Nanorurki.pdf

pano rama

FOTONIKA

Bielsze Êwiat∏o, mniej ciep∏a

Zwyk∏a ˝arówka wydziela znacznie wi´cej ciep∏a ni˝ Êwia-

t∏a – 90% pobieranej energii ulega rozproszeniu w po-

staci ciep∏a. Nawet bardzo wydajne Êwietlówki zamie-

niajà na Êwiat∏o zaledwie jej po∏ow´. W przysz∏oÊci straty energii mogà byç mniejsze dzi´ki

opracowanym przez naukowców z Sandia National Laboratories w USA mikro˝arnikom.

Te wielowarstwowe struktury uformowane z krzy˝ujàcych si´ pr´cików wolframowych

o Êrednicy 1.5

FOTONICZNY ˝arnik.

m, zwane kryszta∏ami fotonicznymi, oddzia∏ujà na Êwiat∏o w podobny spo-

sób, w jaki w pó∏przewodnikach steruje si´ przep∏ywem pràdu. Kryszta∏ poch∏ania pro-

mieniowanie podczerwone i emituje zaabsorbowanà energi´ w postaci Êwiat∏a widzialne-

go lub nadfioletu. Wyniki prac opisano w Nature z 2 maja br.

C.C.

MATERIA¸OZNAWSTWO

D∏ugie nanorurki

NANORURKI W¢GLOWE

osiàgajà ju˝ d∏ugoÊç 20 cm.

Niezwykle d∏ugie nanorurki jawià si´ entuzjastom fantastyki naukowej

jako znakomity materia∏ do skonstruowania niezwykle wytrzyma∏ej

i lekkiej liny ∏àczàcej orbitujàcego satelit´ z Ziemià. Ale rzeczywistoÊç

jest inna: d∏ugoÊç rurek w´glowych o Êrednicy nanometrów rzadko

przekracza ich wymiary poprzeczne, co ogranicza ich zastosowanie.

Naukowcom z Rensselaer Polytechnic Institute w USA uda∏o si´ zbu-

dowaç jednoÊcienne nanorurki w´glowe o d∏ugoÊci 20 cm dzi´ki mo-

dyfikacjom typowego procesu naparowywania. Jako êród∏a w´gla

u˝yto heksanu i w optymalnych warunkach dodawano ferrocenu, tio-

fenu i wodoru. Metoda opisana w Science z 3 maja br. pozwala uzy-

skiwaç wi´cej lepszych nanorurek ni˝ stosowane dotychczas. C.C.

ARCHEOLOGIA

Kuros „mistrza Dipylonu”

Wydawa∏oby si´, ˝e po 140 latach inten-

sywnych prac wykopaliskowych w Kera-

meikosie w Atenach niczego ciekawego

nie mo˝na ju˝ tam oczekiwaç. Tymczasem

niemieccy badacze z Deutsches Archäolo-

gisches Institut znaleêli niezwykle intere-

sujàce rzeêby z VI w. p.n.e. Kerameikos jest

staro˝ytnà dzielnicà Aten podzielonà za Te-

mistoklesa (479 r. p.n.e.) murem na dwie

cz´Êci. Mieszkali w niej garncarze i rzemieÊl-

nicy. Poza murami w epoce klasycznej po-

wsta∏ cmentarz z pi´knymi nagrobkami

bogatych Ateƒczyków i ulica. Pod nià w∏a-

Ênie natrafiono na archaiczny kuros – rzeê-

b´ m∏odzieƒca, której wykonanie przypi-

suje si´ rzeêbiarzowi zwanemu mistrzem

Dipylonu. W 1916 roku archeolodzy odkry-

li w Kerameikosie pierwszy kuros jego au-

torstwa, okrzykni´ty jednog∏oÊnie „najwi´k-

szym arcydzie∏em sztuki attyckiej”. DziÊ

mo˝na go podziwiaç w Ateƒskim Muzeum

Narodowym. Obydwa powsta∏y w VI w.

p.n.e. Obok znalezionej ostatnio rzeêby le-

˝a∏ sfinks identyczny jak ten, którego znale-

ziono nieopodal w 1907 roku. W tym samym

miejscu natrafiono jeszcze na dwa lwy i frag-

menty architektoniczne datowane równie˝

na VI w. p.n.e.

A.K.

PRAWO

Najciemniej nad latarnià

LATARNIE BEZ OS¸ONY

utrudniajà prac´ astronomom.

Republika Czeska jest, jak podano w Nature , pierwszym krajem na Êwiecie prawnie ograni-

czajàcym zanieczyszczenie Êwiat∏em, które jest utrapieniem pracujàcych na obrze˝ach du-

˝ych miast astronomów. Administracja tego kraju ma tylko dwa miesiàce, by dostosowaç

lampy uliczne, g∏ównego winowajc´ ich problemów, do przepisów przewidzianych w usta-

wie. Ka˝dà latarni´ trzeba wyposa˝yç w specjalnà os∏on´ zabezpieczajàcà przed emisjà

Êwiat∏a do góry. Tak przyjazne astronomom oÊwietlenia, jakich wymaga si´ w Pradze, sà rzad-

koÊcià na skal´ Êwiatowà. W Stanach Zjednoczonych tylko w kilku miastach zamontowano

os∏ony na lampach ulicznych, w Polsce nikt o tym nawet nie s∏ysza∏.

P.S.

20 ÂWIAT NAUKI

WRZESIE¡ 2002

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: