Standardy kształenia nauczycieli.pdf

(276 KB) Pobierz
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYśSZEGO 1)
z dnia 17 stycznia 2012 r.
w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela
Na podstawie art. 9c ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyŜszym (Dz. U.
Nr 164, poz. 1365, z późn. zm. 2) ) zarządza się, co następuje:
§ 1 . Określa się standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu
nauczyciela, stanowiące załącznik do rozporządzenia.
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 3)
MINISTER NAUKI
I SZKOLNICTWA WYśSZEGO
W porozumieniu:
MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ
1) Minister Nauki i Szkolnictwa WyŜszego kieruje działem administracji rządowej — szkolnictwo wyŜsze, na podstawie § 1 ust. 2
pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra
Nauki i Szkolnictwa WyŜszego (Dz. U. Nr 248, poz. 1483).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144, poz. 1043 i
Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 80, poz. 542, Nr 120, poz. 818, Nr 176, poz. 1238 i 1240 i Nr 180, poz. 1280, z 2008 r. Nr 70,
poz. 416, z 2009 r. Nr 68, poz. 584, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278 i Nr 202, poz. 1553, z 2010 r. Nr 57, poz. 359, Nr 75,
poz. 471, Nr 96, poz. 620 i Nr 127, poz. 857 oraz z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 84, poz. 455, Nr 112, poz. 654, Nr 174, poz. 1039 i
Nr 185, poz. 1092.
3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r.
w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 207, poz. 2110), które utraciło moc z dniem 1 października 2011 r. w
związku z wejściem w Ŝycie ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyŜszym, ustawy o
stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.
U. Nr 84, poz. 455 i Nr 112, poz. 654).
Załącznik do rozporządzenia
Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego
z dnia 17 stycznia 2012 r. (poz. …)
Standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania
zawodu nauczyciela
I. Opis efektów kształcenia
1. Ogólne efekty kształcenia
Po zakończeniu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela absolwent:
1) posiada wiedzę psychologiczną i pedagogiczną pozwalającą na rozumienie procesów
rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania - uczenia się;
2) posiada wiedzę z zakresu dydaktyki i szczegółowej metodyki działalności pedagogicznej,
popartą doświadczeniem w jej praktycznym wykorzystywaniu;
3) posiada umiejętności i kompetencje niezbędne do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły, w tym do samodzielnego
przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i moŜliwości uczniów;
4) wykazuje umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego z
wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i
przetwarzania informacji i materiałów;
5) umiejętnie komunikuje się przy uŜyciu róŜnych technik, zarówno z osobami będącymi
podmiotami działalności pedagogicznej, jak i z innymi osobami współdziałającymi w
procesie dydaktyczno-wychowawczym oraz specjalistami wspierającymi ten proces;
6) charakteryzuje się wraŜliwością etyczną, empatią, otwartością, refleksyjnością oraz
postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności;
7) jest praktycznie przygotowany do realizowania zadań zawodowych (dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych) wynikających z roli nauczyciela.
2. Szczegółowe efekty kształcenia
Po zakończeniu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela absolwent:
1) posiada wiedzę na temat:
a) rozwoju człowieka w cyklu Ŝycia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i
psychologicznym oraz społecznym, poszerzoną w odniesieniu do odpowiednich
etapów edukacyjnych,
b) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności
pedagogicznej
(dydaktycznej,
wychowawczej
i
opiekuńczej),
oraz
ich
prawidłowości i zakłóceń,
c) wychowania i kształcenia, w tym ich filozoficznych, społeczno-kulturowych,
psychologicznych, biologicznych i medycznych podstaw,
1
d) współczesnych teorii dotyczących wychowania, uczenia się i nauczania oraz
róŜnorodnych uwarunkowań tych procesów,
e) głównych środowisk
wychowawczych,
ich
specyfiki
i
procesów
w
nich
zachodzących,
f) projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej,
poszerzoną w odniesieniu do odpowiednich etapów edukacyjnych i uwzględniającą
specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z zaburzeniami w rozwoju,
g) struktury i funkcji systemu edukacji - celów, podstaw prawnych, organizacji i
funkcjonowania instytucji edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych,
h) podmiotów działalności pedagogicznej (dzieci, uczniów, rodziców i nauczycieli) i
partnerów szkolnej edukacji (np. instruktorów harcerskich) oraz specyfiki
funkcjonowania dzieci i młodzieŜy w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości
rozwojowych,
i) specyfiki funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym
uczniów szczególnie uzdolnionych,
j) metodyki wykonywania zadań − norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w
wybranym obszarze działalności pedagogicznej (wychowanie przedszkolne,
nauczanie w szkołach ogólnodostępnych, w szkołach i oddziałach specjalnych oraz
integracyjnych),
k) bezpieczeństwa i higieny pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych i
opiekuńczych, do pracy w których uzyskuje przygotowanie,
l) projektowania ścieŜki własnego rozwoju i awansu zawodowego,
m) etyki zawodu nauczyciela;
2) w zakresie umiejętności:
a) potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych,
b) potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz psychologii
do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń
pedagogicznych, a takŜe motywów i wzorów zachowań uczestników tych sytuacji,
c) potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz
dydaktyki i metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania i
prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania
działań praktycznych na poszczególnych etapach edukacyjnych,
d) potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności
związane z działalnością pedagogiczną (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą),
korzystając z róŜnych źródeł (w języku polskim i obcym) i nowoczesnych
technologii,
e) posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji
uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opracowywanie wyników
obserwacji i formułowanie wniosków,
f) posiada rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi porozumiewać się z
osobami pochodzącymi z róŜnych środowisk, będącymi w róŜnej kondycji
emocjonalnej, dialogowo rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą atmosferę dla
komunikacji w klasie szkolnej,
g) potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do
realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych z
odpowiednimi etapami edukacyjnymi,
2
h) potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy w celu
projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicznych (dydaktycznych,
wychowawczych i opiekuńczych) oraz wykorzystywać nowoczesne technologie do
pracy dydaktycznej,
i) potrafi kierować procesami kształcenia i wychowania, posiada umiejętność pracy z
grupą (zespołem wychowawczym, klasowym),
j) potrafi animować prace nad rozwojem uczestników procesów pedagogicznych,
wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy oraz inspirować do działań na
rzecz uczenia się przez całe Ŝycie,
k) potrafi pracować z uczniami, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i
treści do potrzeb i moŜliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce,
l) potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w wykonywanej działalności,
m) potrafi pracować w zespole, pełniąc róŜne role; umie podejmować i wyznaczać
zadania; posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację
działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych), posiada
umiejętność współpracy z innymi nauczycielami, pedagogami i rodzicami uczniów,
n) potrafi analizować własne działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i
opiekuńcze)
i
wskazywać
obszary
wymagające
modyfikacji,
potrafi
eksperymentować i wdraŜać działania innowacyjne,
o) potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego;
3) w zakresie kompetencji społecznych:
a) ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego
dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych
kompetencji
i
doskonali
umiejętności
w
trakcie
realizowania
działań
pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych),
b) jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań
pedagogicznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań
zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w
realizacji indywidualnych i zespołowych zadań zawodowych wynikających z roli
nauczyciela,
c) ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań
pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do
uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
d) ma świadomość znaczenia
profesjonalizmu,
refleksji na tematy
etyczne
i
przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka,
e) ma świadomość istnienia etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania uczniów,
f) odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania
pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze),
g) jest gotowy do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz
podnoszenia jakości pracy szkoły;
4) w zakresie języka obcego, w przypadku gdy język obcy:
a) jest specjalnością kształcenia - ma umiejętności językowe w zakresie języka obcego,
do nauczania którego uzyskuje przygotowanie, zgodne z wymaganiami określonymi
dla poziomu C1 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego oraz w
zakresie
języka
obcego
niebędącego
specjalnością
kształcenia
zgodne
z
3
wymaganiami ustalonymi dla określonego obszaru i poziomu kształcenia w
Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa WyŜszego,
b) nie jest specjalnością kształcenia – ma umiejętności językowe zgodne z
wymaganiami ustalonymi dla określonego obszaru i poziomu kształcenia w
Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa WyŜszego;
5) w zakresie technologii informacyjnej - posiada:
a) podstawową wiedzę i umiejętności w zakresie technik informatycznych,
przetwarzania tekstów, wykorzystywania arkuszy kalkulacyjnych, korzystania z baz
danych, posługiwania się grafiką prezentacyjną, korzystania z usług w sieciach
informatycznych, pozyskiwania i przetwarzania informacji,
b) umiejętność zróŜnicowanego wykorzystywania technologii informacyjnej w pracy
pedagogicznej;
6) w zakresie emisji głosu - posiada:
a) podstawową wiedzę o funkcjonowaniu i patologii narządu mowy,
b) wykształcone prawidłowe nawyki posługiwania się narządem mowy;
7) w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
posiada niezbędną wiedzę z zakresu zasad
bezpieczeństwa, udzielania pierwszej pomocy i odpowiedzialności prawnej opiekuna.
-
II. Opis procesu i organizacji kształcenia
Uczelnie prowadzą kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela na
studiach oraz studiach podyplomowych w ramach modułów kształcenia.
1. Kształcenie na studiach
Kształcenie na studiach pierwszego stopnia obejmuje wyłącznie przygotowanie do wykonywania
zawodu nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych, a na studiach drugiego stopnia i
jednolitych studiach magisterskich – do pracy we wszystkich typach szkół i rodzajach placówek.
1.1. Przygotowanie do nauczania pierwszego przedmiotu (prowadzenia zajęć)
Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela na studiach obejmuje obowiązkowe
przygotowanie w zakresie:
1) merytorycznym do nauczania pierwszego przedmiotu (prowadzenia zajęć) - moduł 1;
2) psychologiczno-pedagogicznym - moduł 2;
3) dydaktycznym - moduł 3.
1.2. Przygotowanie fakultatywne
Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela na studiach moŜe zostać poszerzone o
przygotowanie:
1) do nauczania kolejnego przedmiotu (prowadzenia zajęć) - moduł 4;
2) w zakresie pedagogiki specjalnej - moduł 5.
2. Kształcenie na studiach podyplomowych
Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela na studiach podyplomowych moŜe być
prowadzone w zakresie:
1) przygotowania do nauczania kolejnego przedmiotu (prowadzenia zajęć) - moduł 4;
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin