wybrane_nurty_w_pedagogice.pdf

Johann Friedrich Herbart (pedagogika naukowa)

Pedagogika opiera się na etyce i psychologii. Zadanie wychowania polega na ukształtowaniu

woli i charakteru oraz na obudzeniu w człowieku szerokich zainteresowań. Etyka wyznacza i

uzasadnia cele wychowania a psychologia uzasadnia środki do osiągnięcia celu. Środki te to:

1. Regierung – karność (utrzymanie w karności dopuszcza kary cielesne).

2. Nauczanie wychowujące (nauczanie wychowujące ma oprócz wiedzy budować

charakter).

Wszelkie przejawy życia psychicznego takie jak uczucia czy wola pochodzą od wyobrażeń.

Nauczanie to tworzenie wyobrażeń u wychowanka przez co formuje się osobowość i

charakter.

Pięć idei moralnych Herbarta

1. Idea wewnętrznej wolności – zawsze uznajemy zgodność naszej woli z naszymi

przekonaniami i przeżywamy tę zgodność pozytywnie.

2. Idea moralności – za cechę pozytywną uznajemy silną wolę w odróżnieniu od słabej,

chwiejnej, jest treścią idei doskonałości.

3. Idea życzliwości – uznajemy zgodność woli własnej z wolą innych.

4. Idea prawa – niezgodność woli, która rodzi walkę, spory, może być usunięta na

zasadzie uznawania praw.

5. Idea słuszności – łamanie prawa prowadzącego do przykrości i krzywdy innych.

Idea wewnętrznej wolności i idea życzliwości odnosi się do własnego ja, a pozostałe idee do

relacji z innymi.

John Dewey – amerykańska szkoła Nowego Wychowania

Dewey oparł swój system pedagogiczny na instrumentalizmie, kierunku pragmatyzmu

zapoczątkowanym przez Charlesa Peirce’a, a rozpowszechnionym przez Williama Jamesa.

Polegał on na rozumieniu doświadczenia jako istoty prawdy – prawdziwe jest to co sprawdza

się w działaniu jako prawdziwe. Doświadczenie jest źródłem zdobywania i weryfikowania

wiedzy, stąd w jego szkole pracy rozwijane było hasło: uczenie się przez działanie . Szkoła ta

powstała na wzór samowystarczalnego gospodarstwa domowego, gdzie dzieci wykonywały

różne zajęcia rzemieślnicze i gospodarcze. Akcent położony był na aktywność praktyczną i

manualną. Głównym celem szkoły było pobudzanie wrodzonych zdolności dzieci,

zainteresowań, wzbogacanie doświadczeń, samodzielna praca, natomiast wiedzę zdobywało

się niejako przy okazji.

W szkole nie było lekcji i przedmiotów, ośrodkiem był problem, który napotykało dziecko w

codziennym życiu i jego rozwiązanie mające doprowadzić do nabywania wiadomości, dlatego

zadaniem szkoły było stwarzanie sytuacji będących źródłem owych problemów.

Dewey wyodrębnił etapy myślenia prowadzące do rozwiązania problemu:

1. odczucie trudności

2. określenie trudności – sformułowanie problemu

3. szukanie rozwiązań – formułowanie hipotez

4. wyprowadzenie drogą rozumowania wniosków z rozwiązań – logiczna weryfikacja

hipotez

5. dalsze obserwacje prowadzące do przyjęcia lub odrzucenia hipotezy – empiryczna

weryfikacja hipotezy.

Maria Montessori

Metoda ta kładzie nacisk na swobodny rozwój dzieci. Przeciwstawia się systemowi

szkolnemu, tłumiącemu aktywność dzieci, którego symbolem była dla Marii Montessori

"szkolna ławka". Montessori uważała, że głównym zadaniem pedagogiki jest wspieranie

spontaniczności i twórczości dzieci, umożliwianie im wszechstronnego rozwoju fizycznego,

duchowego, kulturowego i społecznego. W 1907 otworzyła przedszkole Casa Dei Bambini -

Dom Dziecięcy.

Pedagogika Marii Montessori

Doktor Maria Montessori była jedną z pierwszych kobiet – lekarzy we Włoszech, a

jednocześnie antropologiem, pedagogiem. Przez ponad 50 lat pracowała z dziećmi różnych

ras, narodowości czy o różnym statusie materialnym. W jej życiu poświęciła się misji

odkrywania dziecka, jego potrzeb i możliwości.

Dzięki wieloletnim obserwacjom stworzyła podłoże pod nowe pojęcie procesu edukacji,

wykreowała filozoficzne, psychologiczne i pedagogiczne zasady pracy z dziećmi. Swoje

teorie opierała na silnym podłożu jej medycznego wykształcenia – była w pełni naukowcem i

wiedziała, że hipotezy muszą być poparte dowodami. Dowodami na jej metodę są dzieci, z

którymi Montessori pracowała jak również dzieci, które teraz uczęszczają do szkół i

przedszkoli montessoriańskich na całym świecie, czy wychowywane są przez swoich

rodziców w domach. Dzieci skoncentrowane na swoich zadaniach, dążące do samodzielności,

budujące wiarę w siebie i z ufnością patrzące na świat. Dzieci odpowiedzialne, umiejące

współczuć drugiemu, chętne do pomocy i wykazujące się dużą inicjatywą społeczną. Dzieci

pełne cierpliwości i nie poddające się w swoich staraniach. Dzieci znające czym jest szacunek

i honor i umiejące to wyrazić wobec siebie i innych. Dzieci radosne!

“Edukacja nigdy więcej nie powinna być w głównej mierze przekazywaniem wiedzy, ale

musi przyjąć nową formę, szukając uwolnienia dla ludzkich możliwości.” Dr Maria

Montessori

W Podejściu Montessori ważne jest przede wszystkim Dziecko, dla którego Nauczyciel

Montessori przygotowuje oraz dba o tzw. Przygotowane Otoczenie (Środowisko).

Podejście Montessori

“Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała

metoda zwana metodą Montessori.” Dr Maria Montessori

Wszystkie dzieci od urodzenia nastawione są na własny rozwój, na osiągnięcie niezależoności

i przejście od dzieciństwa do dorosłości. Metoda Montessori pomaga dzieciom i rodzicom w

tym zadaniu. Jej podstawą jest szanowanie naturalnej indywidualności każdego dziecka, jeśli

chodzi o jego rozwój fizyczny, umysłowy, duchowy i emocjonalny i kierowaniu go do

całościowego wzrostu.

Wybór pracy

W Metodzie Montessori zapewnione powinno być Przygotowane Otoczenie, w którym dzieci

mogą swobodnie pracować z wybranymi przez siebie materiałami. Dzieci mają wrodzoną

chęć do uczenia się, a przy tym nauka ich nie męczy, ale raczej zachwyca i czyni

szczęśliwymi. Wykonywanie celowych prac przez dziecko pod przewodnictwem dorosłego

prowadzi do rozwoju jego koncentracji i samodyscypliny. Dziecko może pracować w zgodzie

z własnymi możliwościami, we własnym tempie i w spokoju. Rodzic czy nauczyciel powinni

umieć obserwować dziecko i przygotowywać dla niego odpowiednie materiały i zadania, by

wspomóc jego chęć dążenia do rozwoju, a nie hamować ją.

Montessori zauważyła, że dzieci w wieku od narodzin do 6 roku życia są odkrywcami,

którzy głównie wykorzystują swoje zmysły, budując siebie i swój intelekt poprzez

przyswajanie tego, co istnieje w ich otoczeniu – języka, zwyczajów, kultury, pojęcia piękna,

religii.

Wiek od 6 do 12 lat to czas świadomego poznawania. Dzieci rozwijają swoje zdolności

abstrakcyjnego myślenia i wyobraźni oraz wykorzystują zdobytą wcześniej wiedzę do

dalszych poszukiwań.

Od 12 do 18 lat to czas, w którym młodzi ludzie szukają swojego miejsca w społeczeństwie i

próbują wykorzystać możliwości, by w tym społeczeństwie uczestniczyć.

Ostatni juz okres wkroczenia w dorosłość, lata 18 do 24 to czas, kiedy ludzie stają się

specjalistami w pewnej dziedzienie lub dziedzinach, i w ten sposób poprzez ich pracę biorą

udział w budowaniu świata oraz tworzenia dialogu pomiędzy sobą.

Przygotowane otoczenie

Przygotowane otoczenie charakteryzuje się:

 Pięknem, porządkiem, jest rzeczywiste, proste i dostępne

 Dzieci muszą mieć zapewnioną wolność do pracy, ale jednocześnie umieć podążać

według wyznaczonych zasad, które pozwalają na pracę jako część grupy.

 Dzieciom powinno się zapewnić przystosowane dla nich materiały, które wspierają

odkrywanie świata i umożliwiają im rozwój niezbędnych umiejętności.

 W Metodzie Montessori istnieją mieszane grupy wiekowe, dzięki którym dzieci mogą

rozwijać swoje zdolności życia w społeczeństwie i uczyć się od siebie wzajemnie

zgodnie z własnym tempem rozwoju.

Wychowywać to pomagać dzieciom i młodzieży w tym, aby nauczyli się myśleć, kochać i

pracować. Na swej drodze do dorosłości młodzi ludzie potrzebują dorosłych, którzy potrafią

kochać i wymagać. Dobry wychowawca fascynuje młodych ludzi miłością i proponuje im

wyłącznie optymalną drogę życia. Książka do kupienia w księgarni internetowej tolle.pl.

Nauczyciel (rodzic) w podejściu Montessori

Rolą nauczyciela czy rodzica jest obserwowanie dziecka, a jego ciągłym celem jest coraz

rzadsza interwencja w miarę rozwoju dziecka. Nauczyciel jest odpowiedzialny za stworzenie

atmosfery spokoju, bezpieczeństwa, porządku i radości, oraz powinien być dostępny dla

dziecka, by w razie potrzeby pomóc mu czy zachęcić do działania. Takie podejście pomaga

dziecku w rozwoju poczucia pewności siebie i wewnętrznej dyscypliny.

Z młodszymi dziećmi, nauczyciel pracuje poprzez demonstrowanie im użycia materiałów czy

zadań odpowiednich dla ich indywidualnego rozwoju.

Największymi talentami nauczyciela czy rodzica jest umiejętność obserwowania oraz wiedza

kiedy i jak zainterweniować.

Celestyn Freinet

PEDAGOGIKA CELESTYNA FREINETA

Celestyn Freinet był francuskim pedagogiem, który żył w latach 1896 - 1966.

Pochodził z biednej, chłopskiej rodziny. I to środowisko przyrodnicze i ludzkie określiło jego

stosunek do podstawowych zagadnień społecznych, filozoficznych i pedagogicznych. Od

starszych braci, dziadków, pasterzy przejmował mądrość życiową, na którą składały się

obserwacje i doświadczenia wielu generacji. Dlatego swoje poglądy pedagogiczne ? tzw.

zdrowego rozsądku zatytułował ? Gawędy Mateusza?. Mateusz był autentyczną postacią,

mędrcem, filozofem i poetą wiejskim, z którym Freinet często rozmawiał. W czasie pierwszej

wojny światowej Celestyn Freinet został ciężko ranny. Po dojściu do zdrowia podjął pracę

nauczyciela. W 1920 roku zaczął uczyć w dwuklasowej , wiejskiej szkole. Freinet stwierdził,

że tradycyjne nauczanie nie budziło zainteresowania uczniów. Młody nauczyciel zaczyna

więc eksperymentować, szukać innych, bardziej nowoczesnych metod nauczania i

wychowania. Studiuje literaturę pedagogiczną, koresponduje ze znanymi pedagogami, bierze

udział w kongresach nauczycieli nowatorów, w 1924 roku wyjeżdża do Związku

Radzieckiego i wraca zafascynowany tą pedagogiką. Pierwszą nowością, którą wprowadził w

szkole było założenie w 1926 roku szkolnej drukarni. Umożliwiło mu to wprowadzenie

następnych innowacyjnych technik nauczania. Nie zawsze jednak udaje mu się realizować

swoje idee, gdyż napotyka sprzeciw rodziców i władz. Dlatego w 1934 roku założył prywatną

szkołę, w której zaczął stosować nowe idee pedagogiczne, opracowane przez siebie. Celestyn

Freinet uważał, że pedagogika nie jest czymś stałym, niezmiennym lecz jej celem powinno

być tworzenie warunków dla rozwoju dziecka.

Założenia pedagogiki Freineta:

1.nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie,

2.szkoła nie może selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze lecz powinna pracować z

dziećmi o różnych możliwościach intelektualnych,

3.w pracy pedagogicznej najważniejszy jest rozwój osobowości każdego dziecka,

4.pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku dla jego osoby, potrzeb i

dążeń,

5.w rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest wymiana doświadczeń,

6.założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą TECHNIK, które ułatwiają pracę

nauczyciela.

Celestyn Freinet zrezygnował z tradycyjnych metod nauczania. Odrzuca on ocenę, konwencję

podręcznika, uwzględnia indywidualne tempo pracy. Inny jest sposób zdobywania wiedzy

przez ucznia. Freinet szczególną uwagę zwracał na rozwój samorządności czyli pracę w

małych grupach. Samorządność dzieci stanowi podstawę wychowania. Jej formą jest tzw.

spółdzielnia szkolna. Dzieci organizują wszystkie dziedziny i rodzaje działalności w szkole.

Pracują nie w klasach lecz w pracowniach wyposażonych w materiały i pomoce kształcące,

odpowiednio poklasyfikowane i dostępne w każdej chwili. Uczniowie sami określają zadania

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: