31. Interwencja kryzysowa.doc

(85 KB) Pobierz

Interwencja kryzysowa

Czynniki wywołujące kryzys wywołują złożone konsekwencje w egzystencji człowieka.

Kryzys może mieć charakter ostry lub przewlekły. Jest:

- nieoczekiwane

- zaskakujące

- zagrażające

- naruszające ład

- wywołujące napięcie

- zmuszające do

zmiany

Interwencja kryzysowa

Określenie kryzys może ilustrować niespecyficzne zdarzenia w życiu prawie każdego człowieka, takie jak np.: narodziny, rozpoczęcie nauki w szkole, miesiączka, okres dojrzewania, kryzys wieku średniego, emerytura, itp. W tym znaczeniu jest to zjawisko nieuniknione i towarzyszące normalnemu rozwojowi, a pozytywne rozwiązywanie tych kryzysów jest miarą zdrowia psychicznego. Większość powyższych trudności, jakie napotykamy w życiu rozwiązujemy sami. Nasze siły i umiejętności są na tyle wystarczające, że możemy te trudności sami pokonać, co więcej, pozytywne rozwiązanie takiego kryzysu wzmacnia nas i powoduje wejście na wyższy etap rozwojowy (vide koncepcja dezintegracji pozytywnej K. Dąbrowskiego).

Istota kryzysu wymagającego interwencji

Kryzys oznacza zdarzenie, które w sposób znaczący może zachwiać dotychczasową egzystencję człowieka. Najpowszechniej występującymi trudnościami skutkującymi kryzysem we współczesnym świecie są np. zagrożenia utratą pracy, kryzysy ekonomiczne, polityczne, czy światopoglądowe. Czasy przełomów i kryzysów tego typu skutkują zwiększonymi trudnościami adaptacyjnymi ludzi. Dzieje się tak, ponieważ np. utrata pracy, poza konsekwencjami natury ekonomicznej, narusza poczucie wartości, poczucie bycia potrzebnym i powoduje osobisty kryzys psychologiczny: kryzys wartości i sensu życia. W takich okolicznościach wiele osób styka się z doświadczeniem zrujnowania tego, w co do tej pory wierzyli.

Kryzys najczęściej jest sytuacją, którą można określić jako pewne wydarzenie, które może mieć postać jednorazowego, „ostrego” aktu (np. wypadek, śmierć kogoś bliskiego) lub charakter przewlekły (np. przemoc domowa). Wydarzenie to jest nieoczekiwane i zaskakujące (np. śmierć kogoś bliskiego, z kim jeszcze przed chwilą rozmawialiśmy) i jest spostrzegane jako utrata lub zagrożenie (np. bytu, integralności, itp.). Wydarzenie to wywołuje uczucie niepewności, co przyszłości (np. osoba, która traci coś ważnego, partnera, czy pracę nie wie, jak będzie wyglądało jej dalsze życie, np. partnera, pracę, itp. Jest to uczucie utraty kontroli i wpływu na wydarzenia, które nas dotyczą. Wydarzenie to narusza schemat dotychczasowego sposobu funkcjonowania. Np. u bezrobotnego nagle pojawia się wolny czas, który nie wiadomo, jak zagospodarować, a u wdowy – pustka, którą nie wiadomo, czym zapełnić (znika codzienna rutyna zapewniała organizację życia). W związku z tym pojawia się stan napięcia, który trwa przez pewien czas, czasami nawet latami. Pierwsze uderzenie sprawcy przemocy, jest tym, co zaburza wszelkie normy, wyobrażenia i nadzieje i w związku z tym pojawia się napięcie, które może trwać wiele lat. Ostatnim elementem jest pojawienie się konieczności zmiany. Czasami pojawia się ono tuż po wystąpieniu wydarzenia i w przypadku drobnych, codziennych kryzysów, można je zrealizować. Ale w przypadku poważniejszych spraw brak jest często umiejętności, siły i pomysłu oraz pojawiają się różne wydarzenia świadczące o bezskuteczności podejmowanych wysiłków. Jest to sytuacja niekorzystna, ponieważ pogłębia jeszcze kryzys i skłania do czasami katastrofalnych rozwiązań.

Kryzys, według G. Caplana, jest sytuacją, która powstaje wtedy, kiedy jakaś osoba na drodze do osiągnięcia ważnych celów życiowych napotyka przeszkody i nie jest w stanie tych przeszkód przezwyciężyć przy pomocy dotychczasowych metod rozwiązywania problemów. Powoduje utratę równowagi i dezorganizację zachowania człowieka.