Rodzaje uszczelnień składowisk odpadów
Zadaniem uszczelnień jest:
1. utworzenie pod składowiskiem wyrównanego i stabilnego podłoża o dobrej nośności i niewielkim osiadaniu;
2. stworzenie nieprzepuszczalnej i stabilnej w czasie warstwy uszczelniającej;
3. zgromadzenie i odprowadzenie wód infiltrujących przez składowisko;
4. adsorpcja szkodliwych związków chemicznych.
Podział uszczelnień w zależności od stosowanego kryterium:
1. umiejscowienia:
v uszczelnienie dna składowiska,
v uszczelnienie skarp składowiska,
v uszczelnienie powierzchniowe;
2. rodzaju materiału:
v uszczelnienie naturalne,
v uszczelnienie mieszane,
v uszczelnienie sztuczne
Przykład uszczelnienia z zastosowaniem materiałów naturalnych
Przykład uszczelnienia z zastosowaniem materiałów naturalnych i geosyntetyków
Uszczelnienia mineralne muszą spełniać następujące wymagania:
1. minimalna miąższość uszczelnienia 50 lub 100 cm;
2. współczynnik filtracji k ≤ 1∙10-9 m/s
3. udział cząstek o średnicy mniejszej niż 0,002 mm (iłu koloidalnego) większy niż 20%,
4. zawartość materii organicznej poniżej niż 5%;
5. wskaźnik zagęszczenia według Proctora Is ³ 95%;
6. zawartość węglanu wapnia mniejsza od 30%.
Uszczelnienia sztuczne muszą spełniać następujące wymagania:
1. dobra szczelność i odporność na ewentualne przebicia i rozerwania;
2. odporność na działanie związków chemicznych w długim okresie czasu;
3. odporność na wysokie i niskie temperatury i wynikające z nich odkształcenia;
4. niewrażliwość na nierównomierne osiadanie i duża elastyczność;
5. dobre i równomierne przyleganie do sąsiadujących warstw oraz duża przyczepność do podłoża zwłaszcza na skarpach;
6. łatwość układania i łączenia ze sobą sąsiednich pasm uszczelnień.
W stosunku do uszczelnień mineralnych spodziewać się można następujących zalet:
1. możliwość osiągnięcia współczynnika filtracji k ≤ 1∙10-9 m/s (ale przy odpowiednim doborze materiału i zagęszczeniu);
2. łatwość tworzenia przesłony (warunki meteorologiczne, oprócz temperatury poniżej 00C, nie hamują prac);
3. dostępność surowców iłowych jest powszechna (odległość szacuje się na 50-100 km);
4. długotrwała stateczność uszczelnienia;
5. zdolność do sorpcji, a zatem zatrzymywania zanieczyszczeń.
SPOSÓB ZAKŁADANIA USZCZELNIENIA MIENRALNEGO
1. materiał mineralny wykorzystywany do formowania właściwej warstwy hydroizolacyjnej należy sezonować przez okres co najmniej od jesieni do wiosny;
2. sezonowany materiał należy rozplantować cienką warstwą (20-25 cm) na poletku badawczym, zwilżyć (wodą lub płuczką iłową) i zagęścić;
3. dokonać obserwacji i pomiarów na poletku badawczym (m.in. uzyskany współczynnik filtracji, stopień zagęszczenia, parametry zagęszczania czyli wilgotność, wielokrotność zagęszczania itp.);
4. nawiezienie na uszczelniany obszar materiału o ustalonej wilgotności i jego rozplantowanie do warstwy o miąższości 20-25 cm;
5. zalanie rozplantowanego materiału ilastego gęstą płuczką iłową (zawiesiną iłową), która wpływa pomiędzy poszczególne okruchy iłu;
6. zagęszczanie przy użyciu ciężkiej spycharki, walca wibracyjnego;
7. kolejne powtarzanie powyższych czynności, aż do osiągnięcia projektowanej miąższości przesłony;
8. po uzyskaniu projektowanej grubości (miąższości) uszczelnienia mineralnego należy je przykryć warstwą piasku i nawilżać.
Geosyntetyki
Rodzaj geosyntetyków
Rodzaje zastosowań
Zadanie
geomembrany
§ uszczelnienia denne
§ uszczelnienia otaczające
§ pokrycie składowiska
§ wykładanie zbiorników na odcieki
§ instalacje do monitoringu przecieków
uszczelnienie
geowłókniny
§ ochrona geomembran przed zniszczeniem
§ separacja poszczególnych warstw mineralnego systemu uszczelniającego
§ ochrona systemów drenażowych przed kolmatacją
§ częściowy drenaż
separacja, filtracja
geosiatki
§ zwiększenie wytrzymałości pokrycia powierzchniowego
§ zwiększenie tarcia na styku geomembrana grunt przy uszczelnieniu powierzchniowym i na skarpach niecki
zbrojenie
geodreny
§ zastąpienie drenaży do zbierania odcieków
§ odwodnienia pod uszczelnieniem
§ systemy zbierające powierzchniowe wody opadowe
drenaż
geomaty
§ przykrycie składowisk odpadów
§ zapobieganie pyleniu
przeciw- erozyjne
geokompozyty
§ geomembrana z bentonitem
§ geowłókniny z bentonitem
§ geodreny z geowłókniną
§ geomembrany z geosiatką
zależy od rodzaju geokompozytu
Elvis_74