audiologia_04.pdf

(594 KB) Pobierz
Education and Culture
DZIAŁANIE 2.1 COMENIUS
Kwalifikacje personelu edukacyjnego
pracującego z dziećmi z uszkodzonym
słuchem (QESWHIC)
List Szkoleniowy 4
Martin Kinkel
Aparaty Słuchowe
99411693.004.png 99411693.005.png
Projekt QESWHIC – List 4
Aparaty słuchowe
2
Spis treści
99411693.006.png
Projekt QESWHIC – List 4
Aparaty słuchowe
3
Wstęp
Dla większości chorych z uszkodzeniami słuchu aparaty słuchowe oznaczają odpowiedni sposób
rekompensaty utraty słuchu, ponieważ nawet niewielki procent utraty słuchu, uszkadzający
zdolności komunikacyjne, może być skutecznie poprawiany lub nawet leczony farmakologicznie
lub operacyjnie. Niemniej jednak jedynie mała część wszystkich chorych z uszkodzeniami słuchu
którzy mogą skorzystać z aparatów słuchowych ma je rzeczywiście dopasowane. W związku z
tym wiele osób cierpi z powodu niemożności komunikacji, która mogłaby być lepsza dzięki
odpowiednim aparatom słuchowym.
Dotyczy to zwłaszcza urządzeń dwustronnych. Rozważając znaczenie słyszenia obuusznego dla
słyszenia przestrzennego i zrozumiałości mowy w hałaśliwych sytuacjach, wydaje się oczywiste,
że przy obustronnej utracie słuchu powinny być zastosowane obustronne aparaty słuchowe.
Jednak chociaż większość chorych z uszkodzeniami słuchu cierpi z powodu zwykle symetrycznej,
bilateralnej utraty słuchu, w większości krajów jedynie mniejszość pacjentów korzysta z urządzeń
bilateralnych. Oznacza to, że generalnie znaczna część osób z uszkodzeniami słuchu nie odnosi
optymalnych korzyści.
Cel noszenia aparatów słuchowych
Cel noszenia aparatów słuchowych nie może być dobrze sformułowany ze względu na różne
rodzaje uszkodzeń słuchu z jednej, a różne indywidualne potrzeby i oczekiwania odnośnie
słyszenia z drugiej strony. Poza tym, najlepsze możliwe odtworzenie możliwości
komunikacyjnych chorego z uszkodzonym słuchem może być z pewnością uznane za główny cel.
Aby zrekompensować wszystkie patologiczne aspekty uszkodzenia słuchu, aparaty słuchowe
powinny być w stanie przetwarzać sygnały w taki sposób, aby odbiór po przejściu przez
patologiczny system słyszenia odpowiadał percepcji normalnej. Pełna rekompensata utraty słuchu
wydaje się nie być dzisiaj realna, ponieważ nie wszystkie aspekty patologicznego słyszenia są w
pełni zrozumiałe ani nie mogą być zmierzone i ocenione indywidualnie. Co więcej, nie dla
wszystkich stopni przetwarzania wzdłuż ścieżki słuchowej dostępne są takie sposoby
przetwarzania sygnału, które mogłyby radzić sobie z patologicznymi zmianami na tym etapie.
Należy nadal brać pod uwagę, że pomimo wszystkich zadziwiających ulepszeń technologii
wspomagania słyszenia, normalny słuch wciąż nie może być w pełni odzyskany.
99411693.007.png
Projekt QESWHIC – List 4
Aparaty słuchowe
4
W podstawowym modelu utratę słuchu można uznać za składającą się z czynnika osłabiającego, z
którego rekompensatą nie ma zasadniczych problemów, oraz czynnika zniekształcającego,
pojawiającego się przy uszkodzeniu słuchu pochodzenia odbiorczego. Ten ostatni może być
częściowo wyjaśniony przez zmniejszoną częstotliwość i czasową rozdzielczość. Ten
podstawowy model może wyjaśniać, dlaczego zmniejszona zrozumiałość mowy jest bardziej
istotna niż zredukowana subiektywna głośność sygnałów akustycznych. Dotyczy to w
szczególności słuchania w hałaśliwych sytuacjach. Dalej, obecnie powszechnie dostępne aparaty
słuchowe nie są w stanie w pełni zrekompensować centralnie położonych czynników utraty
słuchu. Co więcej, należy wziąć pod uwagę, że ogólna „zdolność przetwarzania” odbioru wiąże
się z wiekiem, tak że pełne odtworzenie zdolności słyszenia wydaje się w zasadzie nierealne.
Realny cel dopasowywania aparatów słuchowych to przeniesienie wszystkich wejściowych
sygnałów akustycznych do pola słyszalności, związanego z indywidualnym progiem słyszenia
oraz poziomem dyskomfortu. Jak pokazano na rys. 1, zwłaszcza LTASS (długoterminowe średnie
spektrum mowy – long term average speech spectrum ) powinno być uczynione słyszalnym i
przetworzone w MCR (najbardziej komfortowy stopień słyszenia – most comfortable range of
hearing ). W związku z tym potrzebne jest typowe wzmocnienie, które zależy od częstotliwości
tak samo, jak poziom napięcia dźwięku wpływającego, w celu upewnienia się, że z jednej strony
wszystkie pojawiające się sygnały akustyczne są wzmocnione tak, aby były słyszalne, ale z
drugiej strony poziom dyskomfortu nie jest przekroczony nawet przy wysokich poziomach
wejściowych, przez co unika się dyskomfortu lub nawet traumatycznych wrażeń słuchowych.
Wzmocnienie aparatów słuchowych musi być dopasowane jako funkcja poziomu wejściowego
tak samo, jak i częstotliwości.
Rys. 1. Typowa utrata słuchu pochodzenia
odbiorczego, charakteryzująca się progiem
czystego dźwięku (o), najbardziej
komfortowym poziomem (MCL, M) oraz
poziomem dyskomfortu (UCL, ).
Wycieniowany obszar oznacza
długoterminowe średnie spektrum dźwięku
(LTASS), które powinno być przeniesione
do resztkowej dynamiki słyszenia związanej
z progiem i UCL.
99411693.001.png 99411693.002.png
Projekt QESWHIC – List 4
Aparaty słuchowe
5
W tym kontekście można zadać pytanie, czy zasadne jest czynienie słyszalnymi wszystkich
składników sygnałów akustycznych. Np. redukcja informacji wydaje się mieć sens, jeżeli
centralny odbiór wydaje się być przeciążony pełną informacją, zwłaszcza gdy ciche dźwięki w tle
zwykle nie zawierają w ogóle lub zawierają bardzo małą dawkę informacji lub są nawet
niechciane, np. na cocktail party. Przy normalnym słyszeniu jako taki filtr służą złożone (i nie do
końca rozumiane) metody przetwarzania na poziomie centralnym. Biorąc pod uwagę fakt, że
większość sytuacji słyszenia społecznego jest w tym sensie hałaśliwa, utrata tej zdolności jest
szczególnym problemem. Obecnie nie są znane żadne skuteczne sposoby „redukcji informacji”
dla aparatów słuchowych. Normalizacja odbioru natężenia głosu może być osiągnięta przy
wykorzystaniu aparatów słuchowych w dużym stopniu. Dla zrekompensowania innych deficytów
(np. zredukowanej częstotliwości lub czasowej rozdzielczości) nie są jeszcze powszechnie
dostępne żadne rozwiązania.
Kompensacja obwodowych deficytów słyszenia na poziomie ucha może zrekompensować te
deficyty i w ten sposób zapewnić najlepsze możliwe warunki wstępne dla słyszenia
obuusznego. Bardziej centralnie położone uszkodzenia słuchu nie mogą być zrekompensowane.
Niektóre sposoby przetwarzania sygnałów w obuusznych aparatach słuchowych są obecnie
badane, a pierwszy obuuszny aparat słuchowy jest przedmiotem pierwszych testów poza
laboratorium. Badania audiologiczne i modelowanie ujawnią nowe metody, które będzie można
realizować za pomocą powszechnie dostępnych aparatów słuchowych. Niemniej jednak
krótkoterminowe oczekiwania nie powinny być zbyt wygórowane.
99411693.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin