lekcjaP9.doc

Planowanie potrzeb w sieci dystrybucji.

Wyznaczając w poprzednim rozdziale optymalną lokalizację węzłów w sieci dostaw (według kryterium najniższych kosztów przepływu ładunku), określono miejsca, gdzie mogą być konsolidowane i rozdzielane strumienie przepływów materiałów w sieci, realizowane przeładunki i kompletacje, przyjęcia i wydanie ładunków oraz gdzie ewentualnie będą utrzymywane zapasy. Znana jest fizyczna odległość (mierzona według odległości dostępnej sieci dróg, sieci kolejowej, połączeń morskich lub lotniczych), co umożliwia oszacowanie czasów realizacji dostaw. Zgodnie z algorytmem 3.3.1, po wyznaczeniu lokalizacji węzłów w sieci dostaw, kolejną czynnością jest planowanie potrzeb w sieci dostaw – planowanie potrzeb w sieci dystrybucji (przedstawione w tym rozdziale) i planowania potrzeb w sieci zaopatrzenia. Do planowania potrzeb w sieci

dystrybucji wykorzystywana jest metoda DRP I (Distribution Requirement Planning).

Metoda DRP I polega na planowaniu (prognozowaniu) potrzeb w końcowych punktach sieci dystrybucji i kumulowaniu potrzeb na kolejnych poziomach w strukturze sieci dystrybucji, osiągając skumulowane potrzeby dystrybucji na poziomie spływu wyrobów gotowych z produkcji. Uwzględniane są również czasy realizacji zamówień pomiędzy poszczególnymi szczeblami dystrybucji. Wynikowe potrzeby dystrybucji są zsumowane i przesunięte w czasie.

Metoda planowania DRP I jest oparta na koncepcji pull (ciągnij), gdyż potrzeby w końcowych punktach sieci dostaw „ciągną” dostawy (uzupełniające zapas) na kolejnych poziomach dystrybucji.

W planowaniu potrzeb w sieci dystrybucji przestrzegane są zasady operacyjne:

»       potrzeby na rynku odbiorcy końcowego są prognozowane (wartość, średnia, trend, dynamika zmian, sezonowość) oraz planowane na podstawie złożonych zamówień;

»       dla odbiorców końcowych w sieci dystrybucji ustalany jest poziom obsługi klienta i zapas bezpieczeństwa;

»       uwzględniane są cykle dostawy produktów (czasy realizacji dostaw pomiędzy poszczególnymi punktami sieci dystrybucji) według drogi przepływu produktów w strukturze sieci dystrybucji;

»       punkty konsolidacji i rozdzielenia produktów (kolejne szczeble w sieci dystrybucji – centra dystrybucji, magazyny regionalne) z zasady nie utrzymują zapasów (lub minimalne) i operują zapasem rotującym zgodnie z napływającymi zamówieniami; realizowany jest schemat ssania – zamawiania ilości zgodnych z wielkością wysyłek;

»       horyzont planowania pokrywa pełen cykl dostawy – od momentu złożenia zamówienia przez odbiorcę końcowego do momentu sprzedaży wyrobu;

»       partia dostaw ustalana jest na podstawie parametrów zależnych od warunków funkcjonowania sieci dystrybucji – ekonomiczna wielkość partii dostawy i partii produkcyjnej, efektywny współczynnik wykorzystania magazynów i środków transportu.

Dla przedstawienia zasad planowania potrzeby w sieci dystrybucji przyjęto schemat organizacji dostaw w sieci dystrybucji przedstawiony na rysunku 3.5.1.

Do planowania potrzeb dystrybucji wymagane są następujące informacje:

»       prognozy popytu (lub planowane przyszłe potrzeby sprzedaży) dla końcowych punktów sieci dystrybucji, na wcześniejszych (wyższych) poziomach dystrybucji prognozowanie nie jest konieczne, gdyż dla wspomnianej wcześniej „metody ssania”, popyt w końcowych punktach sieci dystrybucji wywołuje dostawy wyższych szczeblach dystrybucji, eliminując utrzymywanie zapasu bezpieczeństwa;

»       czas cyklu dostawy – czas od złożenia zamówienia do chwili uzupełnienia zapasu, realizując dostawę od dostawcy;

»       zapas początkowy – zapas utrzymywane w końcowych punktach sieci dystrybucji, gdzie występuje konieczność uwzględnienia zmienności popytu (bieżącej sprzedaży)

»       wielkość zamówienia (dostawy) – w zależności od stosowanej metodyki wyliczenia wielkości zamówienia (partii dostawy) może to być: ekonomiczna wielkość zamówienia, minimalne zamówienie wymagane przez dostawcę, zamówienie wynikające z uzupełnienia zapasu u odbiorcy do założonego poziomu zapasu maksymalnego;

»       horyzont planowania dystrybucji – okres czasu wynikający z realizacji wszystkich dostaw w sieci dystrybucji (skumulowany czas dostaw w sieci dystrybucji) trwający od chwili spływu wyrobu gotowego z produkcji, do uzupełnienia zapasu (realizacji potrzeby) w końcowym punkcie sieci dystrybucji.

Podstawowa zasada planowania potrzeb w sieci dystrybucji wynika z zależności bilansowania potrzeb materiałowych:

                                          Zp + D = Z + Zk                            [4]

gdzie:               Zp – zapas początkowy;

                            D – wielkość dostawy;

                            Z – zużycie (sprzedaż);

                            Zk – zapas końcowy (np. wymagany lub planowany zapas bezpieczeństwa)

Przykład:

Z zależności [4] wynika planowanie potrzeb w wymiarze ilościowym produktów – głównie prognozowanie ilości popytu, planowanie wielkości dostaw i zapasu końcowego (np. bezpieczeństwa). W wymiarze czasowym, prognozowany jest czas wystąpienia popytu, planowany jest termin zamówienia (dostawa jest zakończeniem procesu zamawiania). Wymagany czas złożenia zamówienia oblicza się z zależności:

                                          Td – Tcd = Tzam                                          [5]

gdzie:                            Td – planowany termin dostawy;

                            Tdc – czas cyklu dostawy;

                            Tzam – planowany termin złożenia zamówienia.

Przykład:

Dla zilustrowanej na rysunku 3.5.1 sieci dystrybucji produktów biurowych, prognozę popytu na najbliższe 8 tygodni w końcowych punktach sieci dystrybucji (punktach sprzedaży), na podstawie analizy ostatniego roku (52 tygodni sprzedaży) przedstawiono w tabeli: