metody_rehabilitacji_dzieci_z_uszkodzeniem_mozgu.pdf

Metody rehabilitacji dzieci z uszkodzeniem

mózgu

Jest duŜo metod rehabilitacji dzieci z poraŜeniem mózgowym .

Osobiście wolę określenie dzieci z uszkodzeniem , skaleczeniem

mózgu. Myślę, Ŝe to dobrze, poniewaŜ kaŜdy moŜe wybrać dla

swojego dziecka właściwą formę usprawniania swojego dziecka.

PoniŜej zamieszczam opisy najbardziej znanych metod rehabilitacji.

Metoda Glenna Domana.

W metodzie tej wychodzi się z załoŜenia, iŜ na drodze rozwoju

zdrowego dziecka pojawia się sześć najwaŜniejszych obszarów,

słuŜących do pełnego funkcjonowania istoty ludzkiej. Są nimi:

wzrok, słuch, dotyk, ruch, mowa oraz sprawność rąk.

W metodzie Domana przyjmuje się wczesne usprawnianie dzieci. Ma

ono doprowadzić do tego, by nieuszkodzona część mózgu, przyjęła

zadania jego uszkodzonej części. Na pierwszy plan wysuwa się tu

koncepcję inteligencji. Zaznacza się przy tym, Ŝe mózg rośnie i

wtedy doskonale się rozwija, gdy poza jego indywidualnymi

moŜliwościami maksymalnie zapewnia mu się ze strony otoczenia

wszystkie moŜliwości dla rozwoju ruchu, mowy, zdolności

manualnych.

Metoda Domana wyróŜnia cztery bloki rozwojowe, w ramach których

dokonuje się usprawnienie. Wymienia się zatem:

Blok rozwoju fizjologicznego, w zakresie którego proponowane jest

spoŜywanie duŜej ilości witamin.

Blok rozwoju intelektualnego zmierzający do ciągłego doskonalenia

intelektu, dzięki przekazowi „bitów inteligencji”.

Blok rozwoju społecznego przygotowujący do Ŝycia w

społeczeństwie poprzez podanie zasad i norm współŜycia społecznego

i troskę o rozwój emocjonalny.

Blok rozwoju fizycznego zakładający osiąganie doskonałości

fizycznej za pomocą pełzania, raczkowania, poprawnego chodzenia,

ćwiczeń gimnastycznych.

Usprawnianie metodą Domana stanowi zatem bodźcowanie mózgu

odpowiednimi sygnałami. Dzięki np.wielosensorycznej stymulacji

następuje rozwój poszczególnych zmysłów: dotyku, smaku, wzroku,

słuchu.

Metoda SI

( sensory integration )

Inną kompleksową metodą rehabilitacyjną jest metoda nazywana SI

(z ang. sensory integration), czyli integracja sensoryczna. Została

opracowana przez psychologa Jean Ayres, która prowadziła prace

badawcze i leczyła osoby ze schorzeniami neurologicznymi w

Instytucie Badań Mózgu Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los

Angeles. Metoda ta polega na integracji czynności zmysłów z

właściwą reakcją ruchową. Jest to moŜliwe dzięki procesom

dokonujących się w mózgu kaŜdego człowieka, polegającym na

odbieraniu, rozpoznawaniu, przetwarzaniu, odpowiednim

interpretowaniu juŜ posiadanych informacji, które mózg czerpie ze

zmysłów, a następnie odpowiada właściwą reakcją ruchową.

Stymulacja dziecka polega na dostarczaniu odpowiednich bodźców

poszczególnym zmysłom najczęściej podczas zabawy lub wykonywania

określonego zadania. W rehabilitacji biorą udział przede wszystkim

rodzice, którzy otrzymują od terapeuty wskazówki i zalecenia

dotyczące zasad postępowania z ich dzieckiem. Jednak rodzice bez

fachowej pomocy specjalistów i wykorzystania odpowiedniego sprzętu

rehabilitacyjnego nie są w stanie samodzielnie pomóc swojemu

dziecku. Wraz z nimi współpracują psycholodzy, pedagodzy,

logopedzi oraz rehabilitanci. e względu na zabawowy charakter

terapii elementy metody SI chętnie są wykorzystywane przez

terapeutów i rodziców w pracy z dziećmi.

napisane przez: Małgorzata Kantyka

Metoda Bobathów

Karel i Berta Bobath są Czechami mieszkającymi w Londynie. W

latach czterdziestych zaczęli rozwijać i stosować nową, opracowaną

przez siebie metodę rehabilitacyjną o charakterze

neurorozwojowym. Swoją koncepcję oparli na wnikliwej obserwacji

dorosłych pacjentów oraz dzieci w róŜnym wieku u których nastąpiły

zmiany w prawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu

nerwowego. Porównując i analizując przebieg prawidłowego rozwoju

oraz nieprawidłowego rozwoju psychomotorycznego noworodka,

niemowlęcia i dziecka, opracowali studium zachowań rozwojowych,

które słuŜy ocenie stopnia dojrzałości OUN i ocenie jego

funkcjonowania . Poprzez ocenę stopnia dojrzałości OUN moŜna

wcześnie wykryć patologiczne zaburzenia związane z rozwojem ruchu

oraz zaprogramować postępowanie rehabilitacyjne. Postępowanie

rehabilitacyjne oparte jest na twierdzeniu, Ŝe cała działalność

ruchowa człowieka jest odruchowa, czyli u kaŜdego zdrowego

dziecka na danym etapie rozwoju występują fizjologiczne odruchy. U

dzieci z uszkodzeniami układu nerwowego pewne odruchy

fizjologiczne nie występują w ogóle, inne są patologiczne. Celem

usprawniania jest rozwinięcie odruchów prawidłowych oraz

hamowanie odruchów patologicznych z jednoczesną normalizacją

napięcia mięśniowego. Wszystkie ruchy muszą być kontrolowane

rękami terapeuty. Powinny być wprowadzane stopniowo i wolno tak,

aby dziecko mogło włączyć się do terapii. Terapeuta ściśle

współpracuje z rodzicami dziecka, uczy ich nie tylko sposobów

prowadzenia ćwiczeń z dzieckiem, ale uczy zabiegów

pielęgnacyjnych, stanowiących nieodłączną część postępowania

usprawniającego. NajwaŜniejszym elementem w tej metodzie jest

program usprawniania. Musi on być opracowany indywidualnie dla

kaŜdego dziecka oraz dostosowany do jego moŜliwości i potrzeb.

Musi zapewniać poczucie bezpieczeństwa, motywować do ćwiczenia,

a takŜe ułatwiać utrwalanie nowo nabytych umiejętności. Wraz z

postępami rehabilitacyjnymi ćwiczenia są modyfikowane.

Metoda Bobathów stosowana jest prawie we wszystkich placówkach

specjalistycznych na terenie województwa katowickiego. Opracowany

przez Bertę i Karela Bobathów sposób rehabilitowania dzieci z

mózgowym poraŜeniem i dorosłych z zaburzeniami OUN jest

logiczny, zwięzły, nie wymaga zakupu duŜej ilości drogiego sprzętu

rehabilitacyjnego. Ponadto jest naturalny, indywidualnie opracowany

dla kaŜdego dziecka, co przynosi efekty, na które tak bardzo

czekają rodzice. Metodę tę stosują przede wszystkim rehabilitanci,

ale takŜe logopedzi, pedagodzy i psycholodzy. Wszyscy specjaliści,

którzy pracują tą metodą muszą ukończyć kurs NDTBobath.

Małgorzata Kantyka

Metoda Voyty

W latach pięćdziesiątych XX wieku Vaclaw Vojta czeski neurolog

rozpoczyna prowadzić obserwacje dotyczące rozwoju sprawności

psychoruchowej i występujących zaburzeń tego rozwoju. Vaclaw

Vojta w badaniach podkreśla znaczenie plastyczności układu

nerwowego, jego zdolności kompensacyjnych występujących w

przebiegu całego Ŝycia osobniczego. Prace autora dotyczą

rozpoznawania zagroŜeń w rozwoju psychomotorycznym oraz

moŜliwości i form terapii występujących nieprawidłowości.

zakresie diagnostyki Vaclaw Vojta podkreślając znaczenie sprawności

psychomotorycznej jako funkcji prawidłowej struktury i sprawności

układu nerwowego stworzył precyzyjny system obserwacji pacjenta.

Badanie składa się z ilościowej i jakościowej oceny: a) zachowań

podczas 7 reakcji, zmiany ułoŜenia ciała w przestrzeni stosowanych

głównie u dzieci do 1 roku Ŝycia, b) motoryki spontanicznej, c)

wybranych odruchów pierwotnych. Te obserwacje umoŜliwiają ocenę

dysfunkcji nazwanej przez autora zaburzeniami centralnej

koordynacji z uwzględnieniem jej stopnia jak i charakteru. W

przypadku wykrytych zaburzeń Vaclaw Vojta proponuje jako terapię

prioprioceptywną stymulację globalnych wzorców ruchowych. Autor

przedstawia, Ŝe w dwóch kompleksach ruchowych: odruchowego

obrotu i pełzania, zawierają się wszystkie elementy prawidłowego

rozwoju postawy i motoryki ciała, to znaczy m. in.: prawidłowe

ustawienie łopatek i obręczy barkowej, prawidłowe ustawienie

miednicy, centrowanie stawów osiowych, prawidłowe ustawienie

kręgosłupa. Wymienione elementy odgrywają zasadnicze znaczenie

dla prawidłowego kształtowania i obciąŜania stawów, a więc stanowią

istotny czynnik terapii równieŜ w dysfunkcjach układu więzadłowo

kostnostawowego. Terapia jest mobilizacją układu nerwowego, w

odpowiedzi dochodzi torowania prawidłowego ruchu, w którym ruchy

kończyn poprzedzane są ruchami i stabilizacją tułowia. W terapii

pojawiają się reakcje wegetatywne tak waŜne i potrzebne u

pacjentów z obniŜoną sprawnością ruchową. Terapia wg Vojty ogólnie

przedstawiając powinna być stosowana w zaburzeniach centralnej

koordynacji i związanych z tym stanach dysfunkcji psychoruchowych

tj.: od cięŜkich postaci jakimi są mózgowe poraŜenia dziecięce,

uszkodzenia rdzenia róŜnej etiologii, uszkodzenia nerwów

obwodowych do zaburzeń płynności i koordynacji ruchu. Terapia wg

Vojty stanowi równieŜ waŜną formę leczenia usprawniającego w

przypadku wtórnych zaburzeń centralnej koordynacji w układzie

więzadłowokostnostawowym. Pozytywna analiza metody Vojty

obecna w literaturze fachowej pozwala przedstawić następujące

wnioski o tej metodzie: 1) Precyzyjny, łatwy i tani system oceny

zaburzeń sprawności psychoruchowej. 2) Skuteczny system terapii

stanowiący jedną z głównych metod współczesnej koncepcji

neurofizjologicznej rehabilitacji.

Metoda Peto

Istotę metody stanowi połączenie usprawniania leczniczego,

psychopedagogicznego oraz róŜnych form adaptacji społecznej.

Głównym zaś jej celem jest przygotowanie niepełnosprawnego

dziecka do samodzielnego Ŝycia.

Usprawnianie dzieci metodą Peto rozpoczyna się stosunkowo

wcześnie. Dokonuje się ono w systemie tzw. ”dyrygowanego

nauczania”. Kluczową rolę w tym usprawnianiu pełni „dyrygent”,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: