Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego
DZIAŁ I. Przepisy ogólne (art.1-60)
Rozdział I. Zakres obowiązywania (art.1-5)
Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:
1. przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organówsprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej,
2. przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są onepowołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania sprawindywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej,
3. w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednosteksamorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami ipodmiotami, a także między tymi podmiotami a sądami,
4. w sprawach wydawania zaświadczeń,
5. postępowanie w sprawach skarg i wniosków.
Przepisów kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się do:
1. postępowania w sprawach karno - skarbowych,
2. spraw uregulowanych w Ordynacji podatkowej,
3. spraw należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych iurzędów konsularnych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej,
4. przy sprawach wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej wstosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkamiorganizacyjnymi,
5. przy sprawach wynikających z podległości służbowej pracowników organów ijednostek organizacyjnych.
ROZDZIAŁ II. Zasady ogólne (art. 6-16).
Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.
1. organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział wkażdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić imwypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań(może od tego odstąpić, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu naniebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącąniepowetowaną szkodę materialną, o czym, w drodze adnotacji, jest zobowiązanyustalić w aktach sprawy),
2. sprawy należy załatwiać w formie pisemnej (mogą być załatwiane ustnie, jeżeliprzemawia za tym interes stron, a przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie,powinno to być odnotowane w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronęadnotacji),
3. postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne,
4. decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, sąostateczne,
5. decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodnościz prawem (TYLKO LEGALNOŚĆ).
ROZDZIAŁ III. Organy wyższego stopnia i organy naczelne (art. 17-18). Organy wyższego stopnia:
• w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegiaodwoławcze ( chyba, że ustawy szczególne stanowią inaczej),
• w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,
• w stosunku do organów administracji publicznej, innych niż wymienione powyżej -odpowiednie organy nadrzędne i właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organypaństwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością.
Organy naczelne:
• w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorząduterytorialnego ( a wyjątkiem SKO, organów państwowych i samorządowych jednostekorganizacyjnych) - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie),
• w stosunku do organów państwowych, innych niż powyżej - odpowiednie organy oogólnokrajowym zasięgu działania,
• w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji, aw razie braku takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowiesprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.
ROZDZIAŁ IV. Właściwość organów (art. 19-23).
Organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.
Właściwość rzeczowa - ustalana według przepisów o zakresie jej działania. Właściwość miejscowa - ustala się:
• w sprawach dotyczących nieruchomości - według miejsca jej położenia; jeżelinieruchomość położona jest na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów,orzekanie należy do organu, na obszarze którego znajduje się większa częśćnieruchomości,
• w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy - według miejsca, w którymzakład jest, był lub ma być prowadzony,
• w innych sprawach - według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w brakuzamieszkania w kraju - według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli żadnaze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu według miejscaostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju,
• jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany powyżej, sprawanależy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodującewszczęcie postępowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do organuwłaściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawie.
Spory o właściwość rozstrzygają:
• miedzy organami jednostek samorządu terytorialnego - wspólny dla nich organwyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny,
• między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tegosamego powiatu, działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty - starosta,
• między organami administracji zespolonej w jednym województwie - wojewoda,
• miedzy organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwachw sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej — ministerwłaściwy do spraw administracji publicznej,
• między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnychwojewództwach — minister właściwy do spraw administracji publicznej,
• między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy dospraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nadorganem pozostającym w sporze z wojewodą,
• między organami administracji publicznej innymi niż wymienione wyżej -wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - ministerwłaściwy do spraw administracji publicznej,
• między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister -Prezes Rady Ministrów
Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
• strona,
• organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej,pozostający w sporze,
• minister właściwy do spraw administracji publicznej,
• minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,
• Rzecznik Praw Obywatelskich
Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ administracji publicznej, na obszarze którego wynikła sprawa, podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadomi o tym organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu.
ROZDZIAŁ V. Wyłączenie pracownika oraz organu ( art.24-26).
Pracownik podlega wyłączeniu w postępowaniu w sprawie:
1. w której jest stroną, albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, żewynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa i obowiązki,
2. swego małżonka albo krewnych i powinowatych do drugiego stopnia*,
3. osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli*,
4. w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron,albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych powyżej,
5. w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji,
6. z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowaniedyscyplinarne lub karne,
7. w które jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędnościsłużbowej.
• - wyłączenie także po ustaniu.
Pracownika wyłącza bezpośredni przełożony:
a) na żądanie pracownika,
b) na żądanie strony,
c) z urzędu.
Wyłączony pracownik podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron.
Organ podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:
I. jego kierownika lub jego małżonka, krewnych i powinowatych do drugiegostopnia oraz osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli -wtedy sprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem załatwiającymsprawę,
II. osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższegostopnia lub jego małżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia orazosób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli - wtedysprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem, w którym osobawymieniona zajmuje stanowisko kierownicze.
ROZDZIAŁ VI. Strona (art. 28-34).
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
• osoba fizyczna,
• osoba prawna,
• jednostki nie posiadające osobowości prawnej np. państwowe i samorządowejednostki organizacyjne i organizacje społeczne.
Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych przedstawicieli.
Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swych statutowych lub ustawowych przedstawicieli.
• następcy prawni - w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych wrazie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania,
• osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej lub, w razie braku, kuratorwyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej - w sprawachdotyczących spadków nie objęty...
gosicka