Czechy ( republika czeska)- Narodowym hymnem Czech jest: „Kde domov můj?” ('Gdzie jest mój dom?'), pochodzi z satyrycznej sztuki teatralnej z 1834 roku. Pierwsza strofa wychwala piękno krajobrazu, druga szlachetność Czechów. Mottem czech są słowa: „Prawda zwycięży”. Czechy posiadają dwa herby państwowe: wielki i mały. Ten zwyczaj wywodzi się z tradycji habsburskiej.
Język czeski należy do grupy języków zachodniosłowiańskich i jest używany przez ok. 10 mln Czechów. Najstarsze zabytki języka czeskiego pochodzą z XII w. z (Kroniki Kosmasa).
Jest to Państwo śródlądowe o powierzchni 78,866 km2 ze stolicą w Pradze. Zamieszkiwane przez ok10 mln 300 tys mieszkańców. Jego sąsiadami są: Polska, Słowacja, Austria i Niemcy. Gęstość zaludnienia wynosi 131 os na kilometr kwadratowy. Grupy etniczno rasowe: to czesi którzy stanowią (94%),
Słowacy (3,1%), pozostali (2,9%, gł. Polacy, Niemcy, Węgrzy ).
Natomiast religią panującą jest katolicyzm około (39%) wyznawców, protestanci (3%), husyci (2%), prawosławni (3%), bezwyznaniowcy (40%), pozostali (13%) .Przyrost naturalny w tym kraju jest ujemny , a przeciętna długość życia
wynosi 73 lata , ludność miejska to około 63% mieszkańców.
Jest to kraj wyżynno-górski, ukształtowanie terenu o wysokościach w granicach od 300 do 1000 m n.p.m., które zajmują aż 93% powierzchni kraju. Pozostały podział to 5% nizin o wysokości poniżej 300 m n.p.m.
oraz obszar 2% kraju położony powyżej 1000 m n.p.m. Różnica wysokości między najwyżej położonym punktem Czech - Śnieżką (1602 m) i najniżej położonym - poziomem Łaby w Hřensku (117 m) to 1485 m n.p.m.
Główne pasma górskie to wzdłuż granicy z Polską ( Sudety) orogeneza hercyńska, Niemcami(Rudawy, Szumawy) i Słowacją ( fragment Karpat) orogeneza alpejska. Wnętrze kraju zajmuje wyżyna Czesko- Morawska.
Warunki klimatyczne Republiki Czeskiej są charakterystyczne dla strefy klimatu umiarkowanego, z częstymi wpływami mas powietrznych rodem znad Oceanu Atlantyckiego. Z kierunku południowego nad teren kraju napływają masy ciepłego powietrza zwrotnikowego typu kontynentalnego.
W lecie jest dość ciepło, zimę zaś Czesi przechodzą bez większych przymrozków. Suma opadów, pomijając tereny górskie, jest stosunkowo niska i wynosi około 500-700 mm w roku.
Czechy znajdują się w zlewisku trzech mórz: Północnego, Czarnego i Bałtyckiego. Największą rzeką kraju jest Wełtawa, o długości 430 km, następnie Łaba - 370 km.( na niektórych jej odcinkach uprawia się rafting) . Największym jeziorem jest jezioro Czarne : 18,5 ha) w górach Szumawa.
W Czechach jest wiele miejsc występowania wód mineralnych i gorących źródeł (najcieplejsze bo aż 72 stopnie Vridlo w Karlowych Varach). W wielu z nich powstał szereg miejscowości uzdrowiskowych, m. in. Karlowe Vary
i Jańskie Łaźnie. Czechy to również kraj pięknych lasów i ciekawie ukształtowanych rejonów górskich kuszących swoją urodą. Można tu znaleźć nienaruszone, dzikie miejsca, które wprawiają w zachwyt turystów niepowtarzalnymi krajobrazami i widokami.
Administracyjnie kraj jest podzielony na 14 województw, pozbawiony dostępu do morza. Struktura użytkowania ziemi :grunty orne 40%, plantacje 2%, użytki zielone 11%, lasy 33%, pozostałe 14% .
Kraj wysoko uprzemysłowiony, z dobrze rozwiniętym rolnictwem ( dominuje uprawa zbóż, pszenicy, żyta, kukurydzy, buraków cukrowych, rzepaku i chmielu, ziemniaków, tytoniu, owoców, warzyw ), a także hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu. Rozwinięte jest sadownictwo. Struktura zatrudnienia: rolnictwo 7%, przemysł 42%, usługi 51%.
Główne gałęzie przemysłu; wydobywniczy : ( węgiel brunatny, kamienny, niewielkie pokłady ropy naftowej i gazu ziemnego a także wydobywa się rudy żelaza, cynku, ołowiu oraz uran. ) Silnie rozwinięte gałęzie przemysłu
to: przemysł maszynowy, przemysł motoryzacyjny, (np. firma Škoda),
przemysł zbrojeniowy, hutnictwo żelaza, przemysł szklarski, przemysł drzewny,
przemysł obuwniczy , przemysł włókienniczy i spożywczy w tym piwowarski. Głównymi ośrodkami przemysłu są: Praga, Brno, Ostrawa i Pilzno.
Najwięksi partnerzy Niemcy, Kraje byłego ZSRR, Austria, Włochy, Polska.
Państwo Czeskie powstało 1 I 1993 w wyniku rozpadu Czechosłowacji.
W Unii Europejskiej od 1 maja 2004r , prezydentem jest Vaclav Klaus od 1998 roku. Nie wprowadzono euro, jednostką monetarną jest 1 korona czeska = 100 halerzy .Członkostwo w Nato od 1999r. Członkowie ONZ od 1993.
Kraj ma potencjał do rozwoju turystyki. W 2005 roku Republikę Czeską odwiedziło ponad 6,3 mln osób. Natomiast w 2006 ponad 6,4 mln.
Warto skosztować Narodowe specjały: knedliki ziemniaczane, nadziewane, mięsne, owocowe. Placki ziemniaczane z dużym dodatkiem czosnku, gulasz, smażony ser, praskie kiełbaski. Na czeskim stole spotykamy coraz więcej warzyw ponieważ czeskie potrawy są ciężkostrawne i kaloryczne. Grzechem byłoby nie skosztowanie czeskiego piwa, najsłynniejsze Pilsner, Staropramen, Kozel, Budweiser. Czesi mogą się popisać licznymi winiarniami z wybornym winem na przykład będąc na Morawach nie wolno przegapić uzyskania pewnego bezcennego dokumentu. Jest to paszport winiarski wydawany przez Republikę Krowiej Góry w Boreticach. Zadaniem turysty jest kolekcjonowanie w paszporcie znaczków wszystkich piwnic win w wiosce( oraz związana z tym degustacja win).
Wielokrotnie nazywana miastem o stu wieżach, lub perłą cesarskiej korony Habsburgów. Polityczne , gospodarcze i kulturalne centrum państwa.
Historyczne centrum miasta w 1992 r zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO a w 2000 ogłoszone przez Unię Europejską mianem europejskiej stolicy kulturalnej.
Główne atrakcje:
To historyczna budowla reprezentacyjna Pragi, według księgi Guinessa jest największym zamkiem na świece jeśli chodzi o zajmowaną powierzchnię
( zajmuje łącznie 45 ha).
Dla czechów jest tym samym czym, dla Polaków Wawel. Stanowi zespół budowli
i arcydzieł sztuki m in. Katedra św. Wita( znajduje się tu największy dzwon Zygmunt ma 16,5 tony), Złota Uliczka, stary pałac królewski, Wieża Daliborka.
Centralny punkt starego miasta. Tu w 1437r przeprowadzono masową egzekucję husytów. Można również podziwiać pomnik czeskiego reformatora Jana Husa. Można tu tez zobaczyć Kościół NMP. Do świątyni wchodzi się przez kamienicę gdzie mieściła się niegdyś szkoła. Natomiast Ratusz Staromiejski jest zdecydowanie najciekawszym budynkiem i główną atrakcją. Złożono go z kilku sąsiadujących ze sobą budynków, zachowując ich dotychczasowy wygląd. Sprawia to wrażenie, że nie ma połączenia pomiędzy sąsiednimi budynkami. Ozdobę ratusza stanowi zegar Orłoj przed którym co godzinę gromadzą się turyści by zobaczyć paradę figur 12 apostołów.
Most Karola najbardziej popularne miejsce w Pradze, Most łączy dwie dzielnice Mala Strana i Stare Miasto. Ma prawie 516 metrów długości , budowę mostu rozpoczęto w 1357 r za panowania Karola IV. Most ozdabiają 30 figur, podobno dotkniecie figury świętego Nepomucena przynosi szczęście.
Josefov- historyczna dzielnica żydowska ze słynną synagogą i starym cmentarzem żydowskim, gdzie znajduje się najstarszy grób pochodzący z 1439 roku.
Vaclawske namesti- plac z monumentalnym pomnikiem św. Wacława.
Brama Prochowa uzyskała swą nazwę w XVIII w kiedy była magazynem prochu strzelniczego. Ze szczytu wieży można podziwiać panoramę miasta.
Po prawej stronie Bramy Prochowej znajduje się Dom reprezentacyjny.
Symbol odzyskania niepodległości. Ponieważ tam w 1918 ogłoszono odzyskanie niepodległości przez państw czeskie.
Kaplica Betlejemska pochodząca z XIV w, w tym budynku przez 10 lat nauczał Jan Hus. Ściany kaplicy zostały ozdobione biblią obrazkową dla ubogich.
Mala Strana to przepiękne podzamcze o barokowej zabudowie. Najważniejsze zabytki to Kościół św Mikołaja ( który wzniesiono w ciągu sześćdziesięciu lat, ale również znajduje się tam Kościół świętego Tomasza, Kościół Matki Bożej Zwycięskiej).Wzgórze Petrin można się tu dostać kolejką linową. Zobaczymy tu wieżę widokową (zbudowaną na wzór paryskiej wieży Eiffla). Niedaleko wieży stoi Labirynt zwierciadeł, oraz ogrody różane i obserwatorium astronomiczne.
Ciekawe restauracje: to bar u Fleku( najstarsza czeska piwiarnia- złożona w 1499 roku), gdzie można spróbować warzonego na miejscu piwa .Nie sposób tutaj nie wspomnieć o dzielnym Wojaku Szwejku najbardziej znanym bohaterze prozy Jaroslava Haska.
Muzea godne uwagi :u Fleku, Dom miejski, pałac Troja.
Chętnie odwiedzane przez mieszkańców Pragi w czasie weekendowych pobytów.
Podczas zwiedzania nie możemy przegapić :
Karlstejn słynny zamek Karola IV
najlepiej odwiedzać go po sezonie aby uniknąć tłumów i zawyżonych cen.
Znajdzie się tu także atrakcja dla najmłodszych jest to wystawa szopek bożonarodzeniowych. Wewnątrz można zajrzeć( przez kratę) w otchłań zamkowej studni( 78 m głębokości) dzięki oświetleniu jest widoczna w całości.
Krivoklatsko- zamek otoczony rezerwatem przyrody chronionym przez UNESCO
Kutna Hora- w średniowieczu wspaniałe kwitnące miasto, dziś niewielka miejscowość znana z zabytków, wpisana na listę UNESCO. Szczyci się jednym
z najwspanialszych gotyckich Kościołów w Europie i kaplicą z ludzkich kości.
Sedlec- możemy podziwiać gotycko- barokowy kościół Santiniego objęty patronatem UNESCO. Muzeum tytoniu. Bardzo makabryczna kostnica. Zgromadzono 40 tysięcy kości osób chowanych przez długie lata na cmentarzu. Wykorzystano je do ozdoby Kościoła. Z kości wykonano wszystko: napisy, kielichy, krzyże, żyrandol. Użyte zostały wszystkie części ludzkiego szkieletu.
Góra Rip- miejsce związane z legendarnym początkiem państwa czeskiego. Podobno to tu Czech zatrzymał się i patrząc z góry zdecydował, aby założyć swoje państwo.
Konopiste- stary zamek w malowniczym otoczeniu, w miejscowości obok muzeum motocykli Jawa.
Mlada Boleslav- znajduje się tam fabryka i muzeum Skody.
Pruhonice- znajduje się tu rezerwat ogrodniczo- botaniczny.
Ostra- kilka lat temu powstała tu wioska ekologiczna o obszarze 22 ha.
Ta część czech kojarzy się głównie z piwem i uzdrowiskami. Stolicą Czech zachodnich jest Pilzno, warzony w tym regionie napój jest bardzo ceniony przez smakoszy. Ciekawostką jest ,że Czesi w ciągu roku wypijają średnio 160 litrów piwa na osobę, czyli o 30 litrów więcej niż wicemistrzowie rankingu – Niemcy.
Karlowe Wary- nazwane w XIX w królem czeskich uzdrowisk. Można tu odzyskać równowagę i spokój. Znajduje się tu także cerkiew( jedna
z największych na świecie). Ciekawostką jest fakt, że dawniej uważano iż woda pomaga w takim stopniu w jakim człowiek się poparzy, była to przesada. Przesadzono również później, gdyż zmuszano kuracjuszy to wypicia 50- 70 kubków tej obrzydliwej w smaku wody dziennie. Tutaj też produkowany jest słynny trunek Bechederovka.
Soos- jest to jedyne w Europie Środkowej mofety ( czynna działalność wulkaniczna). Można tu poczuć silny zapach siarki.
Mariańskie Łaźnie- najpiękniejsza w Czechach kolumnada, Śpiewająca Fontanna, cerkiew, mieszkał tu Chopin z okazji tej pamiątki odbywa się co roku Międzynarodowy Festiwal Chopinowski.
Kladruby- sen z kamienia, czyli Kościół benedyktynów, łączący gotyk
z barokiem, założony na początku XII w .
Domazlice- znane z barwnego Festiwalu kultury Chodów (ludów których zadaniem w średniowieczu było patrolowanie porośniętych lasem terenów nadgranicznych).
Klatovy- zabytkowa starówka z czarną wieżą z 226 stopniami, katakumby kościoła( gdzie w bardzo dobrym stanie zachowały się zwłoki zakonników
i mieszczan) i zabytkowa apteka wpisana na listę UNESCO.
Nie licząc Pragi, jest to najczęściej odwiedzany przez Polaków region kraju. Znajduje się tu najwyżej położony punkt Czech - Śnieżka (1602 m n.p.m).
Karkonosze- znajdują się tu szlaki piesze i rowerowe oraz raj dla miłośników narciarstwa, w tym skocznia mamucia w Harrachovie.
Adrspassko- Teplicke skaly- Rezerwat skalny (skalne miasto i inne ciekawe formacje skalne).
Nove Mesto nad metuji- zabytkowy kompleks urbanistyczny, pomnik Trójcy Przenajświętszej.
Opoczno- piękne miasteczko i zamek
Nachod- przygraniczne miasteczko. Ośrodek przemysłu tekstylno- gumowego, znajduje się tu nie tylko piękny zamek ale i rynek.
Litomyśl- zabytkowa zabudowa miasta położona na dwóch poziomach zbocza. Miejsce urodzenia kompozytora Smetany.
Policka- urokliwe miasteczko z średniowiecznymi murami obronnymi
Pardubice- znane z gonitwy konnej ( tor liverpoolski) drugi tor pod względem trudności, fabryka materiałów wybuchowych semtex, piękna starówka. Miasto jest znane z pysznych pierników i festynu piernikowego.
Trebechovice pod Orebem- to miasto słynie z drewnianej ruchomej szopki bożonarodzeniowej, uważanej za największą w świecie wykonaną.
Góry Orlickie- liczne atrakcje przyrodniczo- widokowe, ale także pozostałości czeskiej Linii Maginota ( umocnień sprzed II Wojny Światowej). Ciekawostką przyrodniczą jest zachowane w najwyższych partiach gór torfowisko.
Są to Czechy wolne od niosącego kurz i hałas przemysłu. Ostatni nietknięty cywilizacją region. Do tego idyllicznego świata nie pasuje Temelin elektrownia jądrowa, oddana do użytku w 2000roku, (wielkie wrażenie robią 155 metrowe kominy).
Czeski Krumlów- drugie po Pradze najczęściej odwiedzane miasto, wpisane na listę UNESCO. Znajduje się tu ogromny zamek drugi co do wielkości w Czechach, kolorowa wieża – symbol miasta, dom Kaplanka z 1520r ( najstarsza budowla po Pradze).Widok z mostu na miasto zostawia niezapomniane wrażenie, zamek , kopalnia grafitu.
Czeskie Budziejowice- największy plac w Czechach ok. 1ha i browar Budvar, biało niebieski ratusz, czarna wieża. Fabryka ołówków Koh-i-noor.
Pisek – najstarszy kamienny most w kraju XIII w.
Szumawa- dzikie pogranicze, narodowy Park Szumawski z najwyższym szczytem Plechy 1378 m n. p. m, Jezioro Lipno (największy zbiornik wodny
w Czechach).
Tabor- stare miasto obronne husytów, pomnik Jana Żiżki. Odbywa się tu coroczna impreza podczas której starówka zamienia się w średniowieczną osadę z IX wieku.
Pelhrimov- według mnie bardzo ciekawe miasto, gdzie znajduje się muzeum dziwnych rekordzistów, co roku odbywa się impreza podczas której padają kolejne rekordy. Miasto ponadto leży na obrzeżach wyżyny z pogranicza Czech
i Moraw, uważane jest za najstarsze pod względem geologicznym pasmo górskie w Europie.
Holaszowice- barokowa architektura ludowa, wioska pod patronatem UNESCO
Trebonsko- rezerwat chroniący 270 średniowiecznych stawów rybnych, wpisanych na listę UNESCO
Humpolec- Od XV w istnieją tu zakłady tekstylne.
Susice- SOLO jedna z największych fabryk produkujących zapałki.
Cervena Lhota- zamek pośrodku jeziorka.
Kojarzą się z nadmiernym uprzemysłowieniem i obszarem klęski ekologicznej. Wydobywa się tu węgiel kamienny,. Mimo to ta część regionu również potrafi zachwycać.
Czeska Szwajcaria- park narodowy chroniący fantastycznie ukształtowane skały
Litomierzyce- wzgórze katedralne( niegdyś oddzielone murami od miasta)
i rynek, około 7 kościołów, coroczne święto winobrania.
Terezin – miejsce zagłady czeskich i morawskich żydów, twierdze mieszczące muzeum getta żydowskiego
Bezdez- malownicze ruiny zamku
Czeski Raj- raj dla wędrowców, rowerzystów i miłośników wspinaczki skałkowej oraz jaskinie Bożkowskie
Jicin- doroczny festyn dziecięcy ( w połowie września), któremu patronuje bajkowy Rumcajs
Trosky- średniowieczny zamek na unikatowych bazaltowych skałach( wyższa wieża panna, niższa baba).
Kadań- kolumna morowa, uliczka katowska- najwęższa uliczka którą przechodził kat na rynek by czynić swą powinność.
Morawy Północne
Stolicą regionu jest Ostrawa ale dużo piękniej prezentuje się Ołomuniec
Bogaty w liczne zabytki np. niezwykła morowa kolumna, kolumna Przenajświętszej Trójcy. Szczególną uwagę należy zwrócić na sześć barokowych wodotrysków, które zgłoszono do wpisania na listę UNESCO.
Stramberk mieszkańcy zajadają się ciastkami w kształcie uszu.
Novy Jicin- rynek z zabytkowa architekturą a także muzeum kapeluszy nieopodal znajduje się najgłębsza przepaść czech 274 m.
Góra Radhost- (1129 m n.p.m) piękne widoki, możemy tam ujrzeć figurę pogańskiego ducha gór Radegasta.
Jesioniki- doskonałe tereny dla narciarzy i kuracjuszy
Jaskinie- liczne podziemne trasy przystosowane dla turystyki pieszej.
Oczywiście należy wspomnieć o Zaolziu, jest to nazwa terenu na Śląsku Cieszyńskim, który w latach 1918-1920 należał do Polski ( zamieszkiwało ten teren 70% polaków)a na konferencji w Spa w 1920 roku po podziale Śląska Cieszyńskiego między Polskę i Czechosłowację został przez mocarstwa przyznany państwu Czeskiemu.
Zaolzie zostało następnie przyłączone do Rzeczypospolitej w październiku 1938 gdy wkroczyło wojsko polskie. Niestety Sporne tereny zostały ostatecznie
i zgodnie z życzeniem Stalina przyznane Czechosłowacji, a 13 czerwca 1958 r. rządy PRL i CSRS podpisały porozumienie zostawiając Zaolzie w granicach Czechosłowacji.
Chciałabym zakończyć mój referat właśnie tym najciekawszym regionem Czech.
Jest tu nie tylko cudowny Morawski Kras, ale również najwięcej miejscowości, które zostały wpisane na listę UNESCO. Najsłynniejszą atrakcja przyrodniczą jest jaskinia Morawskiego Krasu (obowiązkowo odwiedzana przez turystów)możemy tu zobaczyć przepaść Macochy 138,7 m głębokości. Nazwa tej przepaści wiąże się z bardzo ciekawą legendą .Dawno temu pewna macocha wybrała się do znachora (chciała się dowiedzieć dlaczego jej pierworodny synek tak często choruje.)Znachor odpowiedział jej, że póki żyje jej pasierb póty jej synek nigdy nie wyzdrowieje. Kobieta zaprowadziła więc pasierba nad przepaść po czym zepchnęła go w otchłań. Na szczęście dzi...
pabl0s90