ciąga chemia.docx

1. Cechy fizyczne metali: połysk, ciągliwość, dobre przewo cieplne i elektrycz
chemiczne: łączą się z O tworząc tlenki, oddają elektrony w reakcjach chem

2. Cechy fizyczne niemetali: gazy, proszki (węgiel, siarka) lub ciecze(brom), ciała bezpostaciowe bez połysku, zły przew ciepła i elektryczności, mała ro
chemiczne: występują na dodatnich i ujemnych stopniach utleniania, mają dużą elektryczność, ulegają redukcji

3. Ogólna charakter pierwiastka na pdst. położenia w układzie okresowym

Wartościowość – liczba wiązań jakie tworzy atom danego pierw w związku

Stopień utlenienia – odpowiada liczbie ładunków, które pojawiłyby się gdyby pierwiastek miał strukturę jonową

Nr grupy – liczba elektronów na ostatniej powłoce (13->3) (14->4)

4. Wzory tlenków i definicja  zasady

- tlenki metali:

Na2O – tlenek sodu

K2O – tlenek potasu

Ca2O – tlenek wapnia

Co2O – tlenek kobaltu

- tlenki niemetali
CO – tlenek węgla

N2O – tlenek azotu

SO2 – tlenek siarki

- wodorotlenki (zasady)

NaOH – wodorotlenek sodu

KOH – w. potasu

Mg(OH)2 – w. magnezu

Zasada – substancja wykazująca własności przewidziane przez teorie kwasów i zasad, substancja zdolna do zobojętnienia kwasów i wypierania słabszych zasad z ich związków wykazująca określone zabarwienie wskaźników alkacymetrycznych.

5. Reakcje tlenków metali z wodą:

Na2O +H2O = 2NaOH

O2- + H2O = 2OH-            Tlenki metali w reakcji z wodą tworzą wodorotlenki

6. Wzory kwasów i soli:

Kwasy: HCl, HBr, HI, H2S, H2SO3, H2SO4, HNO2, HNO3, H2CO3, H3PO4, CH3COOH

Sole: KNO3, MgCl2, ZnSO4, CaCo3, AlCl3, CaCl2, Fe2S3, MgCO3 – związki składające się z kationu metali lub grupy NH4+ i reszty kwasowej

7. Dysocjacja kwasów – rozpad kwasu na kation wodorowy i anion reszty kwasowej pod wpływem wody

HA = H+ A-

HA + H2O = H3O+ + A-

NH3 + H2O = NH4+ + OH-

zas + kwas = kwas + zas

- Kwasy mocne ulegają całkowitej dysocjacji

*HCl -> H+ + Cl-

*HNO3 -> H+ + NO3-

*H2SO4 -> H+ + HSO4-

HSO4- -> H+ + SO4-2

*H2SO3 + H2O = H3O+ + HSO3-

*HCl + H2O = H3O+ + Cl-

*H3PO4 + H2O = H3O+ + H2PO42-

H2PO4- + H2O = H3O+ + HPO2-

HPO42- + H2O = H3O + PO43-

- Kwasy słabe
*H2CO3 <-> H+ + HCO3-

HCO3- <-> H+ + CO3-2

- Stopień dysocjacji – stosunek stężeń do stężenia kwasu

alfa = [H+] * 100% / CHNO3

im bardziej rozcieńczony kwas tym większe stężenie

- Stała dysocjacji – nie zależy od stężenia

K = ([H+] [A-]) / [HA]

HA<-> H+ + A- [HA] – stężenie w n równowagi

Nie dotyczy HNO3, H2SO4, HCl

8. Założenia budowy atomu

-powłoka elektronowa; elektrony, liczby kwantowe, konfiguracja elektrono

- jądro atomowe (masa pierw); cząstki elementarne, siły jądrowe, liczba atomowa, izotopy masa atomowa

* protony „+” ładunek +1

* neutrony ładunek 0

* elektron „-„ ładunek -1

Ilość protonów identyfikuje pierwiastek

Pierwiastek – zbiór atomów o tej samej liczbie protonów w jądrze

Izotopy – atomy tego samego pierwiastka różniące się liczbą neutronów. Skład izotopowy jest niezmienny

9. Mol – ilość substancji zawierająca tyle cząstek materii (atomów, cząstek i jonów) ile zawarte jest w 12 g izotopu węgla

1 mol = 12 C = 6.022 x 1028

Masa atomowa = masa 1 mola                        1 mol + 1 mol = 1 mol

10. Podział pierwiastków na mniej i bardziej elektroujemne

Elektroujemność – zdolność atomów do przyciągania elektronów; wszystkie metale mają wartość elektroujemności mniejszą niż 2

11. Jak zmienia się elektroujemność w układzie?
Powinowadztwo elektronowe (energia uwalniana w procesie przyłączenia dodatkowego elektronu do obojętnego atomu w stanie gazowym; zależy od promienia atomu i efektywnego ładunku jądra) w okresach rośnie a w grupach maleje

12. Szybkość reakcji, czynności na nie wpływające - ubytek masy substratu lub przyrost masy produktu w jednostce czasu. W jednofazowym układzie szybkość reakcji chemicznych równa jest zmianie stężenia w jednostce czasu (poch. Stężenia w jednostce czasu)

Cs –stężenie substratu      Cp- stężenia produktu     ni = - dcs / dt = dcp / dt

zależy od rodzaju reakcji, temp, stężenia reagentów, obecności katalizatora, ciśnienia i rodzaju rozpuszczalnika

13. Katalizator – subst. która zwiększa szybkość reakcji chem; działanie polega na zmianie mechanizmu rekcji w taki sposób, że kat. bierze udział w etapach pośrednich, których energia aktywacji jest niższa niż reakcji bezpośr

14. Stała równowagi chemicznej stężeniowa Kc – stosunek iloczynu równowagowych stężeń produktów reakcji chemicznych (w potęgach równych ich współczynnikom stechiometrycznym) do iloczynu równowagowych stężeń substratów (w odpowiednich potęgach)

np.: aA+ bB <-> Cc        a, b, c – współczynniki stechiometryczne

A, B – stężenie substratów,       C – stężenie produktu

Kc = [C]c / ([A]a * [B]b)  Kc – jest cechą danej reakcji i zależy od temp.

15. Kwas – subst, która wprowadz do wody powod wzrost liczby wodorotlen

HnR  ,gdzie H+ - kation wodorowy; Rn- - reszta kwasowa; n – liczba atomów wodoru w cząsteczce równa wartościowości reszty kwasowej

- kwasy tlenowe

SO2 + H2O -> H2SO3 kwas siarkowy (IV)

SO3 + H2O -> H2SO4 kwas siarkowy (VI)

P2O5 + 3H2O -> 2H3PO4 kwas fosforowy (V)

N2O5 + H2O ->2HNO3 kwas azotowy (V)

CO2 + H2O -> H2CO3 kwas węglowy

- kwasy beztlenowe

H2S – kwas siarkowodorowy H2 + S -> H2S

HCl - kwas chlorowodorowy H2 + Cl2 -> 2HCl

HBr - kwas bromowodorowy

H2 + F2 -> 2HF

16. pH – stężenie jonów wodorowych; ujemny logarytm dziesiętny stężenia molowego jonów wodoru w roztworze wodnym

pH = -log [H+]    [H+] [OH-] = 10-14

- roztwór obojętny [H3O+] = [OH-] = 10-7  pH = 7

- roztwór kwaśny [H3O+] > [OH-] > 10-7  0<pH<7

- roztwór zasadowy [H3O+] < [OH-] < 10-7  7<pH<14

17. Woda – bezbarwna ciecz bez smaku zapachu, dipol (o momencie dipolowym = 1,84D), w stanie pary występuje w postaci pojedyn cząstek, w bardzo małym stopniu ulega dysocjacji, bardzo dobry rozpuszczalnik wielu związków chemicznych, wchodzi w reakcje chemiczne, w reakcje z niektórymi tlenkami metali tworzy zasady, z tlenkami  niektórych niemetali – kwasy, wystepuje w bardzo dużych ilościach w przyrodzie; skutki budowy dipowej: możliwość tworzenia wiązań wodorowych, asocjacja, ciekły stan skupienia, dobre właściwości rozpuszczalnikowe, dobry ośrodek dysocjacji

Tt = 0oC   Tw =100oC   d = 1 g/cm3 (w 4oC pod ciśnieniem 1013,25 hPa)...