ach ta jesień, piękna polska złota, nie nastraja nas pozytywnie bowiem po niej tylko zima i mróz.
ma jednak swój specyficzny urok i do tego jaka pogoda.?!
Wreszcie nadeszła czy tego chcemy czy nie i przyniosła ze sobą sporo pracy w naszych ogródkach,
dlatego kilka porad i uwag, poniżej zamieszczonych może nam pomóc zaplanować prace
jesienne i przygotowanie do zimy.
Zatem od czego zacząć ???
Prace porządkowe
Aż do połowy października kosimy trawniki, Na bieżąco zgrabiamy z nich bardzo dokładnie opadłe liście, bo pod nimi trawa gnije, i jeśli nie będziemy sprzątać ich systematycznie, wiosną nasz trawnik będzie straszył paskudnymi łysinami. W listopadzie zgrabiamy z rabat i trawników opadłe liście i palimy je. Niszczymy w ten sposób wiele zimujących w nich chorób grzybowych i szkodników. To samo robimy z opadłym igliwiem - mnóstwo chorób grzybowych właśnie z niego atakuje zdrowe rośliny.
W listopadzie przygotowujemy też ziemię do wiosennego sadzenia drzew, krzewów i bylin. Oczyszczamy ją starannie z chwastów, a następnie po rozsypaniu nawozów fosforowych i potasowych płytko przekopujemy. Glebę zasilamy superfosfatem granulowanym lub siarczanem potasowym. Co kilka lat warto ją nawieźć wapnem, aby zmniejszyć jej kwasowość (stosujemy 15 kg wapna na 100 m kw.). W październiku i listopadzie przycinamy i usuwamy obumarłe części bylin (nie dotyczy to roślin zimozielonych) oraz okrywamy agrowłókniną wszystkie delikatne byliny i te, które posadziliśmy w tym roku. Takie zabezpieczenie uchroni je przed mrozem i wysychaniem podłoża.
Na początku października (o ile nie zrobiliśmy tego we wrześniu) zbieramy nasiona roślin jednorocznych. Robimy to w pogodny, słoneczny dzień, wczesnym popołudniem. Nasiona wsypujemy do papierowych torebek, na których piszemy
nazwę rośliny i datę zbioru. Rośliny dwuletnie zimujące w postaci rozet liściowych przed pierwszymi przymrozkami trzeba obficie podlać. Wraz z nadejściem mrozów przykrywamy je agrowłókniną lub gałązkami iglaków. Pod koniec października i w listopadzie z rabat usuwamy resztki roślin jednorocznych i dwuletnich. Ich pędy najlepiej spalić, bo mogą być zarażone chorobami.
Sadzenie.
Październik to miesiąc, w którym przesadzamy i sadzimy rośliny, krzewy i drzewa.
Glebę pod nie trzeba odpowiednio przygotować. Jeśli nie zrobiliśmy tego we wrześniu, musimy teraz starannie ją przekopać, odchwaścić oraz wzbogacić ziemią próchniczą. Jeżeli pod drzewka wykładamy obornik, robimy to tak, aby korzenie nie miały z nim bezpośredniej styczności - przed posadzeniem trzeba nawóz przysypać warstwą ziemi. Do połowy października możemy jeszcze sadzić i przesadzać krzewy i drzewa iglaste. Iglaki źle znoszą przesadzanie, należy je więc wykopać z jak największą bryłą korzeniową. Aby ziemia nie odpadła od korzeni, dobrze jest przed przesadzaniem bardzo obficie podlać roślinę. W końcu października i w listopadzie zaczynamy okrywać drzewa i krzewy gubiące jesienią liście. Wokół róż, budlei, powojników, hortensji usypujemy kopczyki z ziemi na wysokość
ok. 30 cm. Krzewy zimozielone (np. różaneczniki, laurowiśnie, berberysy czy pierisy) osłaniamy agrowłókniną lub przykrywamy gałązkami drzew iglastych. Pod wrażliwymi drzewami, np. magnoliami i krzewami o zimozielonych liściach , musimy wyściółkować ziemię. Gruba warstwa kory (minimum siedmiocentymetrowa) zabezpieczy glebę przed przemarzaniem oraz zatrzyma w niej wilgoć. Pnie drzew owocowych warto otulić papierem lub tekturą. Papier lub tekturę trzeba owinąć specjalnym perforowanym plastikiem. W listopadzie lepiej już nie przesadzać roślin, tylko poczekać z tym do wiosny.
Co sadzić?
