Szczegółowa tematyka wykładów z zakresu Podstaw Radiologii
Cel: Nabycie podstawowej wiedzy dotyczącej: fizycznych i technicznych
podstaw radiologii obrazowej i radioterapii, przygotowanie chorego
do badań radiologicznych. Przekazanie zasad ochrony
radiologicznej. Przedstawienie powikłań związanych z
następstwami badań lub leczenia radiologicznego oraz zakresu
opieki nad pacjentem po badaniu lub leczeniu radiologicznym
Wykład
· Działanie promieniowania jonizującego na komórki i tkanki
· Zależność biologicznych efektów promieniowania od podanej dawki
· Dawki promieniowania. Odpowiedz` systemu biologicznego na napromienianie
· Typy odczynów popromiennych w tkankach: wczesne skutki somatyczne, późne skutki promieniowania, popromienna kancerogeneza
· Skutki promieniowania dla organizmu w życiu wewnątrzmacicznym
Ochrona przed promieniowaniem jonizującym
Źródła promieniowania jonizującego. Geneza systemu ochrony
radiologicznej
· Naturalne promieniowanie tła
· Ekspozycja na promieniowanie. Indywidualne dawki graniczne
Ekspozycja zawodowa na promieniowanie jonizujące
· Sposoby ochrony przed promieniowaniem
· Kontrola dawek indywidualnych: kontrola dozymetryczna, kontrola lekarska
· Ekspozycja medyczna, ludności na promieniowanie jonizujące
· Zasady ochrony pacjenta przed nadmierną ekspozycją. ekspozycja ludności
Podstawy Radiodiagnostyki
· Środki cieniujące stosowane w badaniach obrazowych
· Środki cieniujące nierozpuszczalne w wodzie
· Środki cieniujące rozpuszczalne w wodzie
· Środki cieniujące stosowane w badaniach rezonansu magnetycznego
· Środki cieniujące: pozytywne, negatywne
· Środki cieniujące stosowane w badaniach ultrasonograficznych
· Urządzenia do diagnostyki rentgenowskiej
· Uczulenia na środki cieniujące: objawy zasady leczenia
· Systemy obrazowania w rentgenodiagnostyce
· Zasady przygotowania pacjentów do wykonywania procedur z zakresu radiologii diagnostycznej
Podstawowe wiadomości o radiodiagnostyce klasycznej innych technikach diagnostyki obrazowej
· Radiodiagnostyka analogowa cyfrowa
· Tomografia komputerowa
· Rezonans magnetyczny
· Pozytonowa tomografia emisyjna – PET
Najczęstsze wskazania do wykonywania badań
radiodiagnostycznych w zakresie:
Głowy i szyi:
Zmiany w zakresie powłok kostnych ( urazowe,nowotworowe)
Klatki piersiowej:
· Obraz rentgenowski klatki piersiowej w projekcji tylno-przedniej i bocznej
· Zapalenia płuc
· Ropień płuca
· Rozedma płuc
· Płyn w jamie opłucnowej
· Odma opłucnowa
· Nowotwory płuc
· Uogólnione powiększenie sylwetki serca
· Płyn w worku osierdziowym
· Urazy mostka , żeber, obojczyka, górnej nasady kości ramiennej
· Przełyk uchyłki . perforacja
· Nieprawidłowe położenie przepony
Jama brzuszna
· Badanie promieniem poziomym lub pionowym
· Żołądek dwunastnica diagnostyka powikłań choroby wrzodowej
· Przepuklina rozworu przełykowego
· Rak żołądka
· Diagnostyka radiologiczna jelita cienkiego
· Cechy niedrożności mechanicznej jelita cienkiego
· Jelito grube
· Wlew kontrastowy
· Rak jelita grubego
· Niedrożność jelita grubego
Układ kostno - stawowy
· Zmiany zwyrodnieniowe kości i stawów
· Zmiany nowotworowe pierwotne i przerzutowe
· Urazy kości i stawów
Układ naczyniowy
· Angiografia: klasyczna cyfrowa, komputerowa
· Ultrasonografia
· Zwężenia tętnic szyjnych
· Tętniaki aorty brzusznej
· Niedokrwienie kończyn dolnych
· Zespoły zakrzepowe układu żylnego
Radiologia zabiegowa
· Embolizacja
· Umieszczenie filtrów w żyle głównej
· Przezskórna angioplastyka wewnątrznaczyniowa
· Zastosowanie stent-graftów
Specyfika radiologii pediatrycznej
Radioterapia
· Podstawy fizyczne radioterapii
· Dawki promieniowania
· Radiobiologiczne podstawy radioterapii
· Typy radioterapii: teleradioterapia, brachyterapia
· Promieniowyleczalność i indeks terapeutyczny
· Kliniczne zastosowanie radioterapii
· Elementy planowania radioterapii
· Kontrola jakości leczenia
· Powikłania po radioterapii (odczyny popromienne )
Opieka pielęgniarska
· Specyfika pracy pielęgniarki w oddziale radioterapii
· Zasady bezpieczeństwa pracy i i bezpieczeństwa chorych
· Objawy niepożądane leczenia
· Odczyny wczesne
· Powikłania późne radioterapii
· Przygotowanie chorego do radioterapii
· Przygotowanie chorego na wystąpienie objawów niepożądanych
Opracowanie: dr hab.med. prof.UJ CM Włodzimierz Drożdż
Zalecana literatura:
1. Radiologia Diagnostyka obrazowa
pod redakcją Bogdana Pruszyńskiego
PZWL Warszawa 2008
2. Onkologia Podręcznik dla Pielęgniarek
Pod redakcją Arkadiusza Jeziorskiego
PZWL Warszawa 2005
tumiel