RÓWNOUPRAWNIENIE
1. Wstęp
Tematem naszego referatu jest równouprawnienie. W trakcie jego prezentacji, postaramy się przybliżyć Państwu tą problematykę oraz dokonamy analizy dążenia do równego statusu kobiet i mężczyzn. Na wstępie podamy podstawowe definicje odnoszące się do tego zagadnienia. W dalszej części zakreślimy historyczne tło walki o równouprawnienie kobiet. Następnie omówimy aktualne podejście naszego społeczeństwa do omawianej kwestii oraz zilustrujemy ją konkretnymi przykładami. Kolejnym etapem opracowania będą cząstkowe wyniki badania opinii publicznej prowadzone przez CBOS w Polsce. Powiemy sobie również o nowych trendach jakie pojawiły się w ostatnich latach w modzie obyczajowej, przemyśle kosmetycznym i odzieżowym, które poprzez swoje zaistnienie, dążą do zrównania obu płci. W ostatniej części prezentacji sformułujemy własne wnioski i refleksje dotyczące tegoż problemu. W załączeniu znajduje się bibliografia zawierająca pozycje książkowe i źródła internetowe z których korzystałyśmy podczas pisania tego referatu.
2. Definicyjne i pojęcia
Równouprawnienie- oznacza prawną równość różnych podmiotów prawnych w ramach określonego systemu prawnego. Równouprawnienie to pojęcie zakorzenione w ideach humanizmu oraz oświecenia. Jest nieodzownym elementem praw człowieka. Równouprawnienie przedstawicieli różnych warstw społecznych było obok wolności i braterstwa głównym hasłem Rewolucji Francuskiej. Dopiero w XX wieku równe prawa w Europie uzyskały kobiety, co wiązało się z wprowadzeniem praw wyborczych dla kobiet.
Dyskryminacja (łac. discriminatio - rozróżnianie) – prześladowanie jednostki bądź grupy społecznej, na przykład ze względu na jej pochodzenie etniczne, orientację seksualną, przynależność klasową, narodową, rasową bądź wyznaniową albo na płeć lub wiek.
Chodzi o ogół działań zarówno świadomych, jak i nieuświadomionych, zmierzających do pozbawienia dyskryminowanych osób praw i korzyści przysługujących wszystkim ludziom.
Uprzywilejowanie – lepsze traktowanie kogoś z tych powodów.
Zarówno dyskryminacja jak i uprzywilejowanie są wykroczeniami przeciwko zasadzie równouprawnienia. Równouprawnienie jest często zrównywane bądź mylone z równością lub równym traktowaniem.
Według prawa międzynarodowego oraz praw człowieka równouprawnienie nie oznacza:
- że wszyscy bądź określona grupa ludzi jest faktycznie równa
z natury,
- że należy dążyć do faktycznej równości wszystkich bądź
określonej grupy ludzi,
- że wszyscy bądź określona grupa ludzi powinni być
faktycznie równouprawnieni.
Nierówności społeczne - oznaczają nierówny podział dóbr materialnych, a także niematerialnych w społeczeństwie.
Wyrównywanie szans- równe traktowanie to wyrównywanie szans dyskryminowanych grup społecznych, we wszystkich dziedzinach życia. Na skutek równego traktowania płci dostrzega się również problem dyskryminacji mężczyzn w niektórych dziedzinach życia na skutek przypisywania im określonych ról społecznych.
Poprzez równe traktowanie ze względu na płeć rozumie się często faktyczne zrównanie kobiety i mężczyzny we wszystkich dziedzinach życia, czego przeciwieństwem jest dyskryminacja przedstawicieli jednej bądź drugiej płci.
3. Kwestia równouprawnienia na przestrzeni wieków.
Walka o prawa wyborcze dla kobiet rozpoczęła się już w XVIII wieku. Pierwszą wojowniczką o prawa wyborcze kobiet była Olympia de Gouges, którą ścięto 3 listopada 1793 roku za przygotowanie w czasie Rewolucji Francuskiej (w 1791 roku) "Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki". Przed I wojną światową o prawa wyborcze walczyły również sufrażystki.
Sufrażystka (łac. suffragium = głos wyborczy) – określenie zwolenniczki lub działaczki ruchu sufrażystek w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza przed I wojną światową. W szczególności nazywano tak członkinie założonej w roku 1903 w Stanach Zjednoczonych organizacji WSPU (organizacja zrzeszająca sufrażystki). Celem ruchu sufrażystek było przyznanie pełnych lub częściowych praw wyborczych kobietom.
Określenie sufrażystka miało łączyć się z aktami nieposłuszeństwa obywatelskiego, protestu, poświęcenia, a czasem przemocy. Typowe działania do jakich uciekały się sufrażystki to przykuwanie się łańcuchami do ogrodzeń, podpalenia skrzynek pocztowych czy wybijanie szyb w oknach wystawowych.
Pierwszym nowożytnym krajem, w którym wprowadzono prawo wyborcze dla kobiet było Terytorium Wyoming w Stanach Zjednoczonych. Kobiety mogły tu głosować od 1869 roku.
W roku 1902, prawo wyborcze dla kobiet wprowadzono w Australii. W ten sposób Australia stała się pierwszym nowożytnym suwerennym państwem z prawem wyborczym dla kobiet.
W Europie kobiety po raz pierwszy mogły głosować w Wielkim Księstwie Finlandii, które prawo wyborcze dla kobiet wprowadziło 1 czerwca 1906 roku. Finlandia była wówczas autonomicznym księstwem rosyjskim z własnym parlamentem.
Polskie kobiety uzyskały prawa wyborcze po uzyskaniu niepodległości tj. 28 XI 1918 r. na skutek dekretu Tymczasowego Naczelnika Państwa - Józefa Piłsudskiego. Dekret stanowił, iż "Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci" oraz "Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele państwa posiadający czynne prawo wyborcze"; postanowienia te zostały utrzymane przez konstytucję marcową.
W 1918 roku prawo wyborcze uzyskały również kobiety w Austrii i w Niemczech.
W kolejnych dziesięcioleciach prawa wyborcze uzyskiwały kobiety w następujących państwach:
· 1920 - Stany Zjednoczone
· 1928 - Wielka Brytania i Irlandia Północna
· 1930 - Turcja
· 1944 - Francja
· 1946 - Włochy
· 1971 - Szwajcaria
· 1974 - Portugalia
· 1984 - Lichtenstein
· 2005 – Kuwejt
Innymi terminami wiążącymi się z równouprawnieniem są:
Emancypacja kobiet - czyli dążenie do równouprawnienia kobiet poprzez zwiększenie ich udziału w życiu publicznym, zapewnienie im dostępu do szkół średnich i wyższych oraz poszerzenie ich aktywności zawodowej.
Feminizm (od łac. femina - kobieta) to ideologia i ruch społeczny.
Feminizm jest w Polsce obecny od początku XIX wieku i jego rozwój historyczny znacznie odbiega od feminizmu zachodnioeuropejskiego i amerykańskiego, na skutek m. in. odizolowania PRL-u od światowego feminizmu. Historia polskiego feminizmu dzieli się na siedem tzw. „fal”:
Kolejna, silniejsza „fala” miała miejsce między powstaniami: listopadowym i styczniowym. Powstała pod wpływem francuskich idei „proto-feministycznych”. Publikacje głosiły , że najważniejszym celem kształcenia kobiet jest formowanie ich człowieczeństwa, a dopiero potem- kobiecości. Została utworzona grupa kobiet zwanych „entuzjastkami” głosząca hasła wolności i aktywności kobiet
Najsilniejsza „fala” feminizmu pojawiła się na ziemiach polskich po 1870 r. pod wpływem zachodnioeuropejskiego feminizmu. Charakterystyczną cechą tego okresu jest zaangażowanie mężczyzn, którzy byli głównymi rzecznikami praw kobiet. Adam Wiślicki opublikował w Przeglądzie Naukowym (1870) artykuł pt. Niezależność kobiety, który zawierał radykalne żądania równouprawnienia płci w edukacji i pracy zawodowej. Inne czasopismo Niwa żądało umożliwienia kobietom dostępu do edukacji i kariery zawodowej. Najbardziej radykalne poglądy reprezentował Edward Prądzyński w książce O prawach kobiety (1873), która głosiła całkowite zrównanie praw kobiet i mężczyzn w każdej dziedzinie życia.
Czwarta - modernistyczna - „fala” feminizmu pojawiła się na ziemiach polskich około 1900 r., Podczas gdy pisarze - mężczyźni koncentrowali się na „tajemniczej i mistycznej” naturze kobiety, pisarki (np. Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, Zofia Nałkowska) zajmowały się bardziej racjonalnymi aspektami kobiecości....
socjolozka88