Wiedza społeczna a socjologia
Socjologia ma krótką historię, ale długą przeszłość.
Ma krótką historię:
Socjologia jest stosunkowo młodą dyscypliną naukową :
Nazwę „socjologia” wprowadza w 1838 roku filozof francuski August Comte, budując zbitkę
poięć z łacińskiego socius (zbiorowość społecznictwo) i greckiego lagos (mądrość, wiedza).
Pomimo tego że socjologia miała swoje korzenie w Europie, to pełną akceptację instytuucjonalną zdobywa najpierw w Ameryce.
W Polsce twórcą pierwszego uniwersyteckiego ośrodka socjologicznego był Florian Żnaniecki, założyciel katedry na Uniwersytecie w Poznaniu w roku 1920 oraz redaktor
Pierwszego polskiego czasopisma socjologicznego.
Dopiero jednak w 1949 roku powstała organizacja masowa o zasięgu światowym, reprezentując z niemal 100 krajów i licząca obecnie ponad 3000 członków.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Socjologiczne.
Socjologia ma długą przeszłość.
To znaczy że towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Życie w otoczeniu innych ludzi, kontakty z nimi, współpraca, konkurencja, walka o podstawowe fakty egzystęcjonalne gatunku ludzkiego.
Jesteśmy gatunkiem stadnym żyjemy w zbiorowościach od rodziny przez ród, plemię, wspólnotę lokalną, sąsiadów przyjaciół, naród. Powiązania komunikacyjne ekonomiczne kulturalne lub globalne np. europejskie czy światowe. Zauważyli to już starożytni filozofowie definiując człowieka jako istotę społeczną.
Nigdy nie jesteśmy sami, od urodzenia do śmierci otaczają nas inni i musimy radzić sobie wśród nich, układając sobie nasze życie. Zbieramy różne doświadczania
z takich kontaktów, porównujemy doświadczenia bliskich i znajomych , uogólniamy je, wyprowadzamy z nich różne życiowe strategie, które stosujemy w codziennej praktyce.
Każdy z nas jest w pewnym sensie socjologiem tyle że nie akademickim.
Czym cechuje się przed-socjologiczna wiedza o społeczeństwie ?
Występuje ona w trzech postaciach: wiedza potoczna, twórczość artystyczna, refleksja filozoficzna. Wiedza potoczna jest zbiorem spostrzeżeń dość przypadkowych i osobistych.
Każdy żyje w nieco odmiennych zbiorowościach w różnych warunkach ma nieco inne losy życiowe inne sukcesy i porażki a zarazem każdy ma skłonności do ich generalizowania traktowania jako powszechnych i typowych.
Dlatego mądrość potoczna jest fragmentaryczna i niespójna. Nawet w tedy kiedy ulega sformułowaniu w przysłowiach ludowych, codziennych porzekadłach lub bardziej rozbudowanych mitach i legendach nie tworzących systemu . Można je jedynie posegregować alfabetycznie, jednak dotyczą one różnych spraw.
A często są ze sobą sprzeczne.
Modrość potoczna jest pochopna nie troszczy się zbyto o mocne uzasadnienie swoich wniosków
Modrość potoczna jest często apodyktyczna czyli nie stroni od zdecydowanych ocen, zaleceń, sodów wartościujących łatwo popada w moralizatorstwo. Lansuje poprawne dyrektywy i reguły.
Twórczość artystyczna – Dominującym tematem sztuki jest los człowieka a los ten jest nie rozerwalnie złączny ze społeczeństwem. Poprzez sztukę realizuje się więc zasób poznania socjologicznego , ale dokonuje się to przy okazji ponieważ cele i aspiracje sztuki są inne
Filozofia społczna jeden z głównych nurtów filozofii od czasów starożytnych.
Ma na celu odkrywanie prawdy o świecie. Jest to refleksja uprawiana profesjonalnie przez zawodowych myślicieli a nie na boku przy okazji codziennych spraw życiowych.
Umożliwia to przekroczenie ram indywidualnych doświadczeń i daje możliwość szerszego spojrzenia. Przywiązuje duża wagę do precyzyjnego formułowania wypowiedzianych sądów nacisk położny jest na uzasadnia rozumowe.
Poszczególne tezy wiążą się w całościowe systemy o charterze logicznej spójność i dążenie do wypełnienia wszystkich sfer niewiedzy. Typowy jest normatywny wartościujący punkt widzenia ambicjonalne formułowanie wskazówek i zaleceni praktycznych.
Socjologia wyłania się z trzech odmian myśli przed-socjologicznej jest kontynuacją i zarazem odmianą podstawowej wiedzy potocznej, twórczości artystycznej i filozofii społecznej. Momentem przełomowym jest spostrzeżenie, że społecznictwo nie jest chaosem ludzkich przypadków, lecz posiada swoje powtarzalne cech i prawidłowości.
Nowa naukowa perspektywa wyrażała się pod trojakim względem: Jak zdobywa się wiedzę formułując jej rezultaty i jak korzysta się z uzyskanych wniosków.
Naukowa socjologia odwołuje się do systematycznego, standardowego sposobu osiągania i uzasadniania tez prawdziwych, zwanych metodą naukową. Za ostateczne kryterium prawdziwości uważa się empiryczne i eksperymentalne stwierdzone fakty społeczne.
Metoda naukowa żąda na ogół kategorycznego formułowania sądów i powstrzymywania się od ocen i wartościowań. Socjologia naukowa proponuje nowe, wyraźnie zdefiniowane, ostre, a najlepiej mierzalne pojęcia, czyli zmienne, tworząc swoisty język dyscyplinarny.
Pojęcia te miały być stosowane w twierdzeniach o zależnościach pomiędzy rozmaitymi faktami czy zjawiskami. Wielkość twierdzeń miał być logicznie powiązany w systemy zwanymi teoriami naukowymi. Naukowa wiedza socjologiczna miała służyć do ugruntowanej mocno uzasadnionej, odpowiedzi na kilka rodzajów pytani.
Jak jest naprawdę?: Tutaj rola socjologii polega na podważaniu i obalaniu różnych
mitów i złudzeń typowych dla perspektywy potocznej czy też idealizacji występujących w sztuce. Miała przede wszystkim weryfikować fakty, Miała tak że zaglądać pod powierzchnię
zjawisk naocznie postrzeganych, szukając głębszych, ukrytych warstw rzeczywistość społecznej. Miała wreszcie odkryć niezmierzone i nieświadome konsekwencje społecznych
działań podejmowanych przez członków społeczeństwa.
Dla czego jest tak właśnie? Tutaj socjologia pragnęła szukać przyczyn bardziej fundamentalnych niż te które narzuca zdrowy rozsądek, odkrywając głębsze mechanizmy zjawisk ukazywanie ich powiązań z kontekstem innych zjawisk równoczesnych, a tak że z sekwencją zjawisk wcześniejszych
Jak będzie? socjologia chciała przewidzieć bieg wydarzeń nie zadawalając się przeczuciami, lecz wyprowadzać z praw naukowych spodziewane tendencje,
Uzasadnione prognozy społeczne.
Socjologia miała wsparcie praktyczne chciała udzielić naukowo ugruntowanych rad na temat tego co robić aby zmienić społeczeństwo w pożądanym kierunku .
pintway