Wos Organizacje.docx

ONZ: powstała na konferencji w San Francisco w 1945 r.  Jej siedzibami są N. Jork, Genewa, Wiedeń. Cele: dążenie do zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa na świecie; tłumenie wojen i innych naruszeń pokoju, rozwijanie współpracy międzynarodowej, współdecydowania narodów w imię wspólnych celów, ochrona praw i godności człowieka, popieranie rozwoju społeczno-gospodarczego wszystkich państw i narodów. Organy: Zgromadzenie ogólne- organ złożony ze wszystkich państw członkowskich, zbiera się na sesjach zwyczajnych lub nadzwyczajnych. Podejmuje decyzje dotyczące członkowstwa organizacji, wybiera Sekretarza Generalnego oraz niestałych członków Rady Bezpieczeństwa i innych organów. Bada i zatwierdza budżet ONZ. Rada Bezpieczeństwa jest organem odpowiedzialnym za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Obecnie składa się z 15 członków- 5 stałych (USA, Wlk. Bryt. Rosja, Chiny, Francja) i 10 niestałych (aktualnie Azerbejdżan, Kolumbia, Niemcy, Gwatemala, 

Indie,  Maroko, Pakistan, Portugalia, Republika Południowej Afryki, Togo) i pracuje nieprzerwanie. Człownków wybiera ZO. RB rozstrzyga spory i innych sytuacji zagrażających pokojowi, podejmuje akcje w razie zagrożenia pokoju oraz decyzji o zastosowaniu sankcji, opracowywuje plany regulowania zbrojeń, wybiera sędziów Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Rada Gospodarczo-Społeczna- zarządza organizacjami wyspecjalizowanymi ONZ. W jej skład wchodzą 54 państwa wybierane na 3 letnią kadencję.  Międzynarodowy trybunał sprawiedliwości- ma siedzibę w Hadze, składa się z 15 sędziów2 wybranych przez ZO i RB na 9 lat. Rozstrzyga spory między państwami członkowskimi. Skretariat służy innym organom. Na jego czele stoi Sekretarz Generalny, wybierany na 5-letnią kadencję przez ZO na wniosek RB. Obecnie tą funkcję pełni Ban Ki Mun. Niektóre Organizacje wyspecjalizowane ONZ:

ILO- Międzynarodowa Organizacja Pracy- poprawa warunków pracy

FAO- ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa- rozwój roli i warunków życia i wyżywienia

WHO- Światowa Organizacja Zdrowia- walka z chorobami i epidemiami

UNESCO- ONZ ds. Oświaty, Nauki i Kultury

IMF- Mdzn. Fundusz Walutowy- stabilizacja finansowa państw i walut

Rada Europy: powstała w 1949 z inicjatywy Wlk. Bryt, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Irlandii, Dani, Norwegii, Szwecji, Włoch). Jej siedzibą jest Strasburg.. Organy: Komitet ministrów- złożony z M. Spraw Zagranicznych zbiera się najczęściej 2 razy na rok. Jest głównym organem decyzyjnym RE Stoi na straży przestrzegania zobowiązań państw Zgromadzenie parlamentarne- w skład wchodzą przedstawiciele parlamentów narodowych.  Kongres Władz Lokalnych i Terytorialnych- przedstawiciele samorządów terytorialnych. Sekretariat- organ wykonawczy- na jego czele stoi Sekretarz Generalny (Thorbjørn Jagland) mianowany przez ZP na wniosek KM Zadania: ochrona praw człowieka, wspieranie demokracji, współpraca prawna, ochrona zdrowia, edukacja, rozwiązywanie problemów społecznych, ochrona środowiska

