Podział ortoz kończyn dolnych.
1. Unieruchamiające.
Wskazania:
- zmiany zapalne; ropne lub gruźlicze
- długo niegojące się złamania
- stawy rzekome
- stawy cepowe
- złamania pochodzenia nowotworowego
- w porażeniach i rozległych niedowładach jako zaopatrzenie stabilizujące
Zasada biomechaniczna:
- jest to szynowanie jedno- lub dwustronne z dociskiem za pomocą pasków mocujących
- szynowanie okrężne ujmujące cały obwód kończyny (ujmuje się dwa sąsiednie stawy chorej kości lub dwa sąsiednie człony chorego stawu).
- dla stawu biodrowego , kości udowej i kolana stosuje się częściowe ujęcie tułowia.
Rozwiązania konstrukcyjne:
- Sztywne łuski
- tutory
- aparaty szynowo-opaskowe
Powyższe r.k. Sięgają do wysokości pachwiny lub kolana, a czasami ujmują obręcz kończyny dolnej.
2. Stabilizujące.
Porażenia i niedowłady
Przeciwwskazania:
Nie można stosować w przypadkach przykurczów w stawach, które uniemożliwiają ich wyprostowanie.
Założenia biomechaniczne:
- układy jednoszynowe, dwuszynowe z dokładnym pionowaniem
- łuski
- szyny
- stelaże
Trzy powyższe z.b. Ograniczają zakres i kierunek ruchów w kontrolowanych stawach, unieruchamiające w wyproście zapewniają stabilność ciała.
- jedno- lub dwuszynowe z przegubami samostabilnymi, albo samoblokującymi się lub biernie blokowanymi.
- bezprzegubowe układy łuskowe lub druciane (teleskopowe).
- pneumatyczne ortozy
3. Odciążające.
- tj. W ortozach unieruchamiających
- jałowe martwice kostne
- po operacjach kostno-stawowych
Znoszenie pionowych obciążeń kończyn w fazie podporu przez przeniesienie sił na inne struktury ciała powyżej odbarczanego segmentu z podstawą położoną poniżej stopy. Wykluczona jest możliwość kontaktu stopy z podłożem, a miejscem podparcia jest guz kulszowy lub więzadło własne rzepki. Niekiedy uzupełnia się dodatkowym wyciągiem.
Formy konstrukcyjne:
- układ dwuszynowy z tuleją udową lub podkolanową, który zapoewnia podparcie podrzepkowe lub podkulszowe
- czasem stosuje się sprężynowe lub ciągłowe podciągi przodostopia.
4. Korekcyjne.
- zniekształcenia z odchyleniami osi poszczególnych segmentów kończyny
- zniekształcenia powstają w wyniku wad wrodzonych lub nabytych
- zapobieganie nawrotom zniekształceń usuniętych leczeniem
Nie należy ich stosować w zniekształceniach utrwalonych
Układ 3 siły przeciwstawnych Andriego
- ortozy jednoszynowo-opaskowe
- ortozy dwuszynowo-opaskowe
- mogą być z sandałem do korekcji całodobowej albo ze strzemieniem do buta (do stosowania w ciągu dnia)
5. Czynnościowe
Defekt motoryczny naruszający czynność podporową, lokomocyjną i stabilizację kończyny dolnej.
- elektryczne stymulatory mięśniowe stosowane w niedowładach i porażeniach, ale przy sprawnych nerwach obwodowych.
- ortozy mechaniczne, czynnościowe wspomagają lub zastępują siłę mięśniową, natomiast działanie efekt symulatorów polega na odtworzeniu stabilizacji poprzez sztuczne wywoływanie skurczów odpowiednich mięśni.
- mechaniczne ortozy czynnościowe
- aparaty elektroniczne (składają się ze stymulatora dostarczającego impulsy elektryczne z wyłącznika znajdującego się w okolicy pięty i ze źródła zasilania).
6. Specjalne.
- wrodzone zniekształcenia stawu biodrowego
- wrodzone zniekształcenia kolan i stóp
Wrodzony niedorozwój zniekształcenia stawu
biodrowego u dzieci.
- nadmierna grubość dna panewki
- sklepienie panewki jest strome
- nadmierne przodopochylenie szyjki kości udowej
- zwiotczenie torebki stawowej.
Leczenie powinno być prowadzone pod kierunkiem doświadczonego specjalisty, gdy rozmiar ortoz musi być dopasowany . Nadmierne zgięcie i odwiedzenie może doprowadzić do jałowej martwicy kości udowej.
Rozpoczyna się w pierwszych dniach życia dziecka; polega na utrzymaniu kończyn dolnych w zgięciu, odwiedzeniu i w wewnętrznym obrocie ud.
* najpierw dodatkowe pieluchy (podwójne pieluchowanie)
* następnie stosuje się typowe przedmioty ortopedyczne
* ważne jest, żeby nie krępować żadnych innych ruchów ciała
* powinna być swoboda ruchów od kolana w dół.
Trzy główne formy tych przedmiotów ortopedycznych:
- Szelki:
miękkie, taśmowe są stabilizowane na tułowiu i utrzymują kończyny dolne w pozycji korekcyjnej np. szelki Grucy lub Pavlika.
~ Szelki Grucy: składają się z taśm zabezpieczonych miękką tkaniną, które krzyżując się ujmują barski z przeciwległymi kolanami dziecka.
- Rozwórki:
miękkie, półsztywne lub sztywne ortozy. Składające się z rodzaju poduszki lub majteczek oraz elementów szynowych.