Berberys Thunberga - popularny rozłożysty krzew, którego jesienne liście, zależnie od odmiany, są żółte, zielone lub czerwono-fioletowe. Dodatkową ozdobą są czerwone owoce, które utrzymują się prawie przez całą zimę. Dąb czerwony - pochodzi z Ameryki, ale i u nas jest bardzo popularny. W porównaniu z polskimi braćmi szybko rośnie, a jego liście przebarwiają się na czerwono lub żółto. Podobnie jak berberys dobrze znosi miejskie warunki.Klony - wszystkie gatunki, a szczególnie japoński i palmowy. Są nieduże, ciepłolubne i znakomicie nadają się do niewielkich miejskich ogrodów. Liście przebarwiają się na żółto, czerwono, purpurowo lub ciemnobrązowo. Orzesznik - mało popularny, szczególnie pięknie wygląda jesienią. Najczęściej spotykany jest dość duży orzesznik gorzki, którego liście przebarwiają się na żółto. Dereń kousa - niewielkie drzewo lub krzew o rozłożystej koronie; liście przybierają odcienie karmazynowe, purpurowe i czerwone. Dodatkową ozdobą są dojrzewające w tym czasie owoce przypominające truskawkę. Perukowiec podolski i amerykański - zwłaszcza odmianę perukowca podolskiego Flame o ogniście czerwonych liściach oraz odmianę Gray, której ciemnopurpurowe liście przybierają barwę jaskrawoczerwoną. Do bardzo kolorowych należy też perukowiec amerykański, którego brązowo-różowe liście na jesieni robią się ogniście czerwone. Trzmielina oskrzydlona - to wysoki krzew lub małe drzewo; liście przebarwiają się na jaskrawy ciemnoczerwony kolor. Ozdobą są też czerwone owoce. Roślina odporna i mało wymagająca, ze względu na nieduże rozmiary polecana do małych ogrodów.Sumak octowiec - to najpospolitszy gatunek sumaków, jego liście czerwienieją, a dodatkową ozdobą są amarantowo-czerwone owocostany pojawiające się, niestety, tylko na żeńskich drzewach. Inne drzewa i krzewy o szczególnie dekoracyjnie przebarwiających się liściach to:aralia japońska, aronie, chmielograb europejski, cypryśnik błotny, dawidia chińska, fotergilla amerykańska, głogownik, grujecznik, jabłoń Trzonoskiego, jarząby, kłęk kanadyjski, metasekwoja, oczary, orzech szary i japoński, porzeczka alpejska, strączyn żółty, świdojarząb, świdośliwy, winorośl amurska i japońska, wiśnie ozdobne.Przy kupnie i wyborze tych największych, najdroższych i najdłużej żyjących roślin ogrodowych należy się dobrze zastanowić. Po kilku latach usunięcie nawet całej rabaty bylin czy też kilku krzewów jest z pewnością mniej kłopotliwe niż wycięcie albo przesadzenie drzewa. Im mniej drzew może być ozdobą naszego ogrodu, tym istotniejszy jest prawidłowy dobór gatunków. Pamiętajmy, że obecnie w sprzedaży znajduje się wiele karłowatych gatunków i odmian najodpowiedniejszych do posadzenia na niewielkiej działce. Obecnie większość firm oferuje drzewa w pojemnikach lub w balotach, tylko nieliczne gatunki sprzedawane są z gołym korzeniem. Kupując drzewo w sklepie ogrodniczym, wybierajmy takie, które ma prawidłowo ukształtowaną koronę składającą się z silnych i zdrowych pędów. Kupując krzewy, również musimy zwrócić uwagę na równomiernie rozkrzewione, silne i zdrowe pędy.
W październiku sadzimy większość kwitnących wiosną roślin cebulowych. Zaraz po posadzeniu miejsce, należy wyściółkować korą lub torfem, niezależnie od odporności roślin na zimno. Przykrycie ma na celu nie tylko ochronę gleby przed głębokim przemarzaniem, ale również skutecznie chroni ją przed zachwaszczeniem i utratą wody. UWAGA! Hiacynty i lilie warto z nastaniem mrozów przykryć gałązkami drzew iglastych. Z nastaniem ciepłych dni cebule regularnie podlewamy. Nawozimy je oszczędnie, najlepiej preparatami wieloskładnikowymi (np. Azofoską). W sezonie wegetacyjnym ilość nawozu na m. kw. nie może być większa niż 80-100 g.
Nie zapomnijmy też że;Jesienią trzeba zabezpieczyć wszystkie ogrodowe stoły, ławki i krzesła przed niskimi temperaturami i wilgocią. W ciepły dzień te wykonane z plastiku szorujemy dokładnie wodą z detergentem i pozwalamy im wyschnąć na słońcu. Drewniane i rattanowe przecieramy mokrą szmatką. Jeśli drewno było malowane lub lakierowane, koniecznie sprawdźmy, czy po letnim użytkowaniu farba nie zaczęła gdzieś odłazić, a lakier przecierać się. W razie potrzeby pomalujmy meble ponownie. Czyste
i suche najlepiej schować do wnętrza altan lub pod specjalnie wybudowany daszek. Tam nie dosięgną ich jesienne słoty.
Na niskie temperatury szczególnie wrażliwe są meble wykonane z plastiku. Mróz może im zaszkodzić na tyle, że w przyszłym roku będziemy musieli kupić nowe. Jeśli nie mamy odpowiedniego schowka na plastikowe fotele i stół, kupmy przynajmniej specjalne pokrowce. Są uszyte na wymiar typowych mebli i mieszczą nawet 10 krzeseł.
Magewa