NATO: w 1949 w Waszyngtonie podpisano Traktat Północnoatlantycki. Założyciele: Portugalia, Wlk. Bryt, Francja, Włochy, Islandia, Norwegia, Dania, Holandia, Belgia, Luksemburg, Kanada, USA. Siedzba: Bruksela. Organy: Rada Północnoatlantycka- organ złożony z przedstawicieli państw członkowskich i Sekretarza Generalnego, rada podejmuje najważniejsze decyzje dot sojuszu.Komitet Wojskowy- organ wojskowy NATO- składa się z szefów sztabów państw członkowskich, jest podporządkowany Radzie. Komitet Planowania Obrony, Grupa Planowania Nuklearnego.Sekretarz Generalny (Anders Fogh Rasmussen)- prowadzi obrady i wykonuje ich uchwały. Cele: współpraca i rozwijanie przyjaznych stosunków międzynarodowych, rozwiązywanie sporów międzynarodowych metodami pokojowymi, wzajemna pomoc w tym wojskowa, w razie napaści na którekolwiek z państw członkowskich, wzmacnianie potencjału obronnego państw. OBWE (na fladze OSCE)- Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Działa na rzecz Bezpieczeństwa w Europie, Pokojowemu rozstrzyganiu sporów, ochrony praw człowieka.  Unia Afrykańska jest wzorowana na UE, powstała w 2001.ASEAN- Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej- popieranie współpracy ekonomicznej i kulturalnej, stworzenie wspólnego rynku. Trójkąt Weimarski (Polska Francja, Niemcy) powstał 1991 w celu włączenia polski w nurt polityki europejskiej.  Grupa Wyszechradzka (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry)- powstała w 1991 w Wyszechradzie. Unia Zachodnioeuropejska (UZE)- powstała w 1954- Francja, Holandia, Belgia, Luksemburg, WLK Bryt, RFN i Włochy, siedziba Bruksela CEFTA-  1994 - obejmuje Czechy, Polskę, Słowację, Węgry, Bułgarię i Rumunię. Kraje te dążą do wzrostu wzajemnej wymiany handlowej zanim przystąpią do UE.

UNIA EUROPEJSKA powstała w 1957r. jako europejska wspólnota gospodarcza - EWG założyło 6 krajów Francja, Holandia, RFN, Belgia, Luxemburg i Włochy. W 1973 wspólnota powiększyła się o Wlk Brytanię, Danię, i Irlandię. W 1981 przystąpiła do niej Grecja, a w 1987 zostały przyjęte Hiszpania i Portugalia. Od 1995r: Finlandia, Szwecja i Austria. W 2004: Cypr, czechy, Estonia, Węgry, Łotwa, Litwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia. 2007: Bułgaria Rumunia W 1999 roku wprowadzono wspólną walute Euro: wprowadziło 17 z 27 państw Rozwój:
• 1951 - powołanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (Francja, RFN, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg;
• 1957 - podpisanie przez państwa EWWiS Traktatu Rzymskiego powołującego EWG;
• 1991 - podpisanie przez państwa EWG traktatu z Maastricht -> powołanie UE, która zaczęła funkcjonować od 1 XI 1993r.-> współpraca gospodarcza, obronna, walutowa, w polityce zagranicznej, wspólne europejskie obywatelstwo;
• 1997 – traktat z Amsterdamu poszerzający wspólną politykę zagraniczną

• 2001- traktat nicejski

• 2009- traktat lizboński- wzmacnia demokrację dając większe uprawnienia PE
Organy:
• Rada Europejska - prezydenci, premierzy, ministrowie spraw zagranicznych krajów członkowskich oraz przewodniczący i zastępcy przewodniczącego Rady UE-> podejmowanie decyzji o charakterze politycznym;
• Rada Unii Europejskiej - przedstawiciele państw członkowskich w randze ministrów-> koordynacja działań UE, reprezentowanie UE w stosunkach z państwami trzecimi;
• Komisja Europejska - organ wykonawczy, posiada uprawnienia kontrolne, zarządza środkami finansowymi;
• Parlament Europejski - nadzór nad działalnością UE;
• Trybunał Sprawiedliwości - rozstrzyganie sporów między państwami członkowskimi;
• Trybunał Rewidentów Księgowych - nadzór nad działalnością finansową.
EWG – Europejska Wspólnota Gospodarcza, organizacja powstała w wyniku procesów integracyjnych rozpoczętych po II wojnie światowej przez europejskie państwa demokratyczne o gospodarce rynkowej. Proces ten odbywał się w kilku etapach i polegał na tworzeniu wspólnych instytucji ekonomicznych, politycznych i prawnych.
EWWiS Europejska Wspólnota Węgla i Stali Pierwsza organizacja powstała w 1952 jako Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), a powołały ją: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec i Włochy. Celem jej było koordynowanie procesów ekonomicznych, rozwój gospodarczy członków i odbudowa gospodarki RFN w oparciu o swobodę konkurencji kapitałów, siły roboczej i towarów.
Przewodniczący Komisji: José Barroso Przewodniczący Rady Europejskiej: Herman Van Rompuy Przewodniczący Parlamentu Martin Schluz