~ Poduszka Frejki: prostokąt z miękkiego tworzywa, dawniej z filcu, obecnie ze spienionego polietylenu. Poduszka ta utrzymuje nogi w zgięciu i odwiedzeniu oraz ustawia głowy kości udowych centralnie w panewce, nie hamuje ruchów goleni i stóp. Wady:
* zdejmowanie poduszki przy czynnościach higienicznych, co narusza pozycję korekcyjną.
* wraz z rozwojem dziecka trzeba całą wymieniać.
~ Rozwórka Koszli: wyprofilowana metalowa szyna w kształcie dwóch łuków bocznych połączonych środkowym ramieniem. Szyna jest umieszczona w gumowej powłoce, element rozwierający mocuje się za pomocą szelek krzyżowanych na plecach i piersiach dziecka. Ortoza się łatwo modeluje, umożliwia wygodną pielęgnację i pozwala zachować stałą pozycję korekcyjną.
- Ortozy odwodzące:
sztywne konstrukcje z laminatów lub elementów szynowych. Są rzadko stosowane, ale do utrwalenia wyników leczenia stosuje się odwodzące szyny Ortolaniego oraz szyny rozpórkowe z ujęciem stóp Denis-Browne'a albo ortozy odwodzące Greniera.
Zaopatrzenie ortopedyczne w stopie końsko-szpotawej.
Wrodzona u dzieci.
Ustawienie:
Zgięcie podeszwowe stopy, supinacja (odwrócenie) stępu, przywiedzenie przodostopia.
Leczenie:
- w 1-wszych dniach życia ćwiczenia redresyjne.
- w wieku 3-4 tygodni, gdy wykształcił się naskórek, stosuje się opatrunki gipsowe, utrzymują one kończynę w zgięciu grzbietowym, w nawróceniu na stęp i odwiedzenie stopy.
- następnie stosuje się ortozy korekcujne z zewnętrzną szyną spiralną i sandałem (do 12 miesiąca).
- przeciwwskazaniem do opatrunku gipsowego jest maceracja naskórka, odleżyny. Stosuje się szynę korekcyjną Saint-Germain.
Szyna Saint-Germain składa się z:
- metalowej powierzchni obejmujące 3 punkty stopy płaszczyznami oporozymi, najdującymi się:
~ głowa I kości śródstopia
~ głowa V kości śródstopia
~ przyśrodkowy brzeg pięty.
- prostej szyny bocznej stanowiącej dźwignię układu korygującego, jest ona odchylona nieco na zewnątrz, zapewnia pronację stopy.
Elementy te wykonane są z dur-aluminium.
Szynę tę mocuje się za pomocą opaski gipsowej, zaczyna się od umocowania stopy do podeszwy zapomocą obwojów krzyżowych, a później obwojami tymi przechodzi się na goleń.
Ortozy goleniowo-stopowe. Aparaty stabilizujące.
1. Aparat szynowo-opaskowy goleni:
a) z butem
b) z sandałem
2. Aparat goleni z regulowanym podciągiem stopy.
3. Aparat na opadającą stope z uchwytem żabkowym na obcas.
a) z dwoma szynami goleni
b) z jedną szyną goleni boczną
4. Aparat na opadającą stopę z mocowaniem do zapiętka obuwia.
5. Aparat szynowo-opaskowy goleni z szyną strzałkową.
a) do buta
b) do buta z podciągiem sprężynowym
6. Aparat goleni z podciągiem sprężynowym.
7. Aparat spiralny jednoszynowy goleni.
a) szyna spiralna strzałkowa
b) szyna spiralna piszczelowa
8) Aparat tulejkowy goleni
Aparaty na kończynę dolną.
1. Aparat jednoszynowy stabilizujący staw kolanowy.
2. Aparat szynowo-opaskowy na całą kończynę dolną.
c) bez tulejki
3. Aparat tulejkowy na całą kończynę dolną:
4. Aparat stabilizujący staw kolanowy.
5. Tutor z ruchomym przegubem.
6. Elastyczny tutor kolanowy.
Projekt realizacji prac związanych z wykonaniem
aparatu Thomasa.
Zadanie egzaminacyjne:
Do zakładu ortopedycznego zgłosił się pacjent ze zleceniem na wykonanie aparatu odciążającego na kończynę dolną.
Opracuj projekt realizacji prac obejmujących wykonanie zaopatrzenia ortopedycznego zgodnie ze zleceniem lekarskim i zamówieniem.
Projekt realizacji prac powinien zawierać:
1. Tytuł pracy egzaminacyjnej;
2. Założenia do projektu realizacji prac obejmujące niezbędne informacje zawarte w treści zadania oraz załączonej dokumentacji.
3. Opis pomiarów niezbędnych do wykonania aparatu zamieszczony w karcie pracy egzaminacyjnej.
4. Opis metody i techniki wykonania aparatu odciążającego.
5. Wykaz materiałów i surowców niezbędnych do wykonania aparatu odciążającego.
6. Wykaz maszyn i urządzeń potrzebnych do wykonania aparatu odciążającego.
Do opracowania projektu realizacji prac wykorzystaj:
Zlecenie lekarskie – załącznik nr. 1
Zamówienie – załącznik nr. 2
Kartę miar – druk 1 (zamieszczony w karcie pracy egzaminacyjnej)
Ortozy biodrowo-udowe.
Ortozy biodrowo-udowe stosuje się w celu unieruchomienia st. biodrowego i stosuje się w przypadkach:
- zapalenia w obrębie stawu;
...
ariadna291