Przełożyła
ANNA MARIA NOWAK
Prószyński i S-ka
Tytuł oryginału THE HOLLOW MAN
Copyright © Oliver Harris 2011 All rights reserved
Projekt okładki
Wojciech Wawoczny
Zdjęcia na okładce
© Roy Bishop/Arcangel Images
© IStockphoto/Krisztian Miklosy
Redaktor prowadząca
Katarzyna Rudzka
Redakcja
Renata Bubrowiecka
Korekta
Jolanta Kucharska
Łamanie
Alicja Rudnik
Ewa Wójcik
ISBN 978-83-7648-915-5
Warszawa 2011
Wydawca
Prószyński Media Sp, z o.o.
02-651 Warszawa, ul. Garażowa 7
www.proszynski.pl
Druk i oprawa
Drukarnia Naukowo-Techniczna
Oddział Polskiej Agencji Prasowej SA
03-828 Warszawa,
ul. Mińska 65
Dla Emily
Boże, daj mi siłę, bym umiał wieść podwójne życie.
Hugo Williams, Prayer
Rozdział pierwszy
Zamożne Hampstead spało głęboko przytulone do parku Heath. Pod platanami stały pokryte szronem mercedesy. Na gankach wiktoriańskich domów nie paliły się światła. Na ulicach panował mrok, tylko neon Starbucksa rozjaśniał ciemności. East Heath Road w kierunku South End Green cicho przemykały pierwsze samochody. Posterunkowy Nick Belsey z wydziału kryminalnego nasłuchiwał ich odległego szmeru. Wciąż mógł odróżnić pojedyncze wozy, co oznaczało, że jeszcze nie ma siódmej. Zimno wilgotnej ziemi przenikało jego ciało. W ustach zgrzytał mu piasek, na języku został smak krwi i gnijącej kory.
Belsey leżał na niewielkim wzgórku porośniętym sosnami i odgrodzonym od świata kolcolistem oraz płotkiem z kutego żelaza. W sumie niegłupie miejsce na kryjówkę, pomyślał. Gdybym jej potrzebował. Nieopodal dostrzegł swój płaszcz. W górnej części torsu czuł rwący ból, który promieniował na całą klatkę piersiową, ale nie potrafił wskazać jego źródła. Bolały go również kark i prawe ramię. Oddech zamieniał się w obłoczki pary. Policjant dźwignął się powoli, sięgnął po płaszcz, strzepnął go i przeszedł przez ogrodzenie na wilgotny trawnik. Ze swojego miejsca widział Londyn rozciągający się aż po wzgórza Kent i Surrey. Niebo bladło na horyzoncie. Samo miasto wyglądało jak odrętwiały olbrzym pogrążony w pijackim śnie; Camden, dalej West End i City. Zegarek gdzieś zniknął. Belsey przeszukał kieszenie i znalazł zakrwawioną serwetkę,ulotkę jakiegoś ośrodka rekolekcyjnego, ale ani kluczy, ani komórki, ani odznaki policyjnej.
Pokuśtykał w dół zarośniętym zboczem. Przeszedł przez boisko, a potem ruszył ścieżką do sadzawki. Buty miał przemoczone, woda chlupotała mu między palcami. Zatrzymał się przy stawie i rozejrzał, czy nie pojawił się żaden amator porannego pływania. Na razie nie. Ukląkł na betonowym mostku, pochylił się nad wodą i ochlapał sobie twarz. Krew skapywała mu z drżących dłoni. Próbował zobaczyć swoje odbicie, ale widział tylko połyskliwe, ciemne, jakby oleiste plamy. Dwa łabędzie przyglądały mu się bacznie.
- Dzień dobry - powiedział Belsey.
Poczekał, aż dostojnie odwrócą się i odpłyną, po czym zanurzył głowę w wodzie.
Rozdział drugi
Radiowóz nadal stał na parkingu w East Heath. Przednią szybę miał roztrzaskaną, drzwi od strony kierowcy otwarte. Ślady krwi na żwirze prowadziły w stronę parku: duże plamy, nie pojedyncze kropelki; zapewne sprzed jakichś trzech godzin. Na ziemi leżał powyginany metalowy szlaban. Wyglądało na to, że tylko on ucierpiał. Belsey nie zauważył śladów kolizji z innym pojazdem: resztek lakieru ani wgnieceń z boku. Odłamki szkła rozsypały się po masce. Na ziemi leżała blokada kierownicy. Schylił się po nią. Musiała wypaść przez przednią szybę w momencie zderzenia. Cudem nie rozwaliła mu głowy. Odłożył ją, wziął garść wilgotnych liści i wytarł kierownicę, dźwignię zmiany biegów oraz drzwi.
Niespiesznym krokiem opuścił parking i wyszedł na załom drogi łączącej Downshire Hill z South End Green. Po lewej ręce miał park, po prawej - wille warte miliony funtów. Panowała niczym niezmącona cisza. Każdy dzień ma swoją złotą godzinę, pomyślał Belsey. Zupełnie jak śledztwo. Głowisz się nad tym, kto zabił, aż nagle otwierają się drzwi i wszystko układa się w logiczną całość. Idąc, pociągał za klamki samochodów dopóty, dopóki nie otworzył jakiegoś opla astry. Rozejrzał się, wsiadł, otworzył schowek na rękawiczki i wygrzebał drobne - wszystkiego trzy funty. Wziął je i wysiadł z samochodu, cicho zamykając drzwi.
W nocnym kiosku przy szpitalu kupił szczoteczkę do zębów, butelkę wody i watę. Lokal prowadziło dwóch braci Somalijczyków.
- Dzień dobry, inspektorze. Co się stało?
- Popływałem sobie trochę. Woda jest cudowna.
- Skoro pan tak twierdzi, inspektorze. - Uśmiechnęli się niepewnie i nabili zakupy na kasę.
- I wciąż jeszcze nie awansowałem na inspektora.
- Dobra, szefie.
Unikali jego wzroku. Nawet jeśli niepokoił ich jego wygląd, nie pytali, skąd te obrażenia twarzy.
Belsey wziął resztę, głęboko zaczerpnął tchu i ruszył Pond Street w stronę komisariatu.
Większość londyńskich komisariatów mieściła się w modernistycznych betonowych pudełkach. Ale nie w Hampstead. Budynek z czerwonej cegły promieniował obywatelską dumą Rosslyn Hill. Wyżej umościła się zamożna, syta dzielnica, poniżej zaś zaczynało się brudne, zaniedbane Camden Town.
Belsey siadł na przystanku autobusowym i patrzył, jak z komisariatu po nocnej zmianie wychodzą zmęczeni, przygaszeni policjanci. O ósmej zjawią się gorliwe ranne ptaszki. Dał im pięć minut i przeszedł przez ulicę.
Korytarze świeciły pustkami. Poszedł do szatni i znalazł apteczkę, a w niej paracetamol, bandaż i środek dezynfekcyjny. Wyjął z kosza zepsuty parasol i włamał się do swojej szafki: zapasowy krawat, sfatygowany egzemplarz Złotej gałęzi, ale żadnych rezerwowych butów ani koszuli. Wyszedł na korytarz i znieruchomiał. Kilka metrów przed sobą zobaczył plecy szefa - inspektora Tima Gowera - który właśnie wchodził do stołówki. Policzył do pięciu, po czym na palcach przemknął obok. Wszedł na piętro do pustego biura wydziału kryminalnego i usiadł, nie zapalając świateł ani nie odsłaniając okien.
Chwycił rejestr nocnej zmiany i sprawdzał pozycja po pozycji. Bójka w barze z kebabem, dwa włamania, jedno zaginięcie... Na szczęście żadnego Belseya. Przeszukał szuflady biurka. Oczywiście były tam, leżały spokojnie. Jego odznaka i legitymacja. „Metropolitalna Policja J.W. Elżbiety II” plus korona w srebrnej tarczy. Czyli tyle z niego zostało.
Sprawdził skasowany radiowóz. Okazało się, że należał do posterunku Kentish Town. Zadzwonił tam.
- Tu Nick Belsey z wydziału kryminalnego komisariatu w Hampstead. Jeden z waszych radiowozów stoi na parkingu w East Heath... Nie, nadal tam jest... Nie wiem... Dzięki.
Potem zamknął się w łazience i rozebrał do pasa. Przyjrzał się swojemu odbiciu. Zaschnięta strużka krwi biegła od lewej dziurki w nosie, przez usta, po brodę. Przesunął po niej palcem. Skaleczenie okazało się niewielkie, tylko rozcięta warga. Przeżyje. Prawe ucho miał mocno otarte, prawa kość policzkowa bolała, gdy dotykał, ale nie była pęknięta. Na torsie i prawym barku już pojawiały się ciemne rozległe siniaki. Belsey oczyścił skaleczenia, wypluł resztki ukraszonego zęba. Był nieźle napruty, wyglądał zarazem młodziej i starzej jak na swoje trzydzieści osiem lat. W jego chłodne, pozbawione wyrazu oczy policjanta wracało światło. Zdjął spodnie i zwilżył nogawki, a potem opłukał wodą marynarkę, próbując przywrócić ubranie do jako takiego stanu. Odwiesił marynarkę, włożył spodnie i wrócił do pokoju. Zajrzał pod biurko kolegi w nadziei, że upoluje jakieś suche buty, ale niczego nie znalazł.
Dyżurny oficer zostawił listę wiadomości - telefonów z ostatnich kilku godzin. Dzwonili jegomoście, z którymi nie rozmawiał od lat, kilku dalekich krewnych i stary kolega. Dzwoniłeś do mnie wieczorem... Belsey nie przypominał sobie, by do kogokolwiek dzwonił. Na obrzeżach świadomości zaczął czaić się strach.
Odsłonił nieduże okno przy biurku. Noc się ulotniła, po niebie sunęły cienkie chmury niczym smugi brudu na wodzie. To będzie wyjątkowy dzień, czuł to wyraźnie. Zimowe słońce wisiało nad horyzontem. W klarownym powietrzu wszystko rysowało się wyjątkowo ostro. Mężczyzna w samej koszuli otwierał drogerię, zamiatacz uwijał się z miotłą, przesuwając się w kierunku stacji metra Belsize Park. Obok niego w pośpiechu przemykali bankowcy i biznesmeni. Belsey przypomniał sobie o kartach. Odruchowo pomyślał, że powinien je zablokować, ale wtedy uświadomił sobie, że same się zablokowały kilka dni temu. Dawne życie nieodwracalnie umarło. Skoro nie ma kart,
nie ma długów, a bez długów jest wolny. Nic go nie zatrzyma.
Najważniejsze jednak to zachować spokój.
Wygładził leżące na biurku akta: jedna bójka, dwa włamania, jedno zaginięcie. W myślach już układał mu się plan. Zgłoszenie o zaginięciu przysłano ze stanowiska kierowania pół godziny temu. Oznaczało to, że zdaniem dyżurnego ktoś powinien zbadać tę sprawę, choć na ogół policja nie zajmowała się zniknięciami dorosłych. Prawdopodobnie zaintrygował go adres: Bishops Avenue. Była to najdroższa ulica w ich rewirze, a zatem pewnie i jedna z najdroższych na świecie. Gdyby chodziło o biedaka, nie zainteresowałby się tym pies z kulawą nogą. Nikt nie ukrywał, że bogatych traktuje się inaczej niż biedaków.
Zostawił kartkę na biurku sierżanta: „Sprawa zag. męż.” i wziął kluczyki do nieoznakowanego auta. Potem wyszedł na dwór, sprawdził, czy wystarczy paliwa w baku, wrzucił wsteczny i wyjechał na Downshire Hill.
Rozdział trzeci
Jechał równo, bez pośpiechu. Czasem wyprzedził go jakiś land-rover z przyciemnionymi szybami, zza których wysuwała się ręka z papierosem. To nadciągała fala dojeżdżających do pracy spoza Londynu. Dopiero za pół godziny na ulice wyruszą rodzice odwożący dzieci do szkoły, ruch więc wciąż jeszcze odbywał się płynnie. Belsey wspinał się do Whitestone, mijając amatorów porannej przebieżki. Za Spaniards Inn skręcił w lewo i wjechał w enklawę bogaczy: Bishops Avenue.
Stały przy niej wyłącznie rezydencje. Każda miała inny system zabezpieczeń, choć wszystkie były jednakowo nowoczesne i wyrafinowane, a nade wszystko pozbawione gustu. Przy Bishops Avenue mieszkali szejkowie i książęta. Ogrodzone parcele o długości kilometra ciągnęły się aż do Hampstead Heath, ponurej trasy A1 albo głównej drogi prowadzącej do East Finchley. Ta uprzywilejowana część Londynu stanowiła zamknięty świat - nieprzenikniony, wyniosły, odgrodzony od pospólstwa. Na podjeździe przed numerem trzydziestym siódmym czekała blada blondynka. Na różowy uniform sprzątaczki zarzuciła czarny żakiet. Raz po raz płytko zaciągała się papierosem. Piętrowy budynek za jej plecami wprost promieniał tępym samozadowoleniem nuworysza, pusząc się nowiutką czerwoną cegłą, białymi parapetami i białymi kolumnami obok czarnych, wypolerowanych na błysk drzwi. Na środku półokrągłego podjazdu stał maszt, na którym jednak nie powiewała flaga. Ścieżka z różowawego żwiru prowadziła na tył willi.
Kobieta zerknęła na sińce Belseya, potem na jego odznakę policyjną i zdecydowała się uwierzyć temu drugiemu.
- Niczego nie dotykałam - oznajmiła z polskim akcentem. Z jej ust wydobył się kolejny obłoczek dymu.
- Jak ma pani na imię? - spytał Belsey.
- Krystyna.
- Sprząta pani u zaginionego?
- Tak.
Ominął ją i podszedł do schodów.
- Jest ktoś w środku?
- Nie.
Zerknął na zamknięte okiennice. Pokonał cztery gładkie kamienne stopnie i zatrzymał się wyczekująco przed drzwiami, ale sprzątaczka została na dole.
- Mieszkali sami?
- Alarm jest wyłączony?
- Kiedy ostatni raz go pani widziała?
- Nigdy.
- Nigdy go pani nie widziała?
- Zgadza się.
- To skąd pani wie, że zniknął?
- Zostawił list.
Belsey pchnął drzwi. Uchyliły się, odsłaniając przedsionek wielkości niewielkiego kościoła. Skojarzenie potęgowały marmurowa posadzka i wielki kryształowy żyrandol. W głębi wysoką fontannę, z której nie tryskała woda, okalała para identycznych krętych schodów wyściełanych czerwonym chodnikiem. Belsey wszedł do środka. W lustrach oprawionych w masywne ramy widział swoje poobijane, wymięte odbicie. Czerwonymi stopniami wspiął się na pierwsze piętro, gdzie zajrzał do trzech sypialni z białymi wykładzinami oraz mnóstwem poduszek i łazienki z kamiennymi umywalkami, jacuzzi oraz złotymi mydełkami w kształcie muszelek. Oprócz tego znalazł myjki do twarzy z japońskich wodorostów i zrolowane
ręczniki przewiązane srebrną wstążką. Nigdzie jednak nie dostrzegł śladów samobójstwa. Większość desperatów odbierała sobie życie w łazienkach, rzadziej w sypialniach.
Właściciela nie było w domu. Tylko jedno łóżko miało pomiętą pościel, jakby niedawno ktoś w nim spał. Belsey póty zaglądał do szafek, póki nie znalazł pantofli z wężowej skóry. Zrzucił wilgotne buty i wsunął w nie nogi. Choć nieco za duże, idealnie dopasowywały się do stopy. Na szafce nocnej leżał portfel z kartami kredytowymi wydanymi dla A. Devereux. Żadnej gotówki. Belsey wysunął szufladkę, ale znalazł tylko spinkę i reklamówkę z Harrodsa. Włożył do niej swoje buty i zszedł do kuchni.
Lodówka miała wbudowane radio i telewizor, a także wyświetlacz z informacjami, którym produktom kończy się okres przydatności do spożycia. Jeśli wierzyć panelowi, był to porcjowany kurczak, choć Belsey nie znalazł w środku żadnego drobiu, tylko zamkniętą butelkę szampana, chleb razowy, ser, słoiki z oliwkami i marmoladą, półtłuste mleko i połowę porcji gulaszu. Mleko pachniało świeżo. Detektyw sprawdził zamrażarkę: torebka krewetek i butelka wódki. Nigdzie nie było kawy. Obok stojaka z winami kusił lśniący stalowy toster. Wrzucił do niego dwie kromki chleba i nalał wody do czajnika.
Czekając, aż się zagotuje, snuł się po parterze, podziwiając nowe książki na półkach i nowoczesną sztukę na ścianach: surowe abstrakcyjne obrazy oprawione w efektowne złocone ramy. Przeszedł przez jadalnię - szklane świeczniki, długie kotary - potem zajrzał do gabinetu wyłożonego dębową boazerią. Na środku pokoju królował stół bilardowy na perskim dywanie. List pożegnalny leżał na nim. Czarny atrament, elegancki papier listowy ze znakiem wodnym.
Wybaczcie. Długo mamiłem się, że mogę żyć jak dawniej, ale to niemożliwe. Od roku czuję się, jakby zgasło słońce. Uwierzcie, proszę, wiem, co robię. Tak naprawdę będzie najlepiej. Uporządkowałem papiery i pozałatwiałem formalności, żeby
nie przysparzać Wam dodatkowych problemów.
Alex Devereux
Jak miło, pomyślał Belsey. List nie miał adresata. Może był skierowany do pracowników? Kto, u licha, podpisywał list pożegnalny imieniem i nazwiskiem? Kartka była z czerpanego papieru. Widniał na niej adres Bishops Avenue i motto: „Człowiek żyje nadzieją”.
Belsey porównał charakter pisma z notatkami na biurku - pasował. Dotknął kranów w łazience, sprawdzając, czy są ciepłe, skontrolował też zamki w oknach. Nacisnął klamkę drzwi prowadzących na dach - otworzyły się natychmiast. Wyszedł na zewnątrz i aż się zachłysnął. Poranny wietrzyk marszczył wodę na basenie z efektowną ukrytą krawędzią, dzięki czemu akwen wyglądał, jakby nagle się kończył. Wokół niego stały leżaki. Na powierzchni nie unosił się trup. Dalej, za kratkami pergoli widać było trawniki i kort tenisowy, granicę posesji, boiska i wreszcie samo Hampstead Heath, którego nagie gałęzie wyglądały, jakby drapały niebo.
Belsey wrócił do salonu i zaczął eksperymentować z przyciskami telewizora plazmowego wiszącego nad kominkiem. Posmarował masłem tosty i, jedząc, ponownie przeczytał list. Następnie wyszedł przed dom i wrzucił do radiowozu swoje zniszczone buty. Krystyna siedziała na murku.
- Jakieś sygnały świadczące o tym, że pan Devereux miał kłopoty? - zapytał.
- Od dawna pani u niego pracuje?
- Dwa miesiące.
- Zauważyła pani dziś coś podejrzanego?
- Zniknęły jakieś pojazdy?
- Nie wiem.
- W jakiej branży pracował pan Devereux?
- Był biznesmenem.
- Doprawdy? Kto by pomyślał.
Belsey przeszedł na tył budynku, do ogrodu. Trawnik był pokryty szronem. Wypieszczone ścieżki, meble z kutego żelaza, obowiązkowe kamery i drut kolczasty. Nikt nie udawał, że bogacze odbierali sobie życie tam samo jak biedacy, ale nikt też nie kłamał, że kierowały nimi inne pobudki.
Sprzątaczka z namaszczeniem wręczyła mu klucze od rezydencji. Może tam, skąd pochodziła, obowiązywał taki ceremoniał, pomyślał Belsey. Może tam coś takiego było na porządku dziennym?
- Napije się pani? - zaproponował.
- Nie - odmówiła.
Rozdział czwarty
Belsey przejechał obok parkingu w East Heath. Rozbity radiowóz już zniknął. Uporządkowali wszystko, nawet odłamki szkła.
Zastanawiał się, co zarejestrowały kamery monitoringu. Na których ekranach pojawiła się twarz kierowcy? Zaparkował przy zajezdni na Highgate Road i przez chwilę siedział w samochodzie. Potem zmusił się, by wstać i ruszyć na obskurną główną ulicę Kentish Town.
Co właściwie zrobił? Wstąpił do biura doradztwa personalnego i wziął ulotkę zatytułowaną Bankructwo i co dalej? Stamtąd udał się do punktu bukmacherskiego, gdzie w rogu znajdował się barek z gorącymi napojami i kanapkami. Wystarczyło mu akurat na kawę. Usiadł w głębi, połknął cztery paracetamole i zaczął czytać ulotkę: „Sporządź dokładną listę codziennych wydatków. Bądź szczery”. Odłożył broszurę grzbietem do góry.
...
TAKAJAQ