Epoka
Wydarzenia
Filozofia
Terminy i pojęcia
Utwory
Gatunki literackie
Bohaterowie
Renesans/
Odrodzenie
Połowa XIVw.
do końca XVIw.
1309-1374 – niewola awiniońska papieży1450 – wynalazek druku1453 – upadek cesarstwa bizantyjskiego1496 – rządy Wawrzyńca Wspaniałego we Florencji1492- odkrycie Ameryki1517 – występnie Marcina Lutra. Początek reformacji1525 – hołd pruski1534 – założenie zakonu jezuitów1545 – 1563 – sobór trydencki. Początek kontrreformacji1569 – unia lubelska1572 – noc św. Bartłomieja1572 – śmierć Zygmunta Augusta1573 – pierwsza wolna elekcja
Humanizm- Kierował uwagę na osobę i sprawy człowieka: jego godność, poczucie wolności, wszechstronny rozwój oraz harmonijne współżycie w społeczeństwie. Podkreślał siłę ludzkiego rozumu i możliwości zdobycia szerokiej i gruntownej wiedzy o świecie.Głównym hasłem humanizmu były słowa antycznego komediopisarza Terencjusza: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce" (łac. "Homo sum: humani nil a me alienum puto"). Wzorcem dla tego nurtu był antyk.Filozofie: Erazm z Rotterdamu, Tomasz Morus, Nicolo Machiavelli. Oparte na stoicyzmie i epikureizmie.
Reformacja- ruch mający na calu zreformowanie Kościoła
Druk- wynalezienie czcionek, skuteczne narzędzie dla propagowania idei reformacji, rozwoju pisiemnictwa
Odkrycia- rozszerzenie wiedzy o świecie, ożywienie handlu, rozwój techniki, podniesienie poziomu życia
Poeta Dectous- poeta uczony, znający antyczne języki i kulturę starożytną
,,carpe diem” – chwytaj dzień
Horacjanizm- podejmowanie problematyki stoickiej i epikurejskiej oraz naśladowanie Horacego jako nauczyciela moralności, patriotyzmu
William Szekspir ,,Makbet”
Giovanni Boccaccio ,,Sokół”
Francesco Petrarca - Sonety do Laury
Jan Kochanowski:
*,, Do gór i Lasów”
*,,Na Lipę”
*,,Na Dom w Czarnolesie”
*,,Do Fraszek”
*,,O doktorze Hiszpanie”
*,,O żywocie ludzkim”
*,, Niezwykłym i nie lada piórem opatrzony” Pieśń XXIV
*,,Czego chcesz od nas Panie”
*,,Serce roście patrząc na te czasy”
*,,Nie porzucaj nadzieje”
*Tren IX
*Tren X
*Tren XI
*,,Odprawa posłów greckich”
Tragedia szekspirowska
Nowela
Sonet
Fraszki
Pieśni
Tren
tragedia
Makbet, Lady Makbet, Banko(przyjaciel Makbeta), Makduf, Lady Makduf, Czarownice, Dunkan(król Szkocji), Malkolm i Donalbein (synowie króla), Fleance – syn Banka, Lennox, Rosse, Angus – panowie szkoccy, Siward – hrabia Northumberland, Hekate – najważniejsza z czarownic, boginka wojny i zemsty.
Sokół, szlachcic Federi degla Alberighi , Monna Giovanna
Laura
Dworzanin
Filozof-poeta
Urszulka
Fatum, Cnota
Aleksander (Parys), Antenor, Priam, Kasandra, Helena, Ulisses, Menelaos
Aleksander (Parys)Syn króla Troi, Priama. Człowiek, który nie jest w stanie opanować własnych namiętności i zrezygnować z osobistych pragnień i planów. Aby zatrzymać przy sobie Helenę, doprowadza do wojny, gubiąc Troję. Mimo to nie jest przez Kochanowskiego oceniony do końca negatywnie.
AntenorRozsądny, doświadczony, rozważny żołnierz. W swoim postępowaniu kieruje się przede wszystkim dobrem ojczyzny. Próbuje nie doprowadzić do konfliktu z Grekami, niestety jego starania spełzają na niczym.• PriamKról Troi, człowiek prawy i o dobrym sercu, mimo to słaby, bo niepotrafiący sprzeciwić się złym postępkom własnego syna i idący za głosem większości. • KasandraCórka Priama, nieszczęśliwa prorokini, próbująca ocalić Troję od zagłady. Ostrzega króla przed wojną z Grekami, on jednak nie wierzy jej słowom.Grecy:• HelenaŻona króla Sparty, Menelaosa. Postać kontrowersyjna, nie da się jednoznacznie negatywnie bądź pozytywnie ocenić jej postępowania. Nie została przez Aleksandra uprowadzona wbrew swojej woli, ma wyrzuty sumienia z powodu opuszczenia męża.• Ulisses, MenelaosBohaterowie uosabiający prawość i rozsądek. Nie chcieli wojny z Troją, nie mają jednak zamiaru odstąpić od domagania się swoich praw do Heleny.
blejt14