Pamiętacie te 4 cele badań psychologicznych?
• Opis
• Wyjaśnienie
• Przewidywanie
• Zmiana/kontrola
Metodologia badań psychologicznych
• Szukając odpowiedzi na pytania psychologiczne,
nie opieramy się na domysłach i przeczuciach lecz
na dowodach empirycznych (weryfikowalnych)
• Systematycznie zbieramy i przetwarzamy dane by
badać ściśle określone hipotezy.
– Ustandaryzowane metody obserwacji, pomiaru…
– Statystyka pozwala generalizować
Proces badania psychologicznego
• Zadanie pytania
• Formułowanie hipotezy teoretycznej
• Definiowanie zmiennych
• Formułowanie hipotezy operacyjnej
• Wybór sposobu zbierania danych
• Wybór warunków badania i osób badanych
• Analiza danych i interpretacja wyników
Formułowanie hipotez
• Najpierw jest czysta ciekawość i zadawanie pytań
• Jaki jest związek między chorobą psychiczną a kreatywnością?
• Czy lepiej zdam egzamin, jeśli będę wyspana?
• Potem sprawdzamy, co już na ten temat ustalono
• i na tej podstawie wymyślamy hipotezę
– jasno wyrażone i weryfikowalne stwierdzenie o
Związku miedzy dwoma zjawiskami lub zmiennymi
• Oglądanie przemocy w TV jest związane z agresją
• Negatywny nastrój wpływa na pamięć
Definiowanie i mierzenie zmiennych psychologicznych
Hipotezy: Pojęcia teoretyczne (abstrakcyjne & ogólne)
Ale zaraz! Psychologia musi Sie bazować na dowodach obserwowalnych!
Poziom pojęciowy
– pojęcie à jakimś prawem związane z à pojęciem
– ćwiczenie à prowadzi do à mistrzostwa
– talent à prowadzi do à mistrzostwa
Poziom operacyjny
– pojecie à związane z àZ1à jakims prawem z àZ2àzwiązane z à
Pojęciem
– inteligencja à szacowana przez à iloraz à jest związana z àśrednią ocen
à co jest miarą à sukcesu akademickiego
– styl rodzicielski à można przybliżyć za pomocą à obserwacji zachowań
Rodziców wobec dzieci à co się wiąże z à ilością przyjaciół dzieci à przez
co można przybliżyć à przystosowanie społeczne
Badania: Zmienne teoretyczne ---- > Zmienne poglądowe
(operacyjne)
– Czy oglądanie przemocy w TV jest związane z agresja?
Przemoc w TV:
• Filmy akcji --> zaobserwować (spytać?) ile
dana osoba ogląda tygodniowo
Agresja:
• Bicie i przezywanie rówieśników --> zaobserwować (spytać?) ile
razy dziennie
Metody zbierania danych
• Bezpośrednia obserwacja zachowania
– szybkość, częstość, poprawność
– wada: obecność badacza może wpłynąć na zachowanie
• Badania archiwalne
– wada: materiały mogą być nieskompletowane lub stronnicze
• Sondaże
– preferencje, postawy…
– wada: odstępstwa od prawdy
• Pomiary biofizyczne
– fale mózgowe, serce…
– wada: mogą być niewygodne (MRIs); obecność urządzeń
pomiarowych może wpłynąć na zachowanie
Wybór warunków badawczych
• Badania laboratoryjne
– Wysoka kontrola
– Replikowalność
– Dogodne dla badacza
– Sztuczność sytuacji
– Zniekształcenie zachowania
• Badania polowe
– Środowisko naturalne
– Minimalna ingerencja w
naturalne zachowania
– Mniej dogodne
– Mniej kontroli
Chcemy badać próbę reprezentatywna
Ażeby ja osiągnąć musimy zwrócić uwagę na:
Dobór osób badanych
Losowe pobieranie próby z populacji
• każdy członek populacji ma równe szanse znalezienia się w
próbie
• a może pobieranie reprezentatywne, by w grupach były
Czymś tam określone jednostki
Rodzaje badan
• Badania korelacyjne
• Eksperymenty
• Meta-analizy
Badania korelacyjne
• Szacuje związek miedzy 2 zmiennymi
• OPISOWE:
nie pozwalają na wnioskowanie przyczynowo-skutkowe
• Zbieranie danych może być obserwacyjne, sondażowe,
archiwalne
• Test statystyczny używany przy takich badaniach to
współczynnik korelacji
– Wskazuje kierunek i sile związku
– Skala: od -1 do +1
Współczynnik korelacji
• Im bliższy do +1.0, tym silniejsza korelacja dodatnia
• Im bliższy do -1.0, tym silniejsza korelacja ujemna
• In bliższy do 0, tym słabszy związek miedzy zmiennymi
• Np. związek temperatury powietrza do
– Ilości sprzedawanych zimnych napojów
– Częstości noszenia swetra
– Czkawki
Przemoc w TV Agresja
Zalety i wady badan korelacyjnych
Zalety
– Pozwala na badania zjawisk gdzie zmiana/kontrola jest niemożliwe
– Łatwość/wydajność
Wady
– Problem przyczynowości
– Problem zmiennych ubocznych
nie pozwala na wnioskowanie
przyczynowo-skutkowe
Metody badan korelacyjnych
Obserwacja naturalna
Studium przypadku
Sondaże
Badania archiwalne
Osoby badane obserwowane za w swoim środowisku naturalnym
• Badanie polowe: niektóre zachowania nie występują poza natura
• Obserwator winien być niedostrzegalny przez obserwowanych
– Bo ludzie zmieniają zachowanie gdy wiedza, ze ktoś ich obserwuje
– Ale to może być nie etyczne
• Pomiar może być trudny, bo badanie jest holistyczne
• Wnioski mogą nie być generalizowalne
Czy policjanci wlepiają więcej mandatów osobom, które
maja na autach przyklejone naklejki Black Panthersow?
15 studentów różnych ras i płci wzięło udział w
badaniu jako przynęta.
Przed badaniem chwalili się nieskazitelna jazda,
nie zmienili tras ani przyzwyczajeń, tylko
nalepili sobie Black Panthersow
Po 17 dniach
mandatów nazbierali 33
Powody:
“zbyt wolna jazda”
“niebezpieczna zmiana pasów”
“utrzymywanie zbyt malej odległości
od poprzedzającego auta”
Badanie opisowe, w którym obserwacje się prowadzi jednej osoby
-- często stosowane w psychologii klinicznej
-- by dogłębnie poznać...
betina641