głusi i niewidomi.pdf

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

semestr zimowy

Seminarium 25.11.2011

Uzupełnić o implanty ślimakowe

REHABILITACJA OSÓB

NIEDOSŁYSZĄCYCH I GŁUCHYCH

Głuchota

•

Prelingwalna / perilingwalna

•

Postlingwalna

K0nsekwekcje uszkodzeń słuchu

 Prelingwalny lub perilingwalny okres - istniejący od urodzenia lub bardzo wczesnego

dzieciństwa

 Postlingwalny okres – gdy człowiek opanował już w sposób naturany mowę

Prelingwalny / perilingwalny

 Zmniejszenie liczby bodźców dźwiękowych docierających do kory mózgowej

 Ograniczenie możliwości rozwojowych (powstawanie zmian i odchyleń w psychice)

K0nsekwekcje uszkodzeń słuchu

 Zahamowanie naturalnego rozwoju mowy

 Zahamowanie rozwoju słownictwa i myślenia słowno-pojęciowego

 Negatywne konsekwencje dla rozwoju kontaktów społecznych

 Utrudnia czynności odruchowe, koordynację sensoryczno-motoryczną

 Kompensacja ze strony innych zmysłów (wzroku, percepcji dotykowo-wibracyjnej)

 Niższy poziom dojrzałości społecznej

Charakterystyka mowy

Przypadku ukształtowania mowy występują charkterystyczne zaburzenia

 Nieprawidłowe oddychanie (zbyt krótki, mowa nieekonomiczna)

 Zła jakość głosu (zbyt wyoski lub niski, chrapliwy, bez modulacji)

 Nieprawidłowa artkulacja (zniekształcenie głosek przednio- i średniojęzykowych,

mylenie dźwięczności i bezdźwięczności)

 Ograniczone słownictwo

 Zaburzenia składni (zdania proste, budowa niezgodna z językiem polskim)

 Zaburzenia tempa mowy

 Brak intonacji i akcntu zdaniowego

K0nsekwekcje uszkodzeń słuchu:

Wpływ na rozwój kontaktów interpersolnalnych

 Naturalna potrzba przebywania we własnym środowisku (poczucie wspólnoty,

wspólne srodki porozumiewania się, czują się równi i równoprawni)

 W świecie otaczającym (słyszących) czują się garstką, niezrozumini i upośledzeniu

w kontaktach

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

 Przebywanie w środowisku dzieci niesłyszących powoduje spontaniczny rozwój

mowy (języka migowego)

 Satysfakcja ze swobodnych kontaktów ze środowiskiem

Pojęcie głuchoty kulturowej

 Nietypowe, hermtyczne środowisko (własny jężyk, kultura, własne formy twórczości)

 Mniejszość językowa (z historią, kulturą, językiem, sztuką i strukturą społeczną)

 Niedostateczne opanowanie języka polskiego (tzn. Ojczystego) powoduje brak

dostatecznj wymiany informacji i myśli, ograniczenia edukacyjne, wykonywnia zawodu

 Postrzeganie ludzi głuchych jako mniej inteligentnych,

 Język migowy był postrzegany jako mniej wartościowy, użytkowy, nie mający

możliwości przekazywania wartości abstrakcyjnych (niesłusznie)

 Porozumiewanie się na piśmie jest niezrozumiałe (odmienność gramatyki)

Znaczenie tożsamości środowiskowej społeczności głuchych

 Kontakty towarzyskie, małżeństwa, nawet system kastowości („dynastie’” głuchych

rodzin od pokoleń, dzieci głuche i ich rodzice porozumiewający się językiem migowym,

słyszące dzieci rodziców głuchych, pozostali to osoby z zewnątrz)

 Odrywanie dziecka głuchego od naturalnego środowiska pociąga za sobą opóźnienia w

rozwoju społecznym, zaburzenia osobowości, mozliwość odzrucenia przez oba

środowiska słyszących i głuchych (nigdzie nie jest u siebie)

Czyli

 Dziecko niesłyszące ma szanse stać się osobą dwukultuową i dwujęzyczną, zdolnym

posługiwać się językiem ojczystym i językiem migowym, w zależności od tego, gdzie

znajduje się i pod warunkiem, że będzie miało szanse na przyswojenie obu tych

języków

Resztki słuchu

Znaczenie resztek słuchu

 Nieprzydatne do komunikacji językowej

 Pomoc w odczytywaniu mowy z ruchu warg

 Pomoc w orientacji przestrzennej, ostrzeganie,

 Bardzo ważne oprotezowanie (aparaty, różne środki techniczne przetwarzające i

wzmacniające dźwięki)

W przypadku głuchoty postlingwalnej postępowanie rehabilitacyjne wiąże się z

 Zachowaniem posiadanej umięjętności emisji głosu

 Kształtowaniem jej odbioru drogą wzrokową lub wzrokowo-słuchową

Wyrównywanie szans

Najwcześniejszy okres życia

Dziecko niesłyszące w rodzinie

 Wstrząs dla rodziców (szok, kryzys emocjonalny, niechęć, obawa, lęk, ocena

porozumiewania się w języku migowym jako coś prymitywnego, ocena dziecka

głuchego jako mniej inteligentnego, żałoba po „zdrowym dziecku”, pozorne

przystosowanie – bezpodstawna wiara w „cudowny lek”

 Problemy rodziny – rozpad małżeństwa, „uprzywilejowana pozycja dziecka w rodzinie)

 Okres konstruktywnego przystosowania (realna ocena sytuacji dziecka i rodziny,

dostrzeganie pozytywnych przeżyć, radości z sukcesów dziecka

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

Faza prelingwalna

 Ograniczenie dopływu informacji

 Rozwój osobowości dziecka (wykształcanie cech osobowości: samodzielność,

odporność emocjonalna, samoakceptacja, optymizm, gotowość do komunikowania się z

otoczeniem i umiejętność tejże komunikacji, umiejętność współpracy, zachowania

prospołeczne)

 Kluczowy moment w rozwoju dziecka to chwila w którym naturalna, intuicyjna

komunikacja niewerbalna pomiędzy matką a dzieckiem poszerza się o

komunikację słowną.

 Brak możliwości komunikacji FONICZNEJ wymaga zastosowania środków

zastępczych (zapobieganie zaburzeniom relacji emocjonalnych i więzi komunikacyjnej

pomiędzy matką i dzieckiem)

Wyrównywanie szans - diagnoza

Najwcześniejszy okres życia

Wczesna diagnoza uszkodzenia słuchu

 Diagnoza medyczna

 BADANIA PRZESIEWOWE SŁUCHU NOWORODKÓW

 BADANIA OBIEKTYWNE

 BADANIA SUBIEKTYWNE

 Diagnoza psychologiczna

 Diagnoza logopedyczna

 Diagnoza pedagogiczna

Wyrównywanie szans - rehabilitacja

Wczesna diagnoza uszkodzenia słuchu

 Cele wczesnej rehabilitacji

 Kształtowanie i rozwijanie odpowiedniej formy komunikowania się z dzieckiem (w

pierwszych miesiącach życia do zaspokojenia potrzeb emocjonalnych wystarcza

komunikacja niewerbalna)

 Kształtowanie i rozwijanie resztek słuchu, które dziecko posiada (wczesne

zaaparatowania obustronne)

Komunikacja z dzieckiem

Najwcześniejszy okres życia Niesłyszące dziecko słyszących rodziców

 Początkowo brak jakiegokolwiek środka komunikacji

 Elementarne środki porozumiewania się (gesty wskazujące i życzeniowe)

 Komunikacja tylko za pomocą werbalną (nauka czytania z ruchu warg) nie sprzyja

rozwojowi emocjonalnemu dziecka, każdy kontakt to „nauka”, brak miejsca na pytania

o istotę świata i wieczne „po co?”, „dlaczego?”.

 Brak dialogu, skromny zakres komunikacji

 Rozmowa sytuacyjna, brak aktów przekazywania wiedzy, wprowadzania pojęć

abstrakcyjnych

 Nie ma możliwości rozmowy o marzeniach, przeszłości, przyszłości

 Ubogi zasób słów, gestów, komunikacja dotyczy jedynie realizacji podstawowych

potrzeb życiowych

 Brak więzi ze środowiskiem niesłyszących (utożsamienie kulturowe)

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

 Konieczne jest wprowadzanie obok języka mówionego języka gestów (podejście

komplementarne a nie konkurencyjne)

 Utrzymuje prawidłową komunikację rodziców i dziecka (prawidłowy rozwój dziecka,

lepsze przygotowanie do społecznego funkcjonowania w obu środowiskach, możliwość

utrzymania kontaktu ze środowiskiem dzieci niesłyszących)

 Ułatwia odczytywania z ruchu warg „trudnych artykulacyjnie” słów

Najwcześniejszy okres życia Niesłyszące dziecko niesłyszących rodziców

 Język gestów jest „naturalnym” językiem w rodzinie

 Zapewnia prawidłowy rozwój emocjonalny (analogiczne do rozwoju zdrowego dziecka

w zdrowej rodzinie)

 Problem z komunikacją poza rodziną, w kontaktach z innymi dziećmi, personelem

medycznym, nauczycielami

Kształcenie resztek słuchu

Aparaty słuchowe – jak najwcześniej, obustronnie

Wychowanie słuchowe (celem maksymalnego rozwoju sprawności resztek słuchu)

 Wychowanie akustyczne – budzenie zainteresowań dźwiękami z otoczenia i stwarzania

warunków do ich odbioru

 Wprowadzenie dziecka w środowisko akustyczne, orientacja w świecie dźwięków i ich

różnicowanie

 Kształcenie wrażliwości na dźwięk – różne dźwięki i mowa ludzka (matka!!!)

 Rozbudzanie zainteresowania głosem (w I fazie głos matki), mową dźwiękową i jej

rozumienie

 Kształcenie rozpoznawania przedmiotów i wydarzeń na podstawie dźwięków

 Zwraca uwagę na bodźce dźwiękowe

 Zwraca uwagę na różnice między bodźcami dźwiękowymi

 Rozpoznaje przedmioty i wydarzenia po odgłosach

 Jest ostrzegane przez powstające odgłosy

 Wykorzystuje własną zdolność słyszenia do percepcji przestrzennej

 Wykorzystuje własną zdolność słyszenia do percepcji językowej

 Wykorzystuje własną zdolność słyszenia do kontrolowania własnej mowy

Zajęcia logopedyczne

Ćwiczenia aparatu mowy i żucia

Gryzienie pokarmu stałego

Karminie łyżeczką

Nie przedłużanie okresu karmienia smoczkiem

Implanty ślimakowe

 Implant ślimakowy –urządzenie elektroniczne, wszczepiane podczas operacji

chirurgicznej osobom z obustronną głuchotą lub obustronnym głębokim niedosłuchem

zmysłowo-nerwowym.

 Implant ślimakowy pozwala na rehabilitację osoby z głębokim niedosłuchem

zmysłowo-nerwowym. Pacjent zyskuje nie słuch fizjologiczny, ale słuch do niego

jakościowo zbliżony.

Rehabilitacja psychospołeczna

Zdrowie Publiczne II rok II stopnia

2011/2012

 Wszczep ślimakowy - mikroelektroniczne urządzenie biomedyczne przekształca

dźwięk w prąd elektryczny i omija uszkodzony narząd zmysłu słuchu doprowadzając

bodziec bezpośrednio do zachowanych włókien nerwu słuchowego.

 Powstała w ten sposób aktywność nerwowa wędruje szlakami drogi słuchowej do

kory mózgowej.

Całość systemu implantu ślimakowego składa się z dwóch części:

 wewnętrznej , wszczepianej pod skórę, umieszczanej w loży kostnej przygotowanej

przez chirurga w zagłębieniu kości czaszki,

 zewnętrznej , przetwarzającej sygnały akustyczne w sygnały elektryczne, przekazywane

dalej do części wewnętrznej. Elektroda części wewnętrznej umieszczona w ślimaku

bezpośrednio pobudza nerw słuchowy, wywołując wrażenia słuchowe.

 Osoby, które posiadają doświadczenia słuchowe i dysponują pamięcią, odbierają w ten

sposób bezpośrednio wrażenia słuchowe .

 Trudno jest przewidywać, jak te odczucia są interpretowane początkowo przez dzieci z

głuchotą wrodzoną, które nie odbierały wcześniej bodźców akustycznych i nie mają

doświadczeń słuchowych.

Pierwsze dopasowanie systemu implantu ślimakowego u dzieci

 aktywacja implantu ( bioakustyk) – rozpoczęcie stymulacji elektrycznej nerwu

słuchowego, dopasowania procesora

 wykonanie badań (audiologicznych, elektrofizjologicznych, otolaryngologicznych)

Implanty ślimakowe Rehabilitacja

 Zastosowanie implantu - możność wykrywania, różnicowania, identyfikacji i

rozumienia dźwięków mowy .

 Nadrzędny cel rehabilitacji - rozwinięcie przez dziecko systemowej sprawności

językowej (i to w takim zakresie, w jakim nie było to możliwe za pomocą klasycznych

aparatów słuchowych)

Rehabilitacja - elementy

 percepcja dźwięków

 wieloetapowy trening słuchowy = wychowanie słuchowe (dźwięki przedmiotowe, lecz

przede wszystkim i jak najszybciej o dźwięki mowy)

Rehabilitacja - etapy

 wykrywanie dźwięków -dziecko uczy się reagować na dźwięk, zwracać na niego

uwagę i nie reagować wtedy, gdy go nie ma

 różnicowanie (dyskryminacja) - postrzeganie podobieństw i różnic pomiędzy dwoma

lub więcej bodźcami słuchowymi, zwłaszcza w oparciu o mowę. Dziecko uczy się je

dostrzegać i odpowiadać w zróżnicowany sposób na dostarczane dźwięki.

 Rozpoznawanie (identyfikacja) - możliwość określania poprzez powtórzenie,

wskazanie, bądź napisanie usłyszanych dźwięków mowy

 Rozumienie - rozpoznawania znaczenia mowy poprzez odpowiadanie na pytania,

wykonywanie poleceń, uczestniczenie w rozmowie, nawet w niezbyt doskonały sposób.

Odpowiedzi dziecka mogą różnić się jakością, ważne jest to, że przekaz słowny został

przez nie zrozumiany.

 Integracja jest przez nas rozumiana jako cel, do którego zmierza całe postępowanie

związane z implantacją.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: