Karwat M. - Sztuka manipulacji politycznej.pdf

(1009 KB) Pobierz
451719338 UNPDF
MiroławKarwat
Redaktor
ElżbietaWielgo
Redaktor techniczny
MiroławGłodkowki
Korekta
Zepół
Projektokładki
MiroławGłodkowki
iCopyrightbyWydawnictwodamMarałekToruo2001
ISBN 83-7174-850-7
WydawnictwodamMarałekulPryKaowniku3787-100Toruotel/ax(056)62322
38, (056) 660 81 60, e-mail: info@marszalek.com.pl druk: ul. Warszawska 52, 87-148Łyomicetel
(056) 659 98 96
pitreci
Wtp
Cdpierwa
ISTOTA I SPECYFIKA MANIPULACJI
JKOMETODYTEROWNIPOŁECZNEGO . . .
I. Obiegowe definicje manipulacji.......
IIpecyikamanipulacjijakometodynacikuIIIPragmatycnaatrakcyjnod
manipulacji....
Cddruga
PODTPNEPOOBYKREDYTCJI
IVJakdojddogłouijużprynimpootad
VKryteriaiwarunkiwiarygodnoci
VI. Taktyka przyjemniaczka, czyli manipulatorska
autoprezentacja ..........
VII. Kusiciel i uwodziciel..........
VIIIDemagogiacylidżinwypuconybutelki
IXDołownyikonwencjonalnyrepertuardemagogii
10
11 20 39
52
53 62
74
84
94
108
Cdtrecia
SZACHRAJSKA DYSKREDYTACJA PRZECIWNIKA .... 118
X. Istota, funkcje i zakres dyskredytacji.......119
XIPłacynyikryteriadykredytacji135
XII. Przewrotne formy dyskredytacji........155
Cdcwarta
WIELOFUNKCYJNA METODA PROWOKACJI......182
XIII. Repertuar prowokacji w polityce....... . 184
XIV Koloryt prowokacji drastycznej ......... 203
Połowie ............214
Zachtadolektury218
Wtp
I
Czym jest manipulacja — jakometodawywieraniawpływu?Cojetjejitotąwpólnym
mianownikiemdlaróżnorakichormitechnikacokolorytemrepertuaru?Wcymjetpodobna lub
macowpólnegoacymróżniiodinnychmetodterowaniapołecnego— perswazji, przymusu
ipremocy?Coprawiażejettakpopularnawródpolitykówawoduipowołaniaaiwródtych
urojenia?Nacympolegajejatrakcyjnodkoronapewnonienależyanidotychnajłatwiejychani
do tych najbardziej bezpiecznych?
Wjakipoóbmożnadobyd„mandatpołecnyniemająckutemużadnychpodtaw— nie
bdącrepreentatywnymniebdącwwymdiałaniułużebnymikontrolowanymniemającnicdo
aproponowaniamającgłówniedobremniemanieoobieambicjenawyrotaatutówrealnych—
odrobinprytomnociwycuciaokajiiprytu?Totaranieokredytauaniaipoparcianawałem
tuakredytacjąmającjednaknamylinietylkoameabiegipretendentówcyproceduryormalne
lecłożonypołecnyproce„uwiarygodnieniai„namaceniaPredtawiamitotorakilka
wariantówtaktycnychowejmanipulacyjnejakredytacjicyliwyłudaniapołecnegomandatu
budowaniapoorów wojejprawowitocinagrepoorówiłudeo— wpotaciwdiceniai
chlebianiakueniaiuwodeniaekalacjiobietnicwreciewpotacidemagogiiktóragrabnie
łącywytkietecuda
Zkoleiprechoddoanaliynajbardiejtypowychpoobówdykredytacjirywalalub
preciwnika Najpierw wyjaniam różnic midy dykredytacją pryncypialną programową
towaryącą poważnym porom ideowym debatom krytykom i polemikom a dykredytacją
manipulacyjną— atpcąiintrumentalniewykorytującąrekomocconeibronionewartoci
NatpniewyjaniamcemułużytakanieretelnadykredytacjaWrecieomawiamrepertuar
pretektówiwybiegówtoowanychdlapodważeniaatrakcyjnociwiarygodnocidobregoimienia
adwerarauniemożliwieniamuwiipu-
Cdpierwa
ITOTIPECYFIKMNIPULCJIJKOMETODYTEROWNIPOŁECZNEGO
Jakieqwyróżnikimanipulacjijakometodywpływunacłowieka?Inacejmówiącjakie
cechyoddiaływanianainnychnadająmucharaktermanipulacjiiprawiajążejetmanipulacją
włanie a nie perwają (cyli namową prekonywaniem życliwą i otwartą ugetią) nie
prymuemcygwałtem?
Ta podstawowa kwestia — itotyatrybutówmanipulacji— należyaraemdonajbardiej
pornychWjejtakichcyinnychrotrygniciachnajwyraniejujawniająiujciachybionecodo
itotypułapkideinicjiawąkichlubbyterokichniebepieceotwopreunidkategorialnych
Konrontacjadeinicjiogólnychtejmetodyterowaniaanaliąrepertuaruróżnorodnychtechnik
manipulacyjnych ra po ra ukauje awodnod chematów dotychcaowych niepełnod tych
właciwociktóreunawanoawpólnymianownikCytelnikktórydotrwadokoocaipretrawi
analiwielopotaciowejiwielounkcyjnejmetodyprowokacjiprekonaiotymbeporednio
Pojciemanipulacjiobrołowtradycjnatylebogatążewydajeibądintuicyjnie
ocywitebądwycerpująconawietlonewlicnychdeinicjachprawodawcychiregulacyjnych
lub kontektowych w komentarach towaryących analiie prykładów konkretnych
Rozpoczniemy zatem od systematyki i analizy definicji obiegowych — potoabyprekonadiile
awdicamypoprednikomaaraemgdiedotychcaowarelekjaniewytarca
Jelinawetnieprewyciżylibymytychtrudnocipojciowychapomocąjednejprotej
ormułydeinicyjnejtomożemyuchwycidpecyik(adikiniejrównieżitot)manipulacjipopre
jejporównanieinnymimożliwymimetodamiterowaniapołecnego
Wtakiejwłaniekolejnociprebiegadtubdiekrytycnyrobiórpojciamanipulacja
10
I. OBIEGOWE DEFINICJE MANIPULACJI
Dobrym punktemwyjciadouchwycenianietylkoitotyomawianegojawikaalerównież
wiąanychtymdylematówipułapekmetodologicnychjetniewykleretelnaytematyka
deinicjimanipulacjipredtawionawartykuleJadwigiPuyninyłowomanipulacjawjzyku polskim.
1Najerenaceniełowa
„WnajerymakreowonaceniumówiącżePiotrmanipulujeJanemtwierdamyże
PiotroddiałujenaJanawtakipoóbbyJanachow(yw)ałii/lubmiałpotawtakąjakPiotr
tegochcePiotrdiałabeużyciapremocynatomiatwykorytującjakiełabociJanalubytuacje
ewntrneutrudniającemuwobodnepreciwtawienieioddiaływaniomPiotra1
łaboci„Janaąaraemokajądla„Piotraaniekiedywrclutranymodbiciemjego
przewagZatemmanipulacjabyłabypoprotuwykorytywaniemprewagi— tyleżenieiłowej(jak
wwalcebrojnej)cyprawnej(jakwprypadkuprymuuadminitracyjnegoalboądowego)ale
taktycnejuależnionejodchytrychidalekowrocnychmanewrówwprowadzonej grze.
Zauważmyteżżewykorytywaneąnietylkoytuacjejednonacnielubperaldobardiej
korytnedlaPiotraniżdlaJanalubprynajmniejogranicająceJanowimożliwodoporupreciwu
decyjiamodielnejaniegodnejiwolą(planem)Piotraijegointereemnadiejąkoryci
Wykorytywaneąrównieżytuacjeniepreądającektobdieichbeneicjantemaninie
akładająceżejednatronaoiągnieatyakcjkoteminnejWłaciwiewykorytujeiwelkie
okolicnocipryjającewktórychmożliwejettakieachowaniebyubiecpartnera(rywala)
potawidgowobecaktówdokona-
JPuyninaJykwartociWarawa1992212
11
nychucynidniemożliwympewienwybórawicdiałanienaaadie„ktopierwyten
lepszy".
Wyrażenia„wykorytanieniepowinnimyprytymroumiedbytwąkotylkonaaadie
„paożytnicejtjmającnamylipołużenieijakimwygodnymikorytnymdla„Piotratanem
recylubdareniemachodącymwdogodnymmiejcuicaieOwemtorównieżnamionuje
wpływmanipulacyjnylenietylkotokoromowaowpływiepolegaonprecieżnawywoływaniu
pożądanychtanówrecyidareowłanymdiałaniemnatwaraniucegowtymwypadku—
takżenaktałtowaniupewnychcechinnychludilubnawtórnymniektałcaniutychwłaciwoci
„Piotrwykorytujewicitoco„amoinauwacyliokajpoobnoditocoamtworył
powodowałNieprypadkiemwakalicamydoakreudiałaomanipulacyjnychwpolityce
deinormacjideorientacjpreciwnikaluboiarydywerjłużącądeintegracjijakiegoepołu
prowokowaniecudychachowaocucie(wywoływanienagonki)twaranieromaitychpoorów
i pretektów itd Jeli wic adekwatną dla manipulacji prenonią byłby wrot „okaja cyni
łodiejatomuimypamitadżeawodowyłodiejnietylkocyha(awicceka)naokajale
predewytkimjątwara(npkoromamybydtakdołowniprewywoływanietucnego
tłokulubpanikianawetprepodnieieniealarmu„goociełodieja)
2Znaceniewże
„Niektórynauważajążecaownikmanipulowadmanaceniewżedopiującdo
podanegowyżejokreleniajeceinnewarunkikoniecne
(1)PiotrdiaławtenpoóbabyJanniepotregłijakijetwłaciwyceldiałaniaPiotra
*tutajidalejpodkreleniamoje— M.K.].
Prykłademmogątubydróżneabiegiwychowawcetoowanewobecdiecimłodieżyi
dorołychTylkoupełnaocywitodko-
12
niecnociichatoowaniamożeuchyladichnegatywnąocenatymamympreuwadje
poaakrepojciamanipulacji2
Jak widad pro Puynina na tyle prywiąała i do moralityc-nej, pejoratywnej
interpretacji amego łowa że cuje opór wobec możliwoci nadawania mu neutralnego cy
poytywnegoenudlategouiłujepoornierowiąadpowracającywówcaproblemtrecii
zakresu nazwy — unikiemTakiunikmetodologicnytoprykładiłyoddiaływaniaupredeona
roważaniaanalitycne
Niemaracjonalnegopowoduponawcego(chodmożnaroumiedtakipowódideowyi
moralny)abynienaywadmanipulacjąrównieżdiałaniałużącegowpólnemunadrdnemudobru
atakżedobruamego„prechytronego— w tym wypadku fortelu wychowawcy, opiekuna,
kierownikadowódcyKłaniaitunpytuacja znana z popularnego filmu Parszywa dwunastka.
Prypomnijmyjąwnajwikymkrócienagrupowaniupredakcjądyweryjnądowódca-tre-ner
poługujeinietylkoiniegłównieprymuemalepredewytkimmetodąprowokacjiabyna
pocątkuprynajmniejgodnąniechciąanawettucniewbudonąnienawiciąpodwładnychdo
iebieintegrowadgrajwyrutków-traceocówiprektałcidichwepółdrużynwmocnid
indywidualnąmotywacjucetnictwa(pretrwadpreżydamobójcąwrcakcjchodbydla
rokoyemty)awtenpoóbidokonujereocjaliacjiiprawiażenikomaanapreżyciai
uniknicia kary a popełnione wceniej pretptwa (a dokładniej — atarcia jej aługami
bojowymiibohatertwem)tajeinacniebardiej realna.
Powródmyjednakdowymienianychpreautorkatrybutówmanipulacji
„(2)PiotrtraktujeJanajakonardiedooiągniciajakichwoichcelów
Zaprykładmożetułużydytuacjacłonkóworkietryprowadonejpreautorytarnego
dyrygenta (o którejmowawartykuleUBie-łouManipulacje„ŻycieLiterackie1981nr315)
Tamże
13

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin