WYKŁAD I
PODSTAWOWE POJĘCIA W ZARZĄDZANIU
W.F.Taylor- ojciec zarządzania, wprowadził definicję zarządzania
„Dokładne poznanie tego, czego oczekuje się od ludzi, a następnie dopilnować, by wykonywano to w najlepszy i najtańszy sposób”
R.Mantenffel- zadaniem zarządzania jest zrobienie wszystkiego, co jest możliwe, aby
doprowadzić do maksymalnego spełnienia celu, jaki stoi przed przedsiębiorstwem.
Jest to możliwe tylko wtedy, gdy istnieje harmonia w posługiwaniu się środkami
produkcji, technologią i czynnikiem pracy”
-racjonalnie wykorzystać czynniki ziemia, kapitał, praca
E. Lipiński- „Decydujący kluczowy czynnik produkcji, siła wytwórcza, która wyznacza
sukces lub porażkę przedsiębiorstwo”
P.F.Drucker- „Podejmowanie działań dla osiągnięcia celów”; „ostateczny tekst zarządzania,
to wydajność w biznesie”, „Największa innowacja XX wieku”
Kamiński -„swego rodzaju wędrówka przez chaos, której istotą jest planowanie nad
różnorodnością przekształcenia potencjalnego konflikty we współpracy” lub „konstruowanie rzeczywistości z dostępnych zarządzającemu elementów”
POJĘCIA
Zarządzanie- celowe podejmowanie przez odpowiednie osoby (kadrę zarządzającą ) decyzji i
działań prowadzących
-dzięki wykorzystaniu posiadanych zasobów- do osiągania założonych celów w sposób skuteczny(realizacja celów) i sprawny(racjonalny) lub celowe dysponowanie zasobami
przychody> koszty
Zarządzanie, przewodzenie, kierowanie
Trwa spór- jaki jest ich zakres, czy są synonimami
W nauce o organizacji i zarządzaniu-
3 formy Kierowania organizacjami
1. Administrowanie (rządzenie)- tytułem do kierowania są kompetencje formalne, dające podstawy do nadzoru, rządzenia, dowodzenie, istniejącymi zasobami
2.Zarządzanie-tytułem do kierowania są kompetencje materialne, dające podstawy do potencjalnego dysponowania zasobami
3. przywództwo- tytułem do kierowania są kompetencje intelektualne(autorytet osobisty), umożliwiający współdziałanie innymi ludźmi w realizacji zakreślonych celów
istota zarządzania
Głównym autorem procesu zarządzania jest menadżer
Zarządza się zasobami
÷ ò ò ò ø
rzeczowymi ludzkimi finansowymi technologią informacyjną
Zarządzanie jest działalnością kompleksową , która rozłożyć można na elementy:
wymiary
÷ ò ø
obszaru zarządzania szczebla zarządzania funkcji zarządzania
(konkretne czynności kierownika)
I poziom
Kierownictwo naczelne
(dyrektor, prezes, z-ca prezesa)
II poziom
Kierownik wydziału, zakładu, filli, departamentu
III poziom
Kierownik sekcji, zmiany, mistrz
Obszar zarządzania- określony obszar, za który odpowiada menadżer, np. dyrektor zakładu, szef marketingu, szef kadr, kierownik sekcji, mistrz itp.
Zarządzanie zasobami- odbywa się poprzez funkcje zarządzania, które najczęściej określa się jako:
FUNKCJE ZARZĄDZANIA
PLANOWANIE
ORGANIZOWANIE
WSPÓŁDZIAŁANIE Z LUDŹMI(KIEROWANIE LUDŹMI)- MOTYWOWANIE
-przewodzenie, kierowanie ludźmi
KONTROLOWANIE
*celów
*metod realizacji celów
*wyników
*zasobów
*działań
*struktur
*zespołów
*czynności i działań
*współpracy
*przewodzenie
*motywowanie
*kumulowanie
*ocenianie
*reprezentowanie
*określenie obszarów i kryteriów kontroli
*określenie standardów i procedur
*nioski, zlecenia i działania korygujące
Są to zmodyfikowane funkcje zarządzania, które wyodrębnił H. Fayol( francuski praktyk i teoretyk) z zakresu zarządzania z przełomu XIX i XX wieku), określając je jako:
Planowanie
Organizowanie
Rozkazywanie
koordynowanie
kontrolowanie
Cechy zarządzania i wymiar czasu
Cechy zarządzania (według P.F.Druckera)1. Zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi
2.Zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze
-podejście ludzi do pracy
3. Zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów działania i zadań
4. Zarządzanie powinno doprowadzić do tego , aby organizacja była zdolna do uczenia się, czyli adaptacji do zmiennych warunków
5. Zarządzanie wymaga komunikowania
6. Zarządzanie wymaga rozbudowanego systemu wskaźników
Zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowane na podstawowy i najważniejszy rezultat jakim jest zadowolony klient
P.F.Drucker zwraca uwagę na elementy kultury, kooperacji, klienta
Wymiar czasu według Druckera jest elementem procesu zarządzania, bo:
à Zarządzanie to dążenie do wykreowania pożądania przyszłości przy uwzględnieniu teraźniejszości i przeszłości
àpraktykuje się Zarządzanie w określonej epoce, której jest odbiciem
à Zarządzanie wywołuje skutki i zjawiska w miarę wpływu
Zarządzanie- nauka czy sztuka?
Zarządzanie bardziej przypomina sztukę, ale jednocześnie jest przedmiotem badań i zostało usystematyzowane w postaci wielu teorii
Pracę menadżera można systematycznie analizować i klasyfikować według cech i aspektów zarządzania
Przedmiotem działań zarządzania jest działalność praktyczna, a menadżerowie przygotowują się zawodowo, czerpiąc swoją wiedzę z dorobku różnych nauk poprzez praktykę (psychologia, socjologia, ekonomia)
Wzrost praktycznego znaczenia Zarządzania doprowadził do powstania badań naukowych z tego zakresu, a wraz z tym systematyzację pojęć, terminów, reguł i zasad, które stanowią zasób wiedzy składającej się na zarządzanie
Szkoły i kierunki zarządzania
1. Klasyczna szkoła Zarządzania Koniec wieku XIX- Taylor
„zarządzania można się nauczyć- umiejętność- nie talent”
człowiek jest traktowany instrumentalnie, na podstawie stereotypu człowieka ekonomicznego, biernego wykonawcy zadań, na którego można oddziaływać za pomocą bodźców materialnych oraz kształtować (wpływać na) jego umiejętności
I. naukowe Zarządzanie(przemysłowe)
Zajmuje się poprawą osiąganych wyników i dotyczy głównie zarządzania pracownikami poprzez analizę warunków pracy, szkolenie pracowników i ich dóbr, pomiar wyników, wydajność pracy itp.
F.Taylor (1856-1915)-„Zasady naukowego Zarządzania”: sprawne Zarządzanie wymaga m.in.
à naukowego opracowania każdego elementu pracy na danym stanowisku, naukowego doboru pracowników (szkolenie) i przygotowanie ich do wykonywania pracy
à rozdziału planowania od wykonywania i daleko idącego podziału pracy
à kontroli wykonania przez zarządzającego
à zróżnicowanie bodźców finansowych odpowiednio do wydajności i pomiarów pracy
à funkcjonalnej struktury organizacyjnej (pracownik może mieć kilku przełożonych)
Frank i Lilina Gilberthowie (1868- 1924)i (1878- 1972)
-opracowali:
à klasyfikację ruchów elementarnych
à metody badania przebiegu i czasu ruchów roboczych oraz ich graficzną interpretacje
à liczne techniki i strategie eliminacji nieefektywności
inni przedstawiciele:
Ford
Le Chatelier (1850-1936)
-opracował formułę cyklu zorganizowanego- 5 etapów:
1.wybór celu, który mamy osiągnąć
2.zbadanie środków i warunków potrzebnych do osiągnięcia tego celu
3. przygotowanie środków i warunków uznanych za potrzebne
4. wykonanie stosowne do przyjętego planu
5. kontrola wyników
W Polce- ojciec zarządzania- Adamiecki (1866- 1936) opracował m.in.:
Prawo harmonii-wiążące się z ograniczenie strat czasu pracy w toku produkcji poprzez
uzgadnianie składające się z :
Harmonia doboru: im dokładniej są dobrane współdziałające ze sobą organy, tym lepszy jest
skutek ekonomiczny
Harmonia działania- przy współpracy poszczególnych organów otrzymuje się większą
sprawność, gdyż czasy działania są ze sobą uzgodnione
Harmonii duchowej- łączenie emocjonalne jednostek ludzkich współdziałających w 1
zdrowym organizmie, jakim jest zakład wytwórczy
Prawo przeciwdziałania(reguła przekory)
Wprowadzanie zmian powinno odbywać się stopniowo, zgodnie z racjonalnymi procedurami prowadzącymi zmniejszenie przeciwdziała i kosztów, pamiętając o tym,, że każda zmiana rodzi opór
II administracyjne Zarządzanie
-dotyczy zarządzania cała organizacją- działaniami i czynnościami
Twórca tego nurtu był Henri Fayol (1841- 1925)-„Administracja przemysłowa i handlowa” (1916)
* Zarządzanie określał jako administrację, rozumianą jako uniwersalny zbiór funkcji (jego funcie)
*dowodził, że zarządzanie jest wspólne dla różnych rodzajów działalności w biznesie, administracji państwowej, w instytucjach i w gospodarstwie domowym
*działania składające się na zakres zarządzania podzielił na 6 czynności:
-techniczne
-handlowe
-finansowe
-ochronne
-rachunkowościowe
-administracyjne(kierownicze)
oraz umiejętności- związanych z ich wykonaniem
14 zasad Zarządzania:
hierarchia uwzględniająca drogę służbową i komunikację
biurokracji zarządzanie:
dotyczyło sposobu działania w ramach organizacji i wykonywanie władzy organizacyjnej oraz zasad kierowania
Max Weber (1862- 1920) w swojej pracy „Teoria organizacji społecznej i ekonomicznej”
* idealne typy władzy organizacyjnej
-charyzmatyczna
-tradycyjna
-racjonalna
*stworzył idealny typ biurokracji, który jest modelem sposobu wykonywania władzy, charakteryzującym się:
-formalnym systemem zasad postępowania i procedur
-bezosobowością stosunków organizacji
-podziałem pracy
-hierarchiczną strukturą organizacyjną
-sformalizowanym systemem pojmowania i awansowania pracownikówà legalny charakter władzy kierowniczej
*biurokracja zapewnia korzyści z racjonaliza...
bogdan2111