1. Gastroenterohepatologia – choroby przewodu pokarmowego i wątroby.
2. Przyczyny postępu gastroenterologii:
· wynalezienie promieni RTG
· wynalezienie fiberoskopu
· rozpowszechnienie ultradźwięków w medycynie
· odkrycie bakterii Helicobacter Pylori
· leczenie za pomocą powyższego sprzętu
3. Połykanie pokarmu:
· odruch połykania – nie podlega całkowicie naszej kontroli
· zamykanie głośni
· otwarcie się tzw. ust przełyku
· przesuwanie się treści pokarmowej w przełyku – proces niejednostronny (odruch wymiotny)
4. Choroby przełyku - zaburzenia czynności przełykania:
a) dysfagia przełyku:
· przyczyny:
o rak przełyku
o ciało obce – kości i ości:
ü perforacja przełyku
ü przetoka do tchawicy
ü przetoka do oskrzeli
· objawy:
o zaburzenia połykania
o ból przy połykaniu
o wymioty
· powikłania:
o perforacja przełyku
o zapalenie osierdzia – może do tej jednostki chorobowej doprowadzić również pobieranie endoskopowe wycinków do badań
· rozpoznanie:
o gastroskopia
o badanie radiologiczne przełyku – zdjęcie RTG w czasie połykania
· leczenie:
o gastroskopia – założenie protezy do przełyku
b) achalazja przełyku:
· cechy:
o rozszerzenie przełyku
o skurcz zwieracza dolnego przełyku
c) oparzenia przełyku:
· występują najczęściej u dzieci i osób w stanie upojenia alkoholowego oraz u ludzi zdezorientowanych
o wczesny wstrząs bólowy
o nie należy prowokować wymiotów
o należy podawać dużą ilość płynu zobojętniającego aby zneutralizować cechy żrące określonego środka
o należy się podkuć do żyły i podać lek p/bólowy lub sterydy
o w szpitalu należy założyć za pomocą endoskopu protezę do przełyku
d) refluks żołądkowo-przełykowy:
· stan zapalny błony śluzowej przełyku
o spożywanie pikantnych dań
o długotrwałe wymioty
o ból piekący w klatce piersiowej
o możliwe wymioty
e) krwawienia z przełyku:
o skaleczenie przez ciało obce
o nowotwór przełyku
o oparzenie przełyku
o skaza krwotoczna
· zespół Mallor’yego – Weissa – pęknięcie błony śluzowej przełyku w okolicy wpustu; przyczyna - stan zapalny błony śluzowej przełyku
· żylaki przełyku – przyczyna to nadciśnienie wrotne; ratunek – endoskopowa obliteracja przełyku, założenie sondy do żołądka
5. Choroby żołądka:
a) stany zapalne błony śluzowej żołądka:
o pokarm
o alkohol
o leki (aspiryna)
o infekcja bakteryjna lub wirusowa żołądka
o nieregularne odżywianie
o bóle nadbrzusza
o brak apetytu
o nudności
· rodzaje:
o ostry stan zapalny – wymioty, bóle brzucha – alkoholizm
o przewlekły stan zapalny – czynniki podtrzymujące zapalenie
o krwawiące zapalenie błony śluzowej żołądka – leki, choroby hematologiczne, skazy krwotoczne – w badaniu endoskopowym widoczne są wybroczyny na śluzówce, które mogą krwawić
o nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka – nadżerka to ubytek płaski dotyczący śluzówki, powoduje zaczerwienienie błony śluzowej, przyczyną powstania jest długo działający czynnik drażniący – np. NLPZ
b) choroba wrzodowa:
· wrzód – ubytek przekraczający wszystkie warstwy śluzówki i dochodzący do mięśniówki
· choroba wrzodowa żołądka:
o przyczyny:
ü czynnik genetyczny
ü czynnik bakteryjny – Helicobacter Pylori (HP)
ü nieregularne odżywianie
ü palenie papierosów
ü NLPZ (niesteroidowe leki p/zapalne)
ü stres
ü nerwy
o objawy:
ü bóle nadbrzusza
ü brak apetytu
ü nudności
ü wymioty
ü bóle występują po posiłku
ü im wyżej wrzód tym szybciej bóle po jedzeniu
ü u tej postaci choroby jest zagrożenie wystąpienia choroby nowotworowej
· choroba wrzodowa dwunastnicy:
o bóle na czczo
o u tej postaci choroby nie ma zagrożenia chorobą nowotworową
· powikłania choroby wrzodowej:
o krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego:
ü ostre – nagłe wymioty krwią i skrzepami krwi, oddawanie czarnych stolców, stan chorego ciągłe się pogarsza, może dojść do wstrząsu
ü przewlekłe – pacjent powoli słabnie (anemia), rozpoznanie bardzo trudne
o ubytek wagi ciała
o anemia
o silne bóle
o perforacja
o stenoza:
ü niedrożność przewodu pokarmowego
ü wymioty obfitą treścią po posiłku
o rak żołądka:
ü mięsak
ü chłoniak
ü polip
· ostry wrzód stresowy:
o w ciągu 12-48h powstaje głębokie owrzodzenie śluzówki żołądka – krwotok i perforacja
o czynniki ryzyka:
ü oparzenia
ü urazy wielonarządowe
ü sepsa
o leczenie – podanie oneprazolu
· Helicobacter Pylori:
o ta bakteria występuje u 60-80% ludzi w Polsce
o we wrzodzie dwunastnicy infekcja HP jest częsta
o leczenie:
ü amoksycyklina + duomox + bloker pompy protonowej
ü na te trzy leki jest wrażliwych 80-90% HP
ü inne są wrażliwe na bizmut i surfaktant
medicine