Wojna powietrzno-morska na Pacyfiku.pdf

F U N D A C J A R EPUBLIKAŃSKA

ul. Kopernika 30, lok. 421, 00-336 Warszawa

tel./fax: +48 22 891 07 37, tel.: +48 512 435 471

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559

Nr konta: 84 2490 0005 0000 4520 9156 1754

www.republikanie.org

Wstęp

W związku z coraz bardziej asertywną polityką zagraniczną oraz gospodarczą Chin, jak

również przyspieszoną i forsowną modernizacją chińskich sił zbrojnych (Armia Ludowo-

Wyzwoleńcza, People’s Liberation Army, dalej również skrótowo: PLA ), którą obserwujemy

w ostatnich latach, postępującą wraz z niezwykle dynamicznym rozwojem chińskiej

gospodarki i generalnie wzrostem znaczenia państwa Środka, politycy i stratedzy

amerykańscy przewidują, iż nadchodzące lata będą okresem próby sił pomiędzy Chinami i

Stanami Zjednoczonymi. Ta próba sił może zadecydować, kto będzie światowym hegemonem

w najbliższych dekadach.

Wyzwanie to pojawia się dla Ameryki po dziesięciu latach intensywnego zaangażowania w

sprawy Bliskiego i Środkowego Wschodu, oraz w momencie największego od lat

trzydziestych XX wieku kryzysu gospodarczego i wynikających z kryzysu problemów

fiskalnych państwa, a co za tym idzie realnych problemów z finansowaniem amerykańskich

sił zbrojnych. W drugiej połowie roku 2010 amerykańscy analitycy i planiści wojskowi zdali

sobie sprawę, iż dotychczasowe zaangażowanie militarne w obszarze Bliskiego/Środkowego

Wschodu doprowadziło do istotnych zaniedbań na uważanym za nie tylko kluczowy, ale

żywotny dla interesów gospodarczych USA obszarze Zachodniego Pacyfiku. To, w obliczu

rosnącej potęgi Chin, oraz wspomnianej gwałtownej modernizacji chińskich sił zbrojnych,

może w sposób zdecydowany zakwestionować amerykańską dominację w regionie i zachwiać

układem korzystnych dla Amerykanów regionalnych sojuszy.

Odpowiedzią planistów amerykańskich na powyższe zagrożenia jest koncepcja operacyjna

wojny powietrzno-morskiej na Zachodnim Pacyfiku (AirSea Battle Operational Concept)

przygotowana w swoich głównych założeniach przez Center for Strategic and Budgetary

Assessments oraz wdrażana właśnie w Siłach Powietrznych i Marynarce Wojennej USA. 1

Według najnowszych informacji (grudzień 2011) w Pentagonie powołano biuro

odpowiedzialne za analizę szczegółową i wdrażanie w życie powyższej koncepcji. Natomiast

formalne zatwierdzenie AirSea Battle Concept jako doktryny wojennej, będącej odpowiedzią

na wyzwanie rzucone Amerykanom przez Chiny, czeka na podpis na biurku sekretarza

obrony Leona Panetty. Należy również podkreślić, iż aktualnie planowane, ogromne

(proporcjonalnie i kwotowo największe w historii) cięcia wydatków w Pentagonie mają nie

obejmować kosztów związanych z wdrożeniem Air Sea Battle Concept . O poddanie

omawianej koncepcji szczególnej ochronie w nadchodzących trudnych budżetowo latach

apelują intensywnie do sekretarza obrony środowiska fachowe i prasa zajmująca się

obronnością i bezpieczeństwem narodowym w USA. Warto wspomnieć, iż poprzedni

sekretarz obrony Robert Gates był gorącym zwolennikiem koncepcji wojny powietrzno-

morskiej i stanowczo bronił kluczowych jej elementów przed projektowanymi redukcjami

wydatków.

1 http://www.csbaonline.org/publications/2010/05/airsea-battle-concept/

Punkt wyjścia

Przed siłami zbrojnymi USA pojawiło się wielkie wyzwanie operacyjne na Zachodnim

Pacyfiku wynikające z gwałtownego w ostatnich latach modernizowania i wprowadzania

przez armię chińską do służby nowoczesnych i niezwykle skutecznych środków bojowych,

które mogą uniemożliwić siłom zbrojnym USA kontrolę kluczowych szlaków

komunikacyjnych oraz akwenów morskich (tzw. anti-access/area denial capabilities – dalej

skrótowo: zdolności A2/AD ). W szczególności dotyczy to akwenu Morza Wschodnio- i

Południowochińskiego oraz cieśniny Malakka, przez które to akweny przepływa, według

różnych danych, od 25% do 40% handlu morskiego świata. Utrata kontroli powyższych

szlaków morskich spowoduje wypchnięcie USA z regionu uznanego za żywotny dla

amerykańskich interesów narodowych, spotęguje poczucie zagrożenia u sojuszników USA w

regionie, podda sojuszników presji subtelnego lub jawnego przymusu ze strony Chin, co w

rezultacie doprowadzi do rozluźnienia lub odwrócenia sojuszy w regionie. W związku z

powyższym Stany Zjednoczone stoją aktualnie przed następującym dylematem:

zaakceptować negatywną dla USA zmianę układu sił, lub podjąć próbę odwrócenia tego

trendu. Wdrażana przez Pentagon koncepcja wojny powietrzno-morskiej jest właśnie taką

próbą.

Od czasów II wojny światowej założeniem podstawowym strategii amerykańskiego

bezpieczeństwa narodowego i utrzymania światowej hegemonii jest możliwość zapewnienia

dominującej projekcji siły na obszarach uznanych za istotne dla interesów amerykańskich.

Projekcja siły pozwalała, nawet w okresie zimnej wojny, na zapewnienie dostępu do

regionalnych sojuszników i źródeł energii, umożliwiała utrzymanie bezpieczeństwa handlu,

jeśli był on uznawany za korzystny dla USA, oraz utrzymanie i wspieranie sojuszy z

partnerami USA, którzy czuli się asekurowani siłą militarną Ameryki. Po pokonaniu w

globalnej rywalizacji ZSRR możliwość amerykańskiej projekcji siły przez następne dwie

dekady była właściwie niczym nieograniczona. Na obszarze operacyjnym Zachodniego

Pacyfiku ten stan rzeczy właśnie się zakończył, co będzie miało ogromne znaczenie dla

układu sił w regionie oraz już teraz stanowi zagrożenie dla interesów narodowych USA jako

hegemona. Według analityków amerykańskich armia chińska w roku 2010 osiągnęła

zdolności militarne (w tym w szczególności zdolności wyspecjalizowane w zdefiniowanym

powyżej segmencie A2/AD ), które uniemożliwiają projekcję siły przez US Navy na tym

obszarze, a co najmniej ograniczają efektywność projekcji siły poprzez doprowadzenie do

sytuacji, w której jej koszty będą dla Amerykanów tak wysokie, iż racjonalnie nie będzie

można należytej projekcji siły przedsięwziąć. Zdając sobie sprawę z powyższego stanu

opracowano koncepcję nowoczesnej wojny powietrzno-morskiej z Chinami, która ma pomóc

przywrócić Amerykanom dominację militarną na Zachodnim Pacyfiku. Jak twierdzą twórcy

koncepcji, samo jej istnienie i wdrażanie, monitowane przecież, co oczywiste, przez

chińskiego przeciwnika, jak również, bacznie, przez sojuszników w regionie, jako

komplementarnego planu kampanii wojennej, oraz adekwatność przyjętych założeń,

postulowanych rozwiązań i przygotowań, ma działać na stronę chińska powstrzymująco

( deterrence ) i może w rzeczy samej zapobiec konfrontacji, czy też próbie wywierania przez

Chińczyków presji na sojuszników USA w regionie.

Analizując założenia wstępne planu operacyjnego należy zdawać sobie sprawę z kilku kwestii

elementarnych:

1) Obszar ewentualnej wojny o dominację nad szlakami komunikacyjnymi na Zachodnim

Pacyfiku jest w porównaniu na przykład do obszaru Europy lub Zatoki Perskiej,

ogromny. Stwarza to wielkie wyzwania natury operacyjnej oraz logistycznej dla sił

zbrojnych USA. Amerykańskie siły zbrojne nie posiadają zdolności wojskowej do

przeprowadzenia poważniejszych operacji lądowych na terytorium samych Chin, a

geografia Zachodniego Pacyfiku przesądza, iż konfrontacja pomiędzy stronami

konfliktu dokona się na morzu i w powietrzu. Chińscy planiści przygotowując się do

wojny z USA od lat definiują dwa łańcuchy wysp stanowiących strategiczną oś

ekspansji chińskiej sfery wpływów: pierwszy łańcuch wysp biegnie od głównych

wysp Japonii przez wyspy Riukiu, Tajwan, Filipiny, Borneo obejmując właściwie

Morza Wschodnio- i Południowochińskie. Drugi łańcuch wysp rozciąga się od wysp

Bonin na południe, obejmując Mariany, Guam, Karoliny, łącznie z zachodnią częścią

Morza Filipińskiego. Stany Zjednoczone są zobowiązane umowami

międzynarodowymi do obrony sojuszników: Japonii i Korei Południowej.

Amerykańskie prawo zobowiązuje siły zbrojne kraju do obrony Tajwanu w razie

napaści Chin. Wszystkie trzy wymienione kraje nie posiadają stosownej głębi

strategicznej i w związku z tym musza być bronione z morza. Ich bliskie położenie

względem Chin powoduje, iż terytoria tych krajów są narażone na masywne ataki

rakietowe i powietrzne, a siły zbrojne USA przychodzące im z pomocą muszą mieć

zdolność przetrwania i prowadzenia działań w tych warunkach. To wielki problem dla

planistów amerykańskich i przykład, jak traktaty i gwarancje międzynarodowe

komplikują plany wojenne. Założeniem fundamentalnym AirSea Battle Concept jest

konieczność obrony Japonii za wszelką cenę ze względu na jej wielki potencjał

przemysłowo-wojskowy, posiadane bazy wojskowe i porty, oraz władanie łańcuchem

wysp Riukiu (z Okinawą na czele), niezbędnych jako baza wypadkowa dla

amerykańskich okrętów podwodnych, których rola w pokonaniu Chin ma być rolą

wiodąca, o czym niżej. Omawiana koncepcja stwierdza wprost, iż neutralność Japonii

lub wypowiedzenie sojuszu przez Japonię poddaje w wątpliwość w ogóle możliwość

obrony Tajwanu i Południowej Korei. Praktyczna obrona Tajwanu jest już

problematyczna na dzień dzisiejszy (przewaga chińska ilościowa w tym rejonie teatru

wojny jest przygniatająca i próba ratowania Tajwanu byłaby zbyt kosztowna i

bezsensowna pod kątem rozłożenia sił i środków na całą wojnę). To samo odnosi się

do obrony Korei Południowej, której sytuacja strategiczna (ulokowanie w obrębie

pierwszego łańcucha wysp – jak Tajwan) pogorszyłaby się jeszcze w sytuacji lądowej

inwazji chińskiej przez Koreę Północną, co nie wydaje się mało prawdopodobne. Tak

jak uczestnictwo w wojnie Japonii skomplikuje i utrudni chińskie planowanie i

działania, tak aktywne uczestnictwo po stronie USA Australii zapewni Amerykanom

bardzo pożądaną głębię strategiczną na zachodniopacyficznym teatrze wojny oraz

umożliwi wsparcie przez siły zbrojne Australii działań na peryferiach teatru

wojennego, tudzież wsparcie patrolowania i kontrolowania zaopatrzenia na Oceanie

Indyjskim, cieśninie Malakka, Oceanii i części Morza Południowochińskiego.

2) Na tak ogromnym obszarze wojskowe bazy amerykańskie rozlokowane są rzadko i

skrajnie niekorzystnie - istnieje mało, bardzo dużych baz, są one trudne do obrony,

większość z nich położonych jest na izolowanych wyspach i wszystkie znajdują się w

zasięgu oddziaływania dynamicznie rozbudowywanych sił rakietowych i innych

środków bojowych PLA . Odwrotnie rzecz się ma w przypadku sił zbrojnych Chin –

dla przykładu PLA posiada 27 baz lotniczych, z których można razić cele na Tajwanie,

a chińskie ruchome wyrzutnie rakiet balistycznych korzystają z ogromnego obszaru

Chin właściwych i ich naturalnej głębi strategicznej. Każdy plan operacyjny na

Zachodnim Pacyfiku musi zakładać wielką asymetrię logistyczną pomiędzy USA a

Chinami. Amerykanie muszą transportować właściwie wszystko tysiące kilometrów

przeciwko przeciwnikowi prowadzącemu działania w zasadzie „na swoim podwórku”.

Dodatkowo Amerykanie dysponują jedynie kilkoma centrami logistycznymi w

regionie, z których największe zlokalizowane jest na wyspie Guam. To wielka słabość

ze względu na możliwość łatwego zniszczenia infrastruktury bazy zmasowanym

atakiem rakietowym, co wyłączyłoby na długi czas swobodę operacyjną US Navy.

Asymetria operacyjna na korzyść Chin przejawia się również w możliwości

operowania wojsk i logistyki chińskiej po tak zwanych liniach wewnętrznych teatru

wojny ze względu na bliskość baz i zaplecza Chin, co daje wielką swobodę

operacyjno-strategiczną i atakowanie dowolnych celów oraz uzyskanie zaskoczenia, w

sytuacji gdy siły zbrojne USA, w celu zaatakowania ważnych celów, musiałyby

głęboko wniknąć w przestrzeń powietrzną kontrolowaną i bronioną przez nowoczesne

chińskie środki obrony powietrznej.

Dokonana przez Amerykanów analiza prowadzonych i planowanych chińskich

programów zbrojeniowych oraz analiza publikowanej w Chinach myśli wojskowej

prowadzą do wniosku, iż możliwości ofensywne armii chińskiej w zakresie zdolności

A2AD, już w chwili obecnej uważane za znaczące , ulegać będą w niedalekiej

przyszłości przyspieszonemu wzmocnieniu ilościowemu i jakościowemu, a amia

chińska właśnie w rozwoju zdolności A2AD widzi możliwość pokonania sił zbrojnych

USA na Zachodnim Pacyfiku.

4) Amerykańska armia lądowa, siły powietrzne oraz marynarka wojenna przyzwyczaiły

się, iż w wojnie konwencjonalnej działają w oparciu o tzw. sanktuaria – czyli obszary,

na których ich główne bazy, porty oraz centra logistyczne znajdują się poza zasięgiem

oddziaływania przeciwnika. US Navy wraz ze swoimi zespołami uderzeniowymi

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: