publiczne_prawo_gospodarcze_-_warsztat.doc

Kryteria podziału prawa na gałęzie:

·         Metoda regulacji;

·         Przedmiot regulacji;

Metoda regulacji:

·         Prawo prywatne:

-        Równorzędność stron;

-        Metoda cywilistyczna;

-        Ius dispositivum (tu chodzi o przewagę norm tego typu w tej części prawa);

-        Interes prywatny (ochrona jednostki);

-        Stosunki poziome;

·         Prawo publiczne:

-        Nierównorzędność stron;

-        Metoda władcza;

-        Interes publiczny (dobro publiczne);

-        Stosunki pionowe;

-        Uznanie administracyjne;

-        Przymus państwowy;

-        Przywilej egzekucji;

Ze względu na przedmiot regulacji wyróżniamy m.in.:

·         Prawo gospodarcze;

·         Prawo pracy;

·         Prawo ubezpieczeń społecznych;

Publiczne prawo gospodarcze – wyznacza granice wolności gospodarczej;

Publiczne prawo gospodarcze:

·         Administracyjne gospodarcze;

·         Konstytucyjne gospodarcze;

Prawo materialne administracyjne – treść praw i obowiązków jednostki.

Prawo ustrojowe administracyjne – struktura administracji i sposób obsadzania organów.

Prawo proceduralne – sposób stosowania prawa materialnego – głównie Kodeks Postępowania Administracyjnego.

Implementacja – wprowadzenie do krajowego porządku prawnego treści dyrektywy.

Prawo konstytucyjne gospodarcze:

·         Przedmiot – działalność gospodarcza;

·         Gospodarka rynkowa – oparta na prawie pobytu i podaży;

·         Element socjalny – dopuszcza się ingerencję państwa w celu wprowadzenia równowagi;

·         Solidarność, dialog i współpraca partnerów społecznych, np. Komisja Trójstronna;

·         Własność prywatna;

·         Wolność działalności gospodarczej;

·         Publiczne prawo podmiotowe – samodzielna zasada ustrojowa;

Ograniczenie wolności:

·         Materialne – ważny interes publiczny;

·         Formalne – ustawa;

·         Wymóg proporcjonalności;

Zasady/Obszary publicznego prawa gospodarczego:

1)      Reglamentacja gospodarcza – prawidłowe funkcjonowanie gospodarki rynkowej (ograniczenia i obowiązki, ochrona konkurencji i konsumenta);

2)      Policja gospodarcza – ochrona życia, zdrowia, porządku publicznego;

3)      Zarząd mieniem publicznym – zapewnienie zgodnego z prawem funkcjonowania (kryterium legalności, gospodarności, celowości);

4)      Kierownictwo gospodarcze – pomoc publiczna dla przedsiębiorców (aktywne działania państwa w celu osiągnięcia pożądanych skutków gospodarczych);

5)      Regulacja sektorów sieciowych/infrastrukturalnych – działania państwa, która mają cechy interwencjonizmu reglamentacyjnego (nakazy, zakazy), ale podejmowanego tylko wobec tzw. Sektorów sieciowych – sektor telekomunikacyjny, pocztowy, energetyczny i transportu kolejowego;

Działalność gospodarcza:

·         Przedmiot:

-        Usługi;

-        Wytwórczość;

-        Handel;

-        Zawodowa działalność;

-        Budowlana działalność;

-        Kopaliny (koncesja);

·         Sposób:

-        Charakter zarobkowy (cel);

-        Zorganizowany;

-        Ciągły;

Sposób zorganizowany:

·         Aspekt materialny – składniki majątkowe;

·         Aspekt formalny – rejestracja działalności;

Przedsiębiorca – używane są różne definicje, np. z ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta lub z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 4.

1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej

przez nich działalności gospodarczej.

Działalność gospodarcza – najczęściej używana definicja z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 2.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Problemy związane z celem zarobkowym:

·         Organizacje pożytku publicznego wykonujące prace na cele publiczne mogą osiągać jedynie przychód ale bez zysków;

·         Fundacje i stowarzyszenia mogą generować zysk, ale wykorzystywać go mogą tylko na cele zawarte w statucie;

Działalność gospodarcza nielegalna:

·         Zabroniona przez prawo (normę prawno karną) – np. dystrybucja narkotyków. Taka działalność nie może być uznana za działalność gospodarczą.

·         Powyższą należy odróżnić od prowadzenia danej działalności mimo niespełnionych wymagań, np. sprzedaż broni i amunicji, co wymaga koncesji. Taką działalność można uznać za działalność gospodarczą, jednak niespełnienie wymagań przewidzianych przez przepisy może spotkać się z sankcją ze strony organów państwa. Sankcje mogą być różne – od zakazu prowadzenia takiej działalności, przez administracyjne kary pieniężne, aż po kary określone w Kodeksie karnym.

Aby stać się przedsiębiorcą należy uzewnętrznić swoją wolę w postaci rejestracji w odpowiednim rejestrze przedsiębiorców (KRS/EDG). Pewne rodzaje działalności mogą, być prowadzone wyłącznie przez przedsiębiorców, np. prowadzenie banków, czy sprzedaż alkoholu  (tylko bowiem przedsiębiorca może uzyskać tu stosowne zezwolenie).

Kategorie przedsiębiorców:

·         Osoby fizyczne;

·         Osoby prawne;

·         Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, ale mające zdolność prawną;

Osoba fizyczna:

·         Otrzymuje zdolność prawną zaraz po urodzeniu;

·         Po 18 roku życia otrzymuje pełną zdolność do czynności prawnych;

·         Przed 18 rokiem życia musi posiadać przedstawiciela ustawowego;

·         Musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, by być przedsiębiorcą;

·         Ubezwłasnowolnieni nie mają zdolności do czynności prawnych (decyduje o tym sąd okręgowy w składzie 3 sędziów);

Osoba prawna:

·         Utworzona na podstawie ustawy,

·         Jest odrębnym podmiotem prawa od osób, które ją utworzyły;

·         Od początku posiada osobowość prawną i zdolność prawną;

·         Skarb Państwa (państwo będące w stosunkach cywilnoprawnych);

·         Samorządy terytorialne (gmina, powiat województwo);

·         Inne osoby prawne utworzone przez Skarb Państwa (np. ZUS);

·         Spółki kapitałowe prawa handlowego utworzone na podstawie Kodeksu Spółek Handlowych (spółka z o.o. – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka S.A. – spółka akcyjna);

Odpowiedzialności za zobowiązania osób prawnych nie ponoszą podmioty, które utworzyły tę osobę prawną (np. wspólnicy sp. z o.o.). W przypadku spółki z o.o. i S.A. mogą być jednak pociągnięci do odpowiedzialności członkowie zarządu tych spółek, jeśli egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Jednostki organizacyjne, nie mające osobowości prawnej, ale posiadające zdolność prawną:

·         Są to „podmioty ustawowe”, wskazane w art. 331 Kodeksu cywilnego, dawnej zwane „ułomnymi osobami prawnymi”, do których zaliczamy m.in. wspólnoty mieszkaniowe oraz niżej wymienione spółki osobowe.

·         Spółki osobowe prawa handlowego:

-        Jawna:

§         Może nabywać/posiadać własne prawa i obowiązki;

§         Ma swój własny majątek;

§         Za zobowiązania płaci się z majątku własnego (spółki), a potem dopiero – jeżeli egzekucja z tego majątku okaże się bezskuteczna – z kieszeni wspólników;

-        Partnerska – zmodyfikowana spółka jawna, dotyczy tylko wolnych zawodów.

-        Komandytowa – jeden ze wspólników (komandytariusz) ogranicza swoją odpowiedzialność do określonej kwoty zawartej w umowie między wspólnikami;

-        Komandytowo-akcyjna – podobnie jak w komandytowej, tyle, że dodatkowo można wydawać akcje;

W przeciwieństwie do osób prawnych za zobowiązania tych jednostek mogą ponosić odpowiedzialność podmioty, które je utworzyły (np. wspólnicy spółki jawnej). Jest to tzw. odpowiedzialność subsydiarna, do której dochodzi jak dany „podmiot ustawowy” stał się niewypłacalny lub egzekucja z jego majątku okazała się bezskuteczna.

Stowarzyszenia i fundacje:

-        Stowarzyszenia normalne/rejestrowe – mogą prowadzić działalność gospodarczą, posiadają osobowość prawną;

-        Stowarzyszenia zwykłe – powoływane są przez min. 3 osoby, które zgłaszają się do Starostwa Powiatowego, ale nie mają osobowości prawnej, nie mogą wykonywać działalności gospodarczej;

Przedsiębiorca – ten, co prowadzi działalność gospodarczą.

Przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym:

·         Zespół składników majątkowych do prowadzenia działalności gospodarczej (wierzytelności, długi majątek);

·         Prawa i obowiązki wynikające z aktów administracyjnych, np. zezwolenia, koncesje;

·         Prawa niemajątkowe, np. prawa autorskie;

Status przedsiębiorcy – art. 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – przedsiębiorca może rozpocząć działalność w dniu złożenia wniosku (osoba fizyczna), pozostałe podmioty mogą podjąć dział. gosp. po uzyskaniu wpisu w rejestrze przedsiębiorców KRS.

Status spółek w organizacji – dotyczy spółek z o.o. i S.A. – mogą prowadzić dział. gosp. zanim dostaną wpis do krajowego rejestru sądowego.

Osoby fizyczne w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej mogą rozpocząć działalność gospodarczą.

Ewidencja działalności:

·         Urzędowy rejestr osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą;

·         Prowadzona jest przez gminę – zadanie zlecone przez administrację rządową;

·         Jest jawna;

·         Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta;

Działalność rolnicza i agroturystyczna nie jest działalnością gospodarczą na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Działalności rolniczej i agroturystycznej nie trzeba rejestrować, a także podlega zryczałtowanym podatkom.

Przedsiębiorca po zarejestrowaniu swojej działalności ma obowiązek zgłaszać wszelkie zmiany faktyczne i prawne do urzędowego rejestru.

Decyzja o wykreśleniu z ewidencji:

·         Orzeczenie sądu o zakazie wykonywania działalności;

·         Przedsiębiorca sam zgłosi zaprzestanie prowadzenia działalności;

·         Ze względu na wyrok sądu;

Odmówienie wpisu do ewidencji ( formie decyzji adm.):

·         Gdy działalność jest niezgodna z prawem;

·         Gdy są braki formalne we wnioskach;

Właściwość miejscowa ewidencji:

Miejsce zamieszkania - nie musi być takie same jak miejsce zameldowania;

Możliwość zawieszenia prowadzenia działalności:

·         Podlega wpisaniu do ewidencji / KRS.

·         Na wniosek przedsiębiorcy (może trwać od 1 do 24 miesięcy);

·         Tylko, gdy nie ma zatrudnionych pracowników;

Krajowy Rejestr Sądowy:

·         Rejestr publiczny;

·         Zarejestrować się muszą przedsiębiorcy nie będący osobami fizycznymi;

·         Składa się z rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz rejestru dłużników niewypłacalnych;

Rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym:

·         Spółki prawa handlowego;

·         Spółdzielnie;

·         Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych;

·         Spółki europejskie;

·         Oddziały przedsiębiorców zagranicznych;

Krajowy Rejestr Sądowy:

·         Prowadzony jest w systemie informatycznym przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego;

·         Jest jawny;

·         Wpis odbywa się, co do zasady, na wniosek na podstawie orzeczenia (zwanego postanowieniem) sądu rejestrowego;

·         Wpis następuje zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego;

·         Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego powoduje nabycie osobowości prawnej przez podmioty, które tę osobowość mogą nabyć;

Rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej:

·         Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego powoduje nabycie osobowości prawnej przez podmioty;

·         Jeśli stowarzyszenie chce prowadzić własną działalność musi wpisać się równolegle do rejestru przedsiębiorców;

Rejestr dłużników niewypłacalnych – wpis wyłącznie osób fizycznych.

Firma...