„Charakterystyka współczesnej przestępczości
i udział ofiary w przestępstwie”
Opracowując następujący temat warto byłoby przybliżyć kilka ważnych pojęć. W różnego rodzaju opracowaniach kryminologicznych często występuje termin przestępczość. Przez przestępczość rozumie się zbiór czynów zabronionych przez ustawę pod groźbą kary, które to czyny popełnione zostały na obszarze danej jednostki terytorialnej w danym czasie. Wyróżniamy także przestępczość ujawnioną, na którą składa się ogół czynów, o których organy ścigania zostały powiadomione, co umożliwiło wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia oraz przestępczość stwierdzoną, czyli ogół czynów gdzie prowadzone dochodzenia nie zostały zakończone skierowaniem ich do prokuratury z wnioskiem o wniesienie aktu oskarżenia. Natomiast rozmiary przestępczości to udział zachowań przestępczych w całokształcie działalności członków społeczeństwa.
Przemiany początku lat 90 – tych zaowocowały powstaniem w Polsce przestępczości zorganizowanej. W wyniku różnych czynników kierownictwo służb policji uwikłane w liczne polecenia polityczne, nie miało pełnego rozeznania, co do czekających policję zadań. Jaskrawym przykładem braku rozeznania był fakt likwidacji Wydziałów do walki z Przestępczością Gospodarczą, wcześniejsze odchodzenie ze służby funkcjonariuszy z wyższym wykształceniem doprowadziło, że w Policji pozostali funkcjonariusze bez doświadczenia. Podobna sytuacja powstała w Prokuraturze i Sądownictwie.
W tak zaistniałą sytuację pojawiła się przestępczość zorganizowana. Na temat definicji przestępczości zorganizowanej długo prowadzono spory, ponieważ eksperci nie mogli uzgodnić jednorodnej formy jej występowania ani jej struktury organizacyjnej. Wynikało to stąd, że owa przestępczość dostosowuje swoje działania do zmiany struktury gospodarczej i społecznej.
Od najdawniejszych czasów zastanawiano się, jakie są źródła i przyczyny przestępczości. CESARE LOBROSO wyprowadził wniosek, że czyn przestępny jest zjawiskiem przyrodniczym i biologicznym, do tego jeszcze uwarunkowanym właściwościami fizycznymi i psychicznymi sprawcy takiego czynu.
Zjawiskiem niepokojącym, zakłócającym nie tylko prawidłowy przebieg postępowań karnych jest gwałtownie rosnące poczucie zagrożenia osób będących świadkami zdarzeń przestępnych, których zeznania potrzebne są wymiarowi sprawiedliwości, dotyczy to także pokrzywdzonych.
Przestępstwa rzeczywiście dokonane określa się mianem „ciemnej liczby”, czyli stosunek liczby przestępstw rzeczywiście popełnionych do liczby przestępstw, w których sprawy zakończone zostały wyrokiem skazującym.
O istnieniu i zakresie omawianego zjawiska decyduje wiele czynników, z których najważniejsze są: Brak zameldowania o przestępstwie ze strony pokrzywdzonego, metody działania przestępnego. Zdarzają się przypadki, że pokrzywdzony nie składa zawiadomienia o przestępstwie, kierując się w większości spraw „nieopłacalnością” zawiadomienia. Czynnikami przyczynowymi mogą być np. uznanie przestępstwa przez pokrzywdzonego za zbyt błahe, aby usprawiedliwiało zgłoszenie organom policji, pokrzywdzony obawia się zemsty przestępców, pokrzywdzony nie chce w ogóle brać udziału w procesie karnym, czy też wyraża zgodę na przestępne zachowania sprawcy lub poszukuje sprawiedliwości w drodze samosądu. Po długich dyskusjach, wprowadzona została instytucja świadka incognito ( świadka anonimowego, utajonego, chronionego).
dareness