skrawanie.odt

Technologia Mechaniczna III semestr.

Praca kontrolna

METODY OBRÓBKI SKRAWANIEM

1.Toczenie

Odmiany toczenia i noże tokarskie.

Odmiany toczenia. Rozróżnia się toczenie wzdłużne, po­przeczne, skośne i kształtowe. Odmiany toczenia podano schematycz­nie na rys. 2-20.

Toczenie wzdłużne stosowane jest do obróbki po­wierzchni zewnętrznych i wewnętrznych. Przy toczeniu wzdłuż­nym 1 powierzchni zewnętrznych obrabiane są powierzchnie wal­cowe (obwodowe) wałków. Ruch główny — obrotowy — wykonuje przedmiot obrabiany, a ruch posuwowy — prostoliniowy, o kierun­ku równoległym do osi obrotu przedmiotu, wykonuje nóż to‑

karski.

Przy wzdłużnym toczeniu powierzchni wewnętrznych mogą wystę­pować dwa układy ruchów: pierwszy, taki sam jak przy toczeniu powierzchni zewnętrznych, tylko za pomocą innego noża, noszący nazwę roztaczania 2 oraz drugi — przy ruchu głównym obroto­wym, wykonywanym przez narzędzie (wytaczadło) i ruchu posu­wowym prostoliniowym, wykonywanym przez przedmiot obrabia­ny, noszący nazwę wytaczania III.

Toczenie poprzeczne stosowane jest do przeci­nania IV, do wykonywania podcięć zewnętrznych i wewnętrznych V oraz do obróbki czołowych powierzchni przedmiotów obrabianych VI. Przy toczeniu poprzecznym zawsze przedmiot obrabiany wyko­nuje ruch główny obrotowy, a nóż tokarski wykonuje ruch w kie­runku prostopadłym do osi obrotu przedmiotu (inaczej mówiąc, do osi toczenia).

Toczenie skośne stosowane jest do obróbki po­wierzchni stożkowych zewnętrznych i wewnętrznych. Ruch główny obrotowy wykonuje zawsze przedmiot obrabiany, a nóż tokarski (przesuwany swym- wierzchołkiem wzdłuż tworzącej stożka) może wykonywać: albo dwa składowe ruchy posuwowe VII w kierunku wzdłużnym i jednocześnie w kierunku poprzecznym, albo tylko je­den ruch posuwowy — w kierunku równoległym do tworzącej stoż­ka XVIII i XIX. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z toczeniem skosnym złożonym, a w drugim — toczeniem skośnym pro­stym.

Toczenie kształtowe stosowane jest do obróbki różnych powierzchni kształtowych. Dzieli się ono na toczenie kształ­towe kopiowe i profilowe. Przy toczeniu kopiowym zarys obrabia­nej powierzchni kształtowej odwzorowywany jest za pomocą wzor­ników (kopiałów) sterujących ruchem posuwowym noża X. Natomiast przy toczeniu profilowym zarys powierzchni obrabianej jest uzyskiwany przez odwzorowywanie w materiale przedmiotu zarysu krawędzi skrawającej noża kształtowego XI.

Szczególną odmianą toczenia kształtowego jest toczenie gwintów zewnętrznych i wewnętrznych XII i XIII.

Noże tokarskie. Do obróbki toczeniem są stosowane różne noże tokarskie, które dzieli się na noże prawe i lewe oraz proste, wygięte i odsadzone. W nożu prawy m, gdy patrzymy na nie­go od strony wierzchołka, główna krawędź skrawająca znajduje się z prawej strony. W nożu lewym główna krawędź skrawająca znajduje się z lewej strony wierzchołka.

Rys. 2-21

Noże tokarskie ogólnego przeznaczenia1

— nóż zdzierak prosty prawy — NNZa (nóż zdzierak prosty lewy — NNZb), 2 — nóż zdzierak wygięty prawy — NNZc (nóż zdzierak wygięty lewy — NNZd), 3 — nóż boczny wygięty lewy —NNBd (nóż boczny wygięty prawy — NNBc), 4 — nóż boczny odsadzony prawy — NNBe (nóż boczny odsadzony lewy — NNBf), 5 — nóż boczny czołowy prawy — NNBk (nóż boczny czołowy lewy — NNBm), 6 — nóż przecinak odsadzony prawy — NNPa (nóż przecinak odsadzony lewy —NNPc), 7 — nóż wykańczak szeroki — NNPd, 8 — nóż wykańczak spiczasty — NNPe. 9 — nóż wytaczak prosty — NNWa, 10 — nóż wytaczak spiczasty — NNWb, 11 — nóż wytaczak hakowy — NNWc [2]

Rys. 2-20

Odmiany toczenia:

Noże tokarkie są wykonywane ze stali szybkotnących oraz z płytkami z węglików spiekanych.

Geometria ostrza noży handlowych ze stali szybkotnących przystosowana jest do skrawania metali średnio twardych i mięk­kich. Noże z ostrzami z węglików spiekanych mają kąt natarcia y° = 12°, z przeznaczeniem do skrawania metali średnio twardych, lub .yo = 5° — do skrawania metali twardych. Kąty przyłożenia w nożach tokarskich do skrawania stali i żeliwa są równe od 8 do 12°, a do skrawania metali nieżelaznych wynoszą od 10 do 15°.

Budowa tokarki kłowej

W zależności od przeznaczenia rozróżnia się wiele odmian tokarek. Najczęściej stosowane są tokarki kłowe. Nazwa ich pocho­dzi stąd, że przedmiot obrabiany (toczony wałek) zamocowany jest między dwoma kłami. Widok ogólny tokarki kłowej, z grubiej za­znaczonymi jej głównymi zespołami, pokazany jest na rys. 2-22.

Przedmiot obrabiany otrzymuje ruch główny obrotowy od wrzeciennika, natomiast nóż — zamocowany na suporcie — otrzy­muje ruch posuwowy od skrzynki posuwów. Droga przenoszenia napędu od silnika napędowego obrabiarki do przedmiotu obrabia­nego i suportu pokazana jest w uproszczeniu na rys. 2-23.

Wrzeciennik tokarki napędza mechanizmy skrzynki posu­wów, które przekazują ruch obrotowy albo na śrubę pociągową, albo na wałek pociągowy. Przesuwanie suportu po prowadnicach łoża, pochodzące od napędu śruby pociągowej, ma miejsce tylko w przy­padku toczenia gwintów na tokarce.

Możliwość toczenia gwintów na tokarce, związana z istnieniem śruby pociągowej, znacznie rozszerza możliwości pro­dukcyjne tokarki kłowej, tzn. zwiększa jej przydatność do wyko­nywania różnych prac, a tym samym czyni z niej obrabiarkę o cha­rakterze uniwersalnym. Takie tokarki kłowe są nazywane poci ą-g owymi (uniwersalnymi). Jeżeli natomiast tokarka kłowa nie ma śruby pociągowej, to nazywana jest ona p r o d u k c y j n ą, gdyż przeznaczona jest do wykonywania mniej różnorodnych prac produkcyjnych.

Łoże tokarki jest jedną z głównych części składowych to­karki, gdyż spełniając rolę korpusu, łączy wszystkie zespoły tokar­ki w jedną całość. W tokarkach lekkich łoże podparte jest na dwóch nogach; natomiast w tokarkach większych i cięższych podparte jest na jednolitej podstawie lub spoczywa bezpośrednio na fundamencie. Konstrukcja łoża przypomina masywną skrzynię żeliwną z wewnętrznym użebrowaniem (rys 2-24). Użebrowanie to jest najczę­ściej zygzakowe, ponieważ wtedy zapewnia łożu wymaganą sztyw­ność, a jednocześnie umożliwia spadanie wiórów do wanny. W gór­nej części łoża znajdują się prowadnice 1, 2, 3 i 4. Prowadnice 1 i 3 są nazywane zewnętrznymi, a prowadnice 2 i 4— wewnętrz­nymi. Po prowadnicach zewnętrznych przesuwany jest suport, na­tomiast po prowadnicach wewnętrznych — konik. Należy zauważyć, że obie pary prowadnic składają się z jednej prowadnicy trójkątnej 1 lub 4 oraz jednej prowadnicy prostokątnej 2 lub 3.

Rys.2-24 Przykład łoża tokarki

2.Frezowanie

2.4.1. Odmiany frezowania i frezy

Frezowanie dzieli się na walcowe i czołowe (rys. 2-57). Przy frezowaniu  w a l c owym (obwodowym) oś obrotu freza zaj­muje położenie równoległe do powierzchni frezowanej, a przy fre­zowaniu czołowy m— prostopadłe.

a)                       b)  

Rys. 2-57

Frezowanie: a) walutowe, b) czołowe

Frezowanie walcowe (obwodowe) może być wykonywane przy dwojakim układzie ruchów freza i przedmiotu obrabianego. W pierwszym układzie, noszącym nazwę frezowania przeciwbieżne­go (rys. 2-58a), przedmiot obrabiany przesuwa się w kierunku prze­ciwnym do kierunku ruchu pracujących ostrzy freza, a w drugim układzie, noszącym nazwę frezowania współbieżnego (rys. 2-58b), przedmiot obrabiany przesuwa się w kierunku zgodnym z ki run­kiem ruchu pracujących ostrzy freza.

Rys. 2-5

              Frezowanie walcowe: a) przeciw­bieżne, b) współbieżne

dzaju ostrzy, sposobu mocowania, materiału ostrza itp. Najbardziej ogólnym podziałem frezów jest podział w zależności od przezna­czenia.

Frezy do obróbki płaszczyzn pokazane są na rys. 2-59. Należą do nich: frezy walcowe (NFW), walcowo-czołowe (NFC) i głowice frezowe (NFZ). Frezy walcowe (szkic a) mają ostrza tylko na powierzchni obwodowej. Długość freza L dobierana jest w zależności od szerokości B frezowanej płaszczyzny.

Frezy w a l c o w o-c z o ł o we mają ostrza na powierz­chni obwodowej i na jednej powierzchni czołowej. Znajdują one za­stosowanie do frezowania wąskich płaszczyzn (szkic b) lub wcięć bocznych (szkic c). G ł o w i c e f r e z o we (szkic d) są to narzędzia podobnie pracujące jak frezy walcowo-czołowe, lecz o znacznie większej średnicy i stosowane głównie do frezowania szerokich płaszczyzn. Głowice frezowe są wykonywane jako narzędzia skła­dane z wymiennymi ostrzami.

Frezy do obróbki rowków są pokazane na rys. 2-60. Row­ki o przekroju prostokątnym są wykonywane frezami tar c z o w y-m i (NFT) (szkic a) z ostrzami na powierzchni obwodowej i na obu powierzchniach czołowych lub frezami trzpieniowymi (NFP) (szkic b). Frezy tarczowe i trzpieniowe należą do tzw. frezów wy­miarowych, ponieważ szerokość B freza tarczowego oraz średnica d freza trzpieniowego określają wymiar szerokości frezowanego row­ka. Do frezowania rowków o przekroju trójkątnym służą frezy k ą-t o w e (NFK) (szkic c) z ostrzami na powierzchniach stożkowych i charakteryzujące się kątem E. Rowki o przekroju trapezowym, spełniające przeważnie rolę prowadnic wewnętrznych, są wykony­wane frezami t r z p i e n i o w y m i kąt owymi (NFR) (szkic d).

Frezy pokazane na rys. 2-59 i 2-60 są przykładami fre­zów ogólnego przeznaczenia. Drugą grupę frezów stanowią frezy

spec j a l n e g o p r ze znaczeni a. Przykładem freza specjalne­go przeznaczenia jest frez pokazany na r...