.

Organy cechów:

• walne zgromadzenie,

• zarząd,

• komisja rewizyjna,

•ąd cechowy.

Pytania i zadania:

1. Na czym polegają zadanie cechów?

2. Wymień organy cechowe.

3. Historia Fryzjerstwa

Starożytność 5000 p.n.e. – 300 n.e.

Egipt

Egipcjanie włosy czesali gładko albo nakładali peruki. Nie nosili zarostu. Golili się małym

sierpowatym narzędziem – pierwowzorem brzytwy . Wykonywali również ondulację wodną

przy pomocy lokówek z drewna.

Sumer

Sumerowie mieli wysoko rozwiniętą sztukę fryzjerską. Świadczyły o tym kunsztowne fryzury,

precyzyjne strzyżenia i narzędzia pielęgnacyjne.

Lokówka drewniana

Grecja

Grecy stylizowali całą postać. Różnorodność fryzur, przepaski, diademy, biżuteria, suknie – wszystko

musiało harmonizować. Ateńskie rzemieślniczki robiły fale, loczki, karbowały włosy, stosując

ondulację na gorąco . Wykonywali ją kalamis – metalową pałeczką, którą nagrzewali i nawijali

na nią starannie rozdzielane pasma włosów. Dlatego fryzjerów nazywano kalamistrami.

Rzym

W Rzymie nastąpił wyraźny podział na fryzjerstwo męskie i damskie . Fryzjer męski nazywał się

tonsorem, fryzjerka damska – kypassis i ornatrix. Do ich czynności należało mycie głowy, skręcanie

włosów w loki i pierścionki, układanie fal. Fryzjerki zajmowały się też farbowaniem włosów,

ponieważ Rzymianki lubiły nosić fryzury w kolorze blond.

O fryzurach i modzie rzymskiej pisał Owidiusz w ,,Ars amandi” (Sztuka kochania):

,,Zapamiętajcie mą radę

dbałe o wygląd kobiety:

nigdy w obecności mężczyzn

nie róbcie swej tualety.

Nie bronię wam jednak wcale,

abyście przy nas czesały

bujne włosy... widok ten budzi

w sercach miłosne zapały.”

Średniowiecze 306 – 1517

Gallowie farbowali włosy na rudo. Do zmiany koloru włosów używali substancji robionej z popiołu

drzewa bukowego.

U Prusów i Jaćwingów (wymarły prusko – litewski lud) pojawiło się przedłużanie włosów . Dziewczęta

przywiązywały do końcówek włosów zawieszki, dzwoneczki albo łańcuszki z brązu.

Renesans 1400 – 1560

Weneckie kobiety rozjaśniały włosy za pomocą wody morskiej i słońca. Nasączone wodą włosy

wyciągały przez specjalne duże rondo. Godzinami siedziały na słońcu. Był to pierwszy sposób

utlenienia włosów na kolor blond ,,filo d’oro” – tzw. wenecki blond.

Wenecki blond

Barok 1560 – 1715

Rozwinęło się rzemiosło perukarza .

Rokoko 1715 – 1789

W Paryżu, w 1763 r. powstała pierwsza Akademia Fryzjerska , założona przez mistrzów techniki

fryzjerskiej: Dage i Legrosa. Opracowali oni zasady techniki fryzjerskiej i ustalili konieczność

dopasowania fryzury do twarzy i całej sylwetki.

We Francji powstały pisma promujące nowe modele stroju, fryzur i akcesoriów.

Brzytwy nowożytne

Biedermeier 1815 – 1848

1818 r. – w wyniku reakcji chemicznej Francuz Louis Jacques Thenard otrzymał nadtlenek wodoru.

1828 r. – skonstruowano nowożytną brzytwę.

Maszynka ręczna

XIX wiek

1850 r. – opanowano umiejętność szlifowania brzytwy.

1867 r. – francuski fryzjer Hugo [czyt. igo] użył po raz pierwszy nadtlenku wodoru do rozjaśniania

włosów – 3% wodę utlenioną.

1880 r. – zastosowano ręczną maszynkę do strzyżenia włosów.

1887 r. – August Hoffmann zastosował płynną chemiczną farbę do włosów i przeprowadził udaną

próbę farbowania.

1897 r. – Francuz Marcel Grateau [czyt. marsel grato] nietrwale przekształcił włosy i wykonał

uczesanie żelazkowe za pomocą żelazka do ondulacji, tzw. ondulację żelazkową.

Eugene Schueller

XX wiek

1901 r. – King Gillet [czyt. king żile] skonstruował i opatentował golarkę z wymiennymi ostrzami.

1904 r. – Francuz Eugene Schueller [czyt. eużen szuele] opatentował pierwszą do włosów farbę

w kremie. Wynalazca założył po pewnym czasie firmę L’Oréal.

1905 r. – Karol Nessler po raz pierwszy trwale przekształcił włosy. Zastosował ondulację trwałą

elektryczną.

1920 r. – wynaleziono nożyczki do degażowania – degażówki jednostronne.

W latach dwudziestych XX wieku mistrz fryzjerstwa – Antonii Cierplikowski, ,,Antoine”

[czyt. antułan], stworzył dla kobiet fryzury z krótkich włosów, tzw. garsonki.

W latach dwudziestych XX wieku pojawiły się pierwsze suszarki do włosów.

1924 r. – Josef Mayer zapoczątkował płaskie nawijanie włosów.

W latach trzydziestych w USA wynaleziono trwałą ondulację na zimno.

Wkrótce pojawiła się trwała ondulacja kompresowa.

1931 r.– firma Schichinc z USA skonstruowała elektryczną maszynkę do golenia.

1933 r. – firma Procter&Gamble opracowała pierwszy nowoczesny szampon do włosów.

1945 r. – z inicjatywy Alberta Pourrier’a, we Francji powstał ,,La Haute Coiffure Française” (HCF)

[czyt. ot kłafiur fransez]– stowarzyszenie skupiające najwybitniejszych francuskich fryzjerów.

1946 r. – wprowadzono strzyżenie włosów na mokro.

1946 r. – w Europie zaczęto powszechnie przekształcać włosy za pomocą ondulacji na zimno.

1950 r. – zastosowano ondulację na ciepło.

1950 r. – Amerykanin Norman Orentriech [czyt. norman orentrich] wykonał pierwsze przeszczepy

włosów.

1951 r. – wynaleziono farbę do włosów w paście.

1954 r. – angielski fryzjer Georg Hardy wykonał strzyżenie plastyczne za pomocą brzytwy.

1956 r. – wyprodukowano ze stali nierdzewnej żyletki firmy Wilkinson Sword.

1957 r. – pojawiła się ondulacja kwaśna: pH = 4 – 6,5.

1957 r. – Polskie Ministerstwo Zdrowia dopuściło do powszechnego użytku płyn do trwałej ondulacji

na zimno z kwasem tioglikolowym.

1960 r. – firma L’Oréal wprowadziła na rynek pierwszy lakier do włosów w aerozolu.

1964 r. – angielski fryzjer Vidal Sassoon zapoczątkował strzyżenie wewnątrz dłoni.

1965 r. – Vidal Sassoon stworzył innowacyjne ,,asymetryczne strzyżenie”.

1972 r. – Jean Louis David zaczął rozpowszechniać nowatorskie techniki strzyżenia bez użycia

nożyczek.

1981 r. – pojawiła się usługa zagęszczania i przedłużania włosów metodą ,,Monofibre”, opracowana

przez Simona Forbesa [czyt. sajmona forbsa].

1981 r. – Fin Rolf Norston po raz pierwszy zastosował mikrotransplanty, czyli wszczepianie

poszczególnych cebulek włosów z potylicy w miejsca pozbawione włosów.

4. Popularne style fryzur i formy zarostu w różnych

epokach historycznych

4.1. POPULARNE STYLE FRYZUR

Od początku dziejów ludzkości fryzura stanowła nieodłączny element mody.

Zmieniała się razem z historią i tworzącymi ją ludźmi. Zawsze jednak korzystała z minionych wzorów.

Egipt

Ozdobne peruki w kształcie pazia.

Asyria i Sumer

Męskie fryzury z fal. Włosy zaczesane do tyłu, nad czołem wyciśnięte fale, a końce włosów zawinięte

w pierścionki.

Grecja

Fryzury płaskie na szczycie głowy i wydłużone ku tyłowi , zebrane nad karkiem.

Rzym

U kobiet włosy spięte u góry lub z tyłu w węzeł, plecione w warkocze, układane w fale i loki;

męskie fryzury naturalne i krótkie.

Średniowiecze

Włosy chowane pod czepce , u młodych wypuszczane luźno na ramiona.

XIV w. – Upięte wokół policzków warkocze, pod koniec stulecia przypominały potężne baranie rogi.

Renesans

XVI w. – Pierwsze wzorce stylu .

I poł. XVI w. – włoski styl - krawędzie długiej fryzury podwijane pod spód, włosy sczesane w tył.

Wokół policzków pojedyncze, dłuższe pasma lub warkocze przetykane gładkimi jasnymi pasmami

włosów. Całość w siatce z pereł.

XVI/XVII w. – hiszpański styl – fryzury wysoko nad czołem, gładko zaczesane włosy ozdobione

klejnotami.

Barok

XVII w. – francuski styl: uczesanie ,,Garcette” . Włosy skręcone

w drobne nieregularne loczki w dwu dużych pękach, umieszczone

po bokach.

* uczesanie ,,Madame Sévigné” . Do formy ,,Garcette” dodano

nad czołem małą, prostą grzywkę. We włosy wpinano też strusie pióra,

wstążki, klejnoty, kwiaty czy inne ozdoby, które sterczały nad głową.

* uczesanie ,,Fontanges” – moda na wysokie fryzury.

* męska fryzura – peruka ,,allonge” o wadze 2,5 kg – wysoka

z włosami ułożonymi w loki, ciemna lub biała.

Rokoko

I poł XVIII w. – małe fryzurki z loczkami przykrywającymi górę głowy. Srebrzysty kolor włosów

był efektem pudrowania.

1750 r. – fryzura Lamballe – asymetryczna. Wygładzone włosy zaczesane wysoko w górę, z tyłu

zebrane w wielkich lokach. Fryzura była znakomitą podstawą dla czepków i kapeluszy.

II poł. XVIII w. – fryzura Marii Antoniny – z włosów zaczesanych na stelażu nad czołem, budowana

z dopinek sztucznych włosów, ozdobiona klejnotami i długimi strusimi piórami.

Dyrektoriat

XVIII/XIX w. – krótkie uczesanie ,,Titus” wzorowane na rzymskich fryzurach. Włosy obcięte

na wysokości karku są mocno cieniowane i gładzone.

Fryzura – ,,incroyable” – włosy nastroszone, z odstającymi na wszystkie strony kosmykami.

W kobiecych fryzurach widzi się przypięte do krótkich włosów treski – warkocze (chinon tress).

Merveilleus

Empire

Pocz. XIX w. – styl empire – bardzo kobiece fryzury.

Włosy długie i krótkie, zebrane do góry, zwinięte

w loczki u góry i po bokach nad uszami.

Zosia z ,,Pana Tadeusza” nosiła

,,włos krótki, jasnozłoty,

W drobne, jako śnieg biały zwity papiloty,

Niby srebrzyste strączki (...)”

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: