Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy , Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy, Cypr, Czechy, Litwa, Łotwa, Estonia, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry oraz Bułgaria i Romunia (od 2007)
(Turcja ,Macedonia, Chorwacja – kandydują do UE)
WYBRANE ZAGROŻENIA I PROGNOZY
EPIDEMIOLOGICZNE W KRAJACH UNI EUROPEJSKIEJ
Przemiany we wszystkich dziedzinach życia społeczno-
– gospodarczego świata, niosą zarówno wyzwania, jak i zagrożenia.
Zdrowie jest w dużym stopniu wypadkową warunków w jakich
żyjemy. Do najważniejszych zmian zaliczyć można następujące
procesy:
procesy migracyjne, duża liczba chorych przewlekle)
zanieczyszczeń, używanie na większą skalę środków ochrony roślin
i sztucznych nawozów),
problemy przystosowania ,ryzyko potencjalnego bezrobocia),
sfera ubóstwa),
kobiet, ruchy samopomocowe),
rozpowszechniania informacji, styl i zachowanie człowieka),
zachowań agresywnych, katastrof wywołanych przez ludzi ),
zakaźne, zagrożenie HIV/AIDS, potencjalne zagrożenie innymi
chorobami),
Przez stulecia najistotniejszym problemem zdrowotnym
ludzkości były choroby zakaźne. Pierwsze zmiany w strukturze
chorób i przyczyn zgonów pojawiły się w XIX stuleciu w krajach
należących obecnie do państw wysoko rozwiniętych. W XX wieku
zmiany te pogłębiły się. Przyczyniły się do tego odkrycia nauk
medycznych w zakresie etiologii i szerzenia się chorób zakaźnych
oraz możliwości zapobiegania im poprzez poprawę warunków
sanitarnych, wprowadzenie szczepień ochronnych oraz skuteczniejszą
diagnostykę i terapię większości chorób zakaźnych. Spektakularnym i
rzeczywistym osiągnięciem była eliminacja ospy prawdziwej.
Wiele jednak chorób, jak malaria , czy gruźlica, które uchodziły za
opanowane występują nadal w wielu częściach świata.
Zidentyfikowano wiele nowych wysoce zakaźnych chorób.
Wśród nich wymienić należy: AIDS, grypę, WZW typu C. Dla wielu
z tych chorób nadal nie ma skutecznego leczenia.
Istotnym zagrożeniem ludzkiego zdrowia jest oporność antybiotyków
na drobnoustroje. Leki te, stają się coraz mniej skuteczne. W wyniku
zmniejszania się efektywności leczenia chorób zakaźnych, zwiększyła
się liczba osób wymagających hospitalizacji i wydłużył się czas
leczenia , wzrosły też jego koszty. Zwiększyła się absencja chorobowa
w szkołach i w pracy.
Wzrost szybkich międzynarodowych podróży, duże aglomeracje
miejskie , gęsto zaludnione, powszechna wymiana
handlowa żywności, zmiany w zakresie jej produkcji, niszczenie
lasów i inne czynniki środowiskowe stwarzają duże ryzyko zagrożenia
nowym wirusem czy bakterią.
Miejsce chorób zakaźnych jako głównego problemu
zdrowotnego, zajmują jednak stopniowo i coraz wyraźniej choroby
niezakaźne często zwane chorobami cywilizacyjnymi, chorobami
stylu życia. Główne przyczyny umieralności to choroby układu
krążenia, choroby nowotworowe i tzw. zewnętrzne przyczyny
zgonów (wypadki, urazy i zatrucia). Charakterystyczną cechą
naszych czasów jest starzenie się społeczeństwa. Wraz ze zmianą
struktury wieku i rozpowszechnienia chorób przewlekłych narasta
problem niepełnosprawności.
Prognozy opracowane przez ekspertów zakładają pogłębianie się
zmian demograficzno-zdrowotnych społeczeństwa .
Podsumowując sytuacja zdrowotna społeczeństw w skali globalnej
(wg prognozy WHO) determinowana będzie takimi zjawiskami, jak:
psychiczne.
Podkreślenia wymaga wysoka pozycja edukacji jako czynnika
warunkującego zdrowie. Nie budzi wątpliwości fakt, iż
poziom wykształcenia oraz sytuacja społeczno-ekonomiczna są to
bardzo ważne determinanty sytuacji zdrowotnej.
Efektem populacyjnym zmian zachodzących w świecie jest
zmiana struktury występujących chorób i przyczyn zgonów. Ujawnia
się ona wyraźnie w strukturze potrzeb zdrowotnych, zarówno
indywidualnych jak i zbiorowych.
Zmiany te można uszeregować w formie następujących po sobie faz
transformacji epidemiologicznej:
- cukrzyca,
- choroby układu krążenia.
Wymienione fazy zmieniającej się sytuacji zdrowotnej
społeczeństw, mogą występować przez dłuższy czas równolegle.
WSKAŻNIKI ZDROWOTNE
Do oceny stanu zdrowia ludności można wykorzystać, m.in. .takie mierniki jak:
krążenia, choroby nowotworowe, wypadki, urazy i zatrucia) a także
umieralność niemowląt.
W ocenach epidemiologicznych posługujemy się przede wszystkim
tzw. „negatywnymi miernikami zdrowia”, z których najważniejszym i
dostępnym jest współczynnik umieralności.
W większości krajów europejskich obserwujemy zjawisko
transformacji demograficznej, której zasadniczą cechą jest zmiana
struktury wieku ludności. Obserwowany na całym świecie – proces
starzenia demograficznego, wynika z wydłużania się życia i tym
samym zwiększania odsetka osób w wieku podeszłym (60+, 65+) przy
jednoczesnym zmniejszaniu się w strukturze demograficznej udziału
procentowego osób z młodszych grup wiekowych. Zmniejszenie
odsetka młodszych generacji w populacji odbywa się głównie za
sprawą spadku liczby urodzeń – niskiej dzietności, a także z powodu
np. emigracji osób w wieku produkcyjnym, czy w mniejszym stopniu
z powodu przedwczesnych zgonów. Zmiany w zakresie struktury
demograficznej populacji w swoich konsekwencjach prowadzą do
przeobrażeń w obszarze sytuacji zdrowotnej (epidemiologicznej).
W krajach europejskich jedną z istotnych przyczyn starzenia
demograficznego jest wydłużanie się lat życia – w 2007 r. Polsce
wartość średniej długości życia dla mężczyzn wynosiła 71 lat i kobiet
...
PielegniarstwoWSGK