Rekultywacja hałd odpadów paleniskowych
(popioły po spalaniu węgla kamiennego)
W procesie spalania węgla powstają odpady paleniskowe, spośród których ok. 85-95% stanowi drobniejszy odpad - popiół lotny, a ok. 5-15% grubszy - żużel. Składowane są one na hałdach przy elektrowniach i obecnie znajdują wielu nabywców. Stosuje się je w celach budowlanych (do budowy wałów przeciwpowodziowych, dróg, jako dodatek do cementu), do niwelacji i rekultywacji terenów jako zamiennik mas ziemnych, w rolnictwie jako nawóz do odkwaszania.
Charakterystyka fizyko-chemiczna popiołów
UZIARNIENIE – na ogół jak pyły zwykłe ale także gliny lekkie, piaski gliniaste lekkie, piaski słabogliniaste, POROWATOŚĆ ogólna 50-60%, kapilarna 30-50% ale wody dostępnej dla roślin niewiele (większość w kapilarach stanowi woda niedostępna)
ODCZYN ZASADOWY – pH 8,5-10 nawet do 10-11
W STANIE SUCHYM SĄ LOTNE, NA MOKRO MAZISTE, PO WYSCHNIĘCIU TWARDNIEJĄ, CEMENTUJĄ SIĘ
SKŁAD CHEMICZNY PODOBNY DO UTWORÓW NATURALNYCH
SiO2 - 47,8-85,0 %
Fe2O3 - 1,6-5,0%
Al2O3 - 1,9-18,3%
MgO - 1,1-7,3%
CaO - 1,7-28,3%
Mogą zawierać podwyższone ilości metali, jak Zn, Ni, Pb, Cu i mieć podwyższoną radioaktywność ale nie wpływa to negatywnie na rośliny.
Zawierają bardzo niewielkie ilości składników przyswajalnych dla roślin (potas, fosfor), nieco więcej magnezu i wcale azotu.
Są trzy metody rekultywacji hałd popiołowych (rysunki oznaczone jako 1, 2 i 3).
Poniżej podaję zabiegi, które stosuje się w konkretnej metodzie
PRACE AGROTECHNICZNE
WYRÓWNANIE POWIERZCHNI
NANOSIMY WARSTWĘ ŻYZNĄ Z ZIEMI PRÓCHNICZNEJ
LUB
STOSUJEMY TORF (100 m3.ha-1) i
BRONA TALERZOWA – mieszanie, bronowanie krzyżowe
NAWOŻENIE
AZOTOWE N – w 2 dawkach 200 kg.ha-1 na początku wegetacji,
latem 100 kg.ha-1, saletra amonowa
FOSFOROWE P – około 300 kg.ha-1, w dwóch dawkach
POTASOWE K – do 300 kg.ha-1, w dalszych etapach
rekultywacji 150 kg.ha-1,
PRZYKŁAD NAWOŻENIA
N - 200 kg N.ha-1,
P - 90 kg P.ha-1,
K - 165 kg K.ha-1,
NAWOZY ORGANICZNE
W POCZĄTKOWEJ FAZIE WSKAZANE SĄ:
- TORF
- WĘGIEL BRUNATNY
- MATERIAŁ ROŚLINNY
- OSADY ŚCIEKOWE
- INNA MASA ORGANICZNA
DOBÓR ROŚLIN
KRYTERIA:
- płytki system korzeniowy
- duża tolerancja na zasolenie i zasadowy odczyn
ROŚLINY PIONIERSKIE:
rzepak
gorczyca
kupkówka pospolita
nostrzyk biały
PRZYKŁAD MIESZANKI
MIESZANKA % kg
1.Kostrzewa czerwona 45 35,0
2.Życica wielokwiatowa 5 2,7
3.Kupkówka pospolita 5 1,8
4.Kostrzewa łąkowa 10 14,4
5.Stokłosa bezostna 10 8,8
6.Życica trwała 15 8,3
7.Koniczyna biała 10 3,8
--------------------
75 kg.ha-1
ochronne
8.Gorczyca biała 10 kg.ha-1
9.Rzepak (zamiennie) 4 kg.ha-1
TERMIN WYSIEWU MIESZANKI
15 maja do15 września - JEST TO OKRES BEZ PRZYMROZKÓW
ZABIEGI PIELĘGNACYJNE
PRZYKASZANIE CHWASTÓW
ZBIÓR PIERWSZEGO POKOSU TRAW – 1 dekada czerwca
ZBIÓR DRUGIEGO POKOSU TRAW – w sierpniu
NAWOŻENIE W II ROKU
N kg.ha-1 - 100
P kg.ha-1 - 45
K kg.ha-1 - 85
PO I POKOSIE WYSIEWAMY DODATKOWO
N 50 kg.ha-1
WSKAZANE SĄ NAWODNIENIA
WPROWADZENIE DRZEW I KRZEWÓW
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE ODPADÓW ELIMINUJĄ
WPROWADZENIE TYCH ROŚLIN NA WIĘKSZĄ SKALĘ !
ZBITE I SCEMENTOWANE WARSTWY UNIEMOŻLIWIAJĄ
ROZWÓJ KORZENI ROŚLIN
PIELĘGNACJA – PIERWSZE 2 LATA
ODCHWASZCZANIE W PIERŚCIENIU 0,5 m OD DRZEWKA
OBSERWACJA UDATNOŚCI NASADZEŃ
wiosną
jesienią
PASY OCHRONNE WOKÓŁ SKŁADOWISKA
5 RZĘDÓW DRZEW I KRZEWÓW:
1 rząd - krzewy niskie – odstęp w rzędzie 1m
2 rząd - krzewy wysokie – odstęp w rzędzie 1 m
3 i 4 rząd - drzewa wysokie – odstęp w rzędzie 3 m
5 rząd - krzewy wysokie – odstęp w rzędzie 1,5 m
ODSTĘP POMIĘDZY RZĘDAMI 3 m
GATUNKI ROŚLIN W PASIE OCHRONNYM:
Drzewa:
ROBINIA AKACJOWA
JARZĄB POSPOLITY
TOPOLE
BRZOZA BRODAWKOWATA
OLIWNIK WĄSKOLISTNY
KLON ZWYCZAJNY
Krzewy:
SUCHODRZEW
WIERZBA
RÓŻA POMARSZCZONA
TAWUŁA
AŁYCZE
LESZCZYNA
Elvis_74