Praca Magisterska Relacje interpersonalne w rodzinie alkoholowej w świadomości dorosłych dzieci.pdf

(1050 KB) Pobierz
Praca magisterska
JACEK MOLSKI
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
WYDZIAŁ STUDIÓW EDUKACYJNYCH
Relacje interpersonalne w rodzinie alkoholowej
w świadomości dorosłych dzieci
PRACA POD KIERUNKIEM
PROF. HELIODORA MUSZYŃSKIEGO
POZNAŃ 1999 r.
Boże, użycz mi
pogody ducha,
abym godził się z tym,
czego nie mogę zmienić,
odwagi,
abym zmieniał to, co mogę zmienić
i mądrości
abym odróżniał jedno od drugiego.
Dorosłym dzieciom alkoholików
Autor
2
Spis treści
WSTĘP
5
ROZDZIAŁ 1 RODZINA JAKO SYSTEM SPOŁECZNY
8
1.1. Pojęcie systemu rodzinnego.
9
1.2. Charakterystyka zdrowego, funkcjonalnego systemu rodzinnego.
16
1.3. Charakterystyka dysfunkcjonalnego systemu rodzinnego.
26
ROZDZIAŁ 2 ALKOHOLIZM I WSPÓŁUZALEŻNIENIE W RODZINIE 33
2.1. Pojęcie alkoholizmu i jego wpływ na rodzinę.
33
2.2. Pojęcie, przyczyny i objawy współuzależnienia.
39
2.3. Wpływ współuzależnienia na dorosłe życie.
42
ROZDZIAŁ 3 DOROSŁE DZIECI ALKOHOLIKÓW
47
3.1. Charakterystyka cech dorosłych dzieci alkoholików.
47
3.2. Zespół stresu pourazowego u dorosłych dzieci alkoholików.
53
ROZDZIAŁ 4 METODOLOGICZNA CHARAKTERYSTYKA BADAŃ
WŁASNYCH
56
4.1. Cele badań.
56
4.2. Problemy badawcze.
57
4.3. Zmienne i wskaźniki.
60
4.4. Metody, techniki i narzędzia badawcze.
63
4.5. Organizacja i przebieg badań.
67
4.6. Ogólna charakterystyka próby badawczej.
68
ROZDZIAŁ 5 NIEFORMALNA STRUKTURA RODZINY Z PUNKTU
WIDZENIA DOROSŁYCH DZIECI ALKOHOLIKÓW
70
5.1. Struktura socjometryczna rodziny z punktu widzenia dorosłych dzieci alkoholików.
70
5.2. Struktura władzy w rodzinie z punktu widzenia dorosłych dzieci alkoholików.
73
3
ROZDZIAŁ 6 ŚWIAT UCZUĆ I DOŚWIADCZENIE DZIECIŃSTWA
DOROSŁYCH DZIECI ALKOHOLIKÓW
76
6.1. Rodzaje i cechy dominujących uczuć u dorosłych dzieci alkoholików.
76
6.2. Źródła pojawiania się różnych uczuć u dorosłych dzieci alkoholików.
79
6.3. Wzajemność i komunikacja w systemie rodziny alkoholowej widziane oczyma dorosłych dzieci.
84
6.4. Ogólna atmosfera życia rodzinnego we wspomnieniach dorosłych dzieci alkoholików.
90
ROZDZIAŁ 7 STYL WYCHOWANIA W RODZINACH DOROSŁYCH
DZIECI ALKOHOLIKÓW
94
7.1. Aktywność wychowawcza rodziców w opinii dorosłych dzieci alkoholików.
94
7.2. Ogólny stosunek rodziców do dzieci w opinii dorosłych dzieci alkoholików.
99
7.3. Funkcjonowanie systemu kar w opinii dorosłych dzieci alkoholików.
103
7.4. Autorytet rodziców w oczach dorosłych dzieci alkoholików.
107
7.5 Pełnienie funkcji rodzicielskich w opinii dorosłych dzieci alkoholików.
110
ROZDZIAŁ 8 POSTRZEGANIE SIEBIE, SWOJEJ ROLI ORAZ MIEJSCA W
RODZINNYM UKŁADZIE RELACJI INTERPERSONALNYCH PRZEZ
DOROSŁE DZIECI ALKOHOLIKÓW
112
8.1. Poziom samoakceptacji i współuzależnienia u dorosłych dzieci alkoholików.
112
8.2. Postrzeganie swoich zadań i obowiązków wynikających z funkcjonowania w rodzinie przez
dorosłe dzieci alkoholików.
116
8.3. Poczucie znaczenia w rodzinnej strukturze relacji interpersonalnych u dorosłych dzieci
alkoholików.
119
ROZDZIAŁ 9 WARTOŚCI ŻYCIOWE ORAZ OCENA MOŻLIWOŚCI
ZMIANY ISTNIEJĄCYCH W RODZINIE RELACJI INTERPERSONALNYCH
U DOROSŁYCH DZIECI ALKOHOLIKÓW.
125
9.1. Prezentacja świata wartości dorosłych dzieci alkoholików.
125
9.2. Nadzieje i oczekiwania wobec relacji rodzinnych u dorosłych dzieci alkoholików.
127
PODSUMOWANIE I WNIOSKI
133
ZAKOŃCZENIE
136
BIBLIOGRAFIA
138
4
WSTĘP
Decyzję o napisaniu pracy na temat dorosłych dzieci alkoholików podjąłem z
dwóch ważnych dla mnie powodów. Pierwszy z nich łączy się ściśle z wykonywanym
zawodem, drugi natomiast z moim osobistym doświadczeniem. Z ludźmi uzależnionymi
od alkoholu zetknąłem się po raz pierwszy na płaszczyźnie zawodowej w październiku
1989 roku, kiedy to podjąłem pracę w Schronisku dla Bezdomnych im.św. Brata Alberta
w Poznaniu. Wtedy nie wiedziałem prawie nic o problemach ludzi bezdomnych i o
przyczynach ich bezdomności. Były to zresztą jeszcze czasy, w których o tego rodzaju
problemie społecznym niechętnie i niewiele się mówiło. Bezdomność w obliczu
podtrzymywanej, fałszywej świadomości o społecznej sprawiedliwości, równości i
ogólnym dobrobycie była czymś wstydliwym. Nie chciano jej zauważyć i nie
dostrzegano potrzeby zajmowania się tego rodzaju problemem. W Schronisku
pracowałem przez około 6 lat. Muszę przyznać, że nie zawsze efekty mojej pracy były
takie, jakich oczekiwałem. To prawda, że dla wielu bezdomnych Schronisko było
„ostatnią deską ratunku. Miejscem, w którym z wielkim wysiłkiem próbowali na nowo
odnaleźć swoją godność i uwierzyć w sens swego życia. Zauważyłem jednak, że sporo
osób szukających schronienia po jakimś czasie wracało do swego starego sposobu życia.
Wyglądało to tak, jakby pobyt w Schronisku niewiele zmieniał w ich życiu. Często
doświadczałem bezsilności oraz zniechęcenia. Szybko zorientowałem się, że jednym z
istotnych powodów, dla których nie można było pomóc większości bezdomnym, było
ich uzależnienie od alkoholu. Osoby, znajdujące się często w zaawansowanym stadium
choroby alkoholowej, nie były w stanie wytrzymać zbyt długich okresów całkowitej
abstynencji, którą wymuszał pobyt w Schronisku. Niekontrolowane picie, głód
alkoholu, nawroty choroby - wszystko to sprawiało, że udzielana pomoc okazywała się
daremna. Teraz myślę, że i sami bezdomni byli naprawdę bezsilni wobec swojego
nałogu. Nie starczało im także odwagi, aby przyznać się do tej bezsilności, oraz żeby
uznać swoją chorobę alkoholową i zacząć się leczyć.
Po ukończeniu szkoły dla pracowników socjalnych w 1995 roku podjąłem pracę
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin