Biuletyn_Autyzm_w_Polsce_nr3.pdf

AUTYZM

POLSCE

Biuletyn nr 3

jesień 2007

w tym numerze:

ANALIZY

System rehabilitacji zawodowej

w Polsce a osoby z autyzmem

AUTYZM

Jak podjęcie pracy zmienia

życie osób z autyzmem

PROJEKTY

Aktywizacja zawodowa osób

z autyzmem w projektach

unijnych

INICJATYWY

Efekty prac Parlamentarnej Gru-

py ds. Autyzmu i Zespołu Resor-

towego przy Ministrze Zdrowia

WYDARZENIA

II Społeczny Rajd Rowerowy:

Masa na Autyzm i in.

Autyzm 2007.indd 1

2007-11-03 14:05:50

Dla człowieka dorosłego praca jest jedną z podstawowych potrzeb,

której zaspokojenie jest niezbędne dla godnej egzystencji. Tymczasem,

z danych Porozumienia AUTYZM-POLSKA, zrzeszającego 45 organizacji

działających na rzecz osób z autyzmem i ich rodzin wynika, że spośród

10 000 osób dorosłych z autyzmem w Polsce, pracuje jedynie kilka-

dziesiąt osób, co stanowi mniej niż jeden procent. Co więcej, w zdecy-

dowanej większości pracują oni w ramach opisanych w tym numerze,

realizowanych przez organizacje pozarządowe okresowych projektów.

Dla porównania, według danych opublikowanych przez GUS w 2006

roku pracowało w Polsce 15,2% osób niepełnosprawnych (tyle wynosił

współczynnik aktywności zawodowej w kategorii osób niepełnospraw-

nych).

Na tej podstawie można stwierdzić, że osoby z autyzmem na rynku

pracy są podwójnie wykluczone. Z jednej bowiem strony są wykluczone

ze środowiska ludzi zdrowych; z drugiej zaś są wykluczone z systemów

mających na celu wsparcie osób niepełnosprawnych na rynku pracy,

ze względu na brak systemowych rozwiązań uwzględniających specy ﬁ kę

tej niepełnosprawności.

Praca (czy raczej jej brak) stanowi zatem jeden z poważniejszych proble-

mów osób z autyzmem w Polsce i właśnie tej problematyce postanowi-

liśmy poświęcić niniejszy, trzeci numer Biuletynu „Autyzm w Polsce”.

W pierwszym dziale ANALIZY przedstawiamy zarys systemu rehabilitacji

zawodowej i pracy osób niepełnosprawnych w Polsce w odniesieniu

do osób z autyzmem, istniejące bariery formalne i ﬁ nansowe w dostępie

osób z autyzmem do rehabilitacji zawodowej i pracy oraz propozycje

kierunków zmian w prawie, które umożliwiłyby osobom z autyzmem pod-

jęcie pracy. W dziale AUTYZM znajdziecie Państwo relacje pokazujące,

jak podjęcie pracy zmieniło życie dwóch osób z autyzmem.

W dziale PROJEKTY omawiamy ciąg dalszy realizacji projektu Partner-

stwo dla Rain Mana, opisywanego w poprzednich numerach, a przede

wszystkich powstałe w jego ramach pierwsze w Polsce przedsiębiorstwo

społeczne, w którym są zatrudnione osoby z autyzmem. W części tej

Autyzm 2007.indd 2

2007-11-03 14:06:03

prezentujemy też dwa inne projekty realizowane na terenie Polski, mające

na celu aktywizację zawodową osób z autyzmem.

W dziale INICJATYWY opisujemy działalność Parlamentarnej Grupy ds.

Autyzmu V kadencji Sejmu i VI Kadencji Senatu, a także efekty prac

Zespołu Resortowego ds. autyzmu przy Ministrze Zdrowia. Zespół za-

kończył działalność w marcu 2007 r.

Najszerszym działem niniejszego numeru jest dział WYDARZENIA. Tam

właśnie prezentujemy relację z debaty parlamentarnej oraz konferencji

międzynarodowej - wydarzeń poświęconych integracji społeczno-za-

wodowej dorosłych osób z autyzmem. W części tej znajdą też Państwo

informację na temat spotkania Sejmowej Podkomisji Stałej ds. Osób

Niepełnosprawnych, poświęconego problemom autyzmu oraz krótką

relację ze zorganizowanego przez Fundację SYNAPSIS i jej partnerów

II-go Społecznego Rajdu Rowerowego: „Masa na Autyzm”.

Tak, jak przy okazji poprzednich numerów, kolejny raz zachęcamy Pań-

stwa do dzielenia się z nami uwagami na temat Biuletynu, sugestiami,

co do tematów, które powinny być poruszane na jego łamach. Zaprasza-

my także do współpracy i nadsyłania tekstów i informacji związanych

z poruszaną przez nas tematyką.

Agnieszka Rymsza i Andrzej Czajkowski

Redaktorzy Biuletynu

Autyzm 2007.indd 3

2007-11-03 14:06:04

Osoby z autyzmem na rynku pracy

- sytuacja prawna oraz propozycje zmian

Integracja zawodowa osób z autyzmem – stan obecny

Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie osób z autyzmem stanowi po-

ważny problem i duże wyzwanie dla organów państwa, samorządu

i organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką dotyczącą

osób niepełnosprawnych.

Obecnie, po skończeniu edukacji osoby z autyzmem nie znajdują z re-

guły miejsca w żadnej kategorii placówek, są skazane na pozostawanie

w domu. Jest to sytuacja trudna do zaakceptowania. Z jednej strony

bowiem bezczynność i całkowita izolacja młodych i zdrowych ﬁ zycznie

osób jest przyczyną głębokiej frustracji, regresu i nasilania się trudnych

zachowań, co prowadzi często do tragicznych losów dorosłych osób

z autyzmem i ich rodzin. Z drugiej natomiast strony zaprzepaszczeniu

ulegają wysiłki i znaczne środki ﬁ nansowe przeznaczone na edukację

dzieci i młodzieży z autyzmem.

Znalezienie formuły umożliwiającej osobom z autyzmem pracę nie jest ła-

twe, nawet w systemie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Przewod-

nicząca Komitetu Ekspertów ds. Edukacji i Integracji Dzieci z Autyzmem

przy Radzie Europy Kari Steindal, podkreśliła, że „Społeczeństwo, które

potra ﬁ zmierzyć się z autyzmem poradzi sobie ze wszystkimi innymi

rodzajami niepełnosprawności”.

Zarys systemu rehabilitacji zawodowej i pracy osób niepeł-

nosprawnych w Polsce w odniesieniu do osób z autyzmem

Obowiązujący w Polsce system rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia

osób niepełnosprawnych przewiduje szereg instrumentów mających

służyć wsparciu całego środowiska osób niepełnosprawnych, niezależnie

od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Przepisy tworzące system mają

Autyzm w Polsce – jesień 2007

Autyzm 2007.indd 4

2007-11-03 14:06:04

więc charakter ogólny. Ten stopień ogólności, uzasadniony z punktu

widzenia całego systemu powoduje jednak, że osoby z niepełnospraw-

nościami specy ﬁ cznymi, wymykającymi się pewnym potocznie przyjętym

standardom, wypadają z systemu i przewidziane prawem instytucje

są dla nich niedostępne.

Instytucje mogące potencjalnie umożliwić osobom z autyzmem inte-

grację zawodową i zatrudnienie znajdują się w obszarze uregulowanym

przede wszystkim:

- Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo-

łecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 1997 r.

Nr 123, poz. 774 z późn. zm.) zwana w dalszej części opracowania

Ustawą o rehabilitacji oraz wydanymi na jej podstawie aktami wy-

konawczymi, w szczególności:

- Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca

2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz.U. z 2004 r.

Nr 63, poz. 587).

- Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21

stycznia 2000 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz.U.

z 2000 r. Nr 6, poz. 77 z późn. zm)

W polskim systemie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia osób niepeł-

nosprawnych można wyróżnić cztery kategorie podmiotów:

1. warsztaty terapii zajęciowej

2. zakłady aktywności zawodowej

3. zakłady pracy chronionej

4. pracodawcy proponujący zatrudnienie na otwartym rynku pracy.

Warsztaty terapii zajęciowej są placówkami nie prowadzącymi działalno-

ści gospodarczej, utrzymującymi się w całości z funduszy pozyskiwanych

drogą dotacji i darowizn. Warsztat terapii zajęciowej stwarza osobom

niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji

społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umie-

jętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Osoby niepełnosprawne

mają w warsztatach terapii zajęciowej status uczestnika, nie pracownika.

Dochód ze sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestni-

ków warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza

Autyzm w Polsce – jesień 2007

Autyzm 2007.indd 5

2007-11-03 14:06:04

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: