1. Wymień wartości polityczne na których opiera się Unia Europejska
Art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej
Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.
2. Wymień cele polityczne Unii Europejskiej
Art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej
• Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów.
• Unia zapewnia swoim obywatelom przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, w której zagwarantowana jest swoboda przepływu osób, w powiązaniu z właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak również zapobiegania i zwalczania przestępczości.
• Unia ustanawia rynek wewnętrzny. Działa na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego. Wspiera postęp naukowotechniczny.
• Zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami i ochronę praw dziecka.
• Wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między Państwami Członkowskimi.
• Szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i językową oraz czuwa nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy.
• Unia ustanawia unię gospodarczą i walutową, której walutą jest euro.
• Unia dąży do osiągnięcia swoich celów właściwymi środkami odpowiednio do zakresu kompetencji przyznanych jej na mocy Traktatów.
3. Wymień cele polityczne, które Unia Europejska realizuje w stosunkach zewnętrznych
W stosunkach zewnętrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartości i interesy oraz wnosi wkład w ochronę swoich obywateli. Przyczynia się do pokoju, bezpieczeństwa, trwałego rozwoju Ziemi, do solidarności i wzajemnego szacunku między narodami, do swobodnego i uczciwego handlu, do wyeliminowania ubóstwa oraz do ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka, a także do ścisłego przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego, w szczególności zasad Karty Narodów Zjednoczonych.
4. Wymień kryteria decydowania politycznego, na podstawie których można opisać Unię Europejską jako organizację społeczną
Unia Europejska - organizacja społeczna, wyróżniana z uwagi na:
• Ład społeczny, tj uporządkowanie zachowań ludzi wewnątrz państwa określane mianem ładu (porządku) politycznego lub państwowego;
• Władza polityczna (władza publiczna), przypisana od instytucji społecznych tworzonych w państwie (np. premier, prezydent, itp.);
• Sankcyjność, tj prawo sankcji (ograniczania swobód, wymierzania kary) które jest reglamentowane;
• Upodmiotowienie, w stosunkach wewnętrznych (w państwie) oraz zewnętrznych (międzynarodowych)
Brak przymusu – zasada dobrowolności
5. Wymień kompetencje, które posiada Unia Europejska
· Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom pomocniczości i proporcjonalności.
· Zgodnie z zasadą przyznania Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach do osiągnięcia określonych w nich celów. Wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach należą do Państw Członkowskich.
· Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii.
· Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów.
· Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów.
· Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii.
· Państwa Członkowskie ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii.
6. Na czy polega, wg wykładni decydowania politycznego, istota polityki w ramach Unii Europejskiej
Polityka jako działalność instytucji unijnych i państwowych;
Polityka jako stosunek władzy, wpływu i konfliktu;
Polityka jako funkcja w systemie społecznym;
Polityka jako proces podejmowania decyzji;
Polityka jako sposób rozwiązywania problemów.
7. Wymień uczestników decydowania politycznego w Unii Europejskiej
Uczestnicy
• decydenci indywidualni i zbiorowi, wśród których możemy wyróżnić:
– narodowych;
– ponadnarodowych
– instytucjonalnych
• organy państwa;
• instytucje i organizacje ponadnarodowe;
• formalnych (uprawnionych).
• nieformalnych (nieuprawnionych).
8. Wymień funkcje ideologii politycznej w Unii Europejskiej
Funkcje
• programowa, polegająca na tworzeniu wizji innego, lepszego społeczeństwa i państwa, pobudzenia do działania grup społecznych, kształtowania podstaw organizujących partie czy ruchy polityczne, określania ogólnego obrazu świata w celu jego konkretyzacji poprzez doktrynę i program polityczny;
• motywacyjna, polegająca na wyróżnieniu interesów danej grupy i tworzeniu w niej przekonania, iż jej interesy nie są dostatecznie reprezentowane wobec władzy bądź, jest ona dyskryminowana; co w konsekwencji pobudza do działań politycznych;
• legitymizująca, polegająca na tworzeniu przychylnej atmosfery społecznej i ugruntowywaniu przekonania, że istniejący ustrój i władza są prawowite, zgodne z naturalnymi procesami rozwoju państwa i społeczeństwa (często w tym działaniu w negatywnym świetle ukazuje poprzednią władzę, a niekiedy totalnie je dyskredytuje).
9. Wymień podmioty wpływu w ramach Unii Europejskiej
Podmioty wpływu:
• Partie polityczne oraz związane z nimi organizacje społeczne (formalne, nieformalne), które uczestniczą w walce o władzę oraz biorą udział w jej sprawowaniu;
• Partie i ruchy społeczne, które z powodów programowych (np. ugrupowania skrajnie prawicowe, czy skrajnie lewicowe) nie mają bezpośredniego wpływu na proces sprawowania władzy, lecz oddziałują na nią w sposób pośredni;
• Ruchy społeczne, które nie uczestniczą w walce o sprawowanie władzy, lecz aktywnie wpływają na proces polityczny (np. ekologiczne, feministyczne, pacyfistyczne, itp.). Na system polityczny oddziałują w sposób:
– Bezpośredni, stosując lobbying;
– Pośredni, wpływając na zmiany program ów głównych partii politycznych, które dążąc do poszerzenia swojego kręgu wyborców decydują się na włączanie postulatów „alternatywnych”.
• Niekiedy ruchy te przekształcają się w partie polityczne i wówczas biorą udział tak jak wymienione w pkt. 1;
• Środowiska opiniotwórcze, zwłaszcza intelektualne, powiązane z ugrupowaniami parlamentarnymi i pozaparlamentarnymi.
10. Wymień płaszczyzny kultury politycznej w ramach Unii Europejskiej
Płaszczyzny
• savoir-vivre życia politycznego (style zachowania politycznego);
• świadomość, postawy i orientacje polityczne;
• część większej całości – globalnej, regionalnej, subregionalnej, lokalnej;
• relacje obywatel – instytucje polityczne;
• obyczaje i normy reglamentujące zachowania polityczne.
11. Wymień 3-4 założenia Planu Schumana
9 maja 1950, plan zawierał propozycję ścisłej współpracy i koordynacji produkcji węgla i stali we Francji i RFN, współpracy w tym zakresie z innymi państwami zachodnioeuropejskimi. Realizacja planu zapewnić miała ponadto wzrost stopy życiowej społeczeństw obu państw, ułatwić eksport, pomóc w utworzeniu wspólnoty gospodarczej państw, których sprzeczne interesy prowadziły w przeszłości do wojen.
12. Wymień daty i traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie w latach 50 tych XX wieku
- 18 kwietnia 1951 w Paryżu został podpisany Traktat powołujący Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Powszechnie dokument ten nazwany był od miejsca podpisania Traktatem paryskim. Wszedł w życie po ratyfikacji przez państwa założycielskie 9 maja 1952 roku.
- 25 marca 1957 w Rzymie sześć państw członkowskich EWWiS podpisały traktaty rzymskie powołujące do życia dwie nowe wspólnoty: Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom) i Europejska Wspólnota Gospodarcza. Weszły one w życie 1 stycznia 1958r.
13. Wymień cele Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali
Do podstawowych celów EWWiS należało:
- przyczynienie się do zrównoważenia wzrostu gospodarczego,
- zwiększenie zatrudnienia oraz podnoszenia stopy życiowej społeczeństw krajów członkowskich.
- najistotniejszym zadaniem było utworzenie wspólnego rynku surowców i produktów przemysłu węglowego i stalowego państw członkowskich.
- ujednolicenie taryfy transportowej na produkty tych sektorów.
14. Wymień cele Europejskiej Wspólnoty Obronnej
Projekt przedstawiony 1950 przez francuskiego polityka R. Plevena (tzw. plan Plevena), postulujący utworzenie wspólnego systemu obronnego, armii europejskiej, podległej wspólnym instytucjom politycznym. Była to m.in. odpowiedź na propozycję szybkiej remilitaryzacji Niemiec zgłoszoną przez Stany Zjednoczone. W ramach EWO armia niemiecka stałaby się częścią armii europejskiej.
Negocjacje trwały ponad rok i zakończyły się w 1952 podpisaniem traktatu w Paryżu. Zwolennikiem EWO był Ludowy Ruch Republikański (pod przywództwem R. Schumana), dążący do utworzenia federalnej Europy Ojczyzny. Partia komunistyczna i republikanie skupieni wokół Ch. de Gaulle’a zwalczali projekt, widząc w nim ograniczenie suwerenności Francji.
Ostatecznie Zgromadzenie Narodowe odrzuciło wniosek o ratyfikację, co położyło kres nie tylko EWO, ale też powstrzymało integrację polityczną na wiele lat.
15. Wymień cele Europejskiej Wspólnoty Politycznej
system współpracy państw UE w dziedzinie polityki zagranicznej, polegający na wzajemnej konsultacji, informowaniu się i uzgadnianiu stanowisk. Początki EWP sięgają lat 60. Dopiero Jednolity Akt Europejski (1986 r.) stworzył podstawy prawne funkcjonowania EWP. Traktat z Maastricht zadecydował o przekształceniu EWP w system Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, stanowiącej tzw. drugi filar Unii Europejskiej.
16. Wymień cele Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
EWG miała przyczynić się do harmonijnego rozwoju działalności gospodarczej, wzmożonej stabilizacji, szybszego podwyższenia poziomu stopy życiowej i zacieśnienia stosunków między państwami członkowskimi. Powyższe cele państwa Członkowskie EWG osiągnęły dzięki:
- stopniowemu rozwijaniu integracji poprzez ustanowienie strefy wolnego handlu, unii celnej i wreszcie wspólnego rynku, zapewniającego zniesienie przeszkód w swobodnym przepływie osób, usług i kapitałów.
- ustanowienie wspólnej polityki handlowej, rolnej i transportowej
- zapewnieniu wolnej konkurencji
- stworzeniu koordynacji polityki gospodarczej państw członkowskich
- utworzenie Europejskiego Funduszu Społecznego w celu zwiększenia możliwości zatrudnienia pracowników i przyczynienia się do podnoszenia poziomu życia.
- utworzenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego mającego przyczynić się do rozwoju gospodarczego państw członkowskich poprzez dostarczenie środków finansowych.
17. Wymień daty dwóch traktatów o fuzji
25 marca 1957
8 kwietnia 1965
18. Wymień cele Jednolitego Aktu Europejskiego
zwiększenie uprawnień decyzyjnych Parlamentu (wprowadzenie nowych procedur)
rozszerzenie kręgu spraw, w których Rada podejmuje decyzje większością kwalifikowaną
stworzenie podstaw prawnych do funkcjonowania Rady Europejskiej
stworzenie podstawy prawnej dla późniejszego utworzenia Sądu Pierwszej Instancji
wprowadzenie do traktatów założycielskich przepisów dotyczących rynku wewnętrznego
wprowadzenie pojęcia Unii Gospodarczej i Walutowej
włączenie do Traktatu Rzymskiego nowych dziedzin, tj. spójności społeczno-ekonomicznej, badań naukowych i rozwoju technologicznego oraz ochrony środowiska
19. Wmień założenia Traktatu o Unii Europejskiej z Maastricht
zmiana nazwy EWG na WE
powołanie Unii Europejskiej składającej się z trzech filarów (I filar: WE, EWWiS, EURATOM, II filar – Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, III filar – współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych)
zobowiązanie Wspólnoty do osiągnięcia Unii Gospodarczej i Walutowej, dysponującej wspólną walutą i wspólnym bankiem centralnym (miało to być osiągnięte w trzech etapach)
rozwijanie wspólnych polityk: zagranicznej i obrony
wprowadzenie obywatelstwa unijnego, określenie praw obywateli państw członkowskich (m. in.: swoboda przemieszczania się, czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach samorządowych i europejskich, prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej)
potwierdzenie i rozszerzenie uprawnień WE w takich dziedzinach, jak m. in.: edukacja, sieci transeuropejskie, przemysł, zdrowie, kultura, ochrona konsumenta
utworzenie Funduszu Spójności (w celu transferu środków finansowych z bogatszych państw UE do biedniejszych)
współpraca policyjna i w zakresie polityki imigracyjnej - w oparciu o porozumienia międzyrządowe państw członkowskich
zmiany instytucjonalne, m.in.: rozszerzenie uprawnień legislacyjnych Parlamentu Europejskiego, rozszerzenie uprawnień Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
20. Wymień założenia Traktatu o Unii Europejskiej z Amsterdamu
Do I filaru zaliczono swobodny przepływ osób, udzielenie azylu, imigrację, przekraczanie granic zewnętrznych, współpracę sądów a także uwzględniono treść Układu z Schengen o otwarciu granic wewnętrznych
Do traktatu został włączony protokół w sprawie polityki społecznej jako obowiązujący dotychczasowych oraz wszystkich przyszłych członków
Do traktatu dołączono rozdział o zatrudnieniu
Potwierdzono postanowienia dotyczące wspólnej p[polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa. Koordynowanie tych polityk powierzono sekretarzowi generalnemu Rady oraz przewodniczącemu Rady i przewodniczącemu Komisji
Parlament Europejski otrzymał prawo współdecydowania wraz z Radą w większości kwestii prawodawstwa Unii
W Radzie UE poszerzono zakres spraw, w których będzie się odbywać głosowanie większością głosów(badania naukowe, zatrudnienie, patologie społeczne, równość szans, zdrowie publiczne)
Podniesiono rangę przewodniczącego komisji – do jego powołania jest niezbędna aprobata Parlamentu Europejskiego, a jego zatwierdzenie będzie konieczne do powołania pozostałych członków Komisji
Ustanowiono zasadę elastyczności, która umożliwia grupom państw członkowskich wykorzystanie instytucji wspólnoty do bliższej współpracy także w dziedzinach nieobjętych kompetencjami Unii.
21. Wymień założenia Traktatu o Unii Europejskiej z Lizbony
Zmniejszenie liczby komisarzy do 18 (mimo, że jest 27 państw członkowskich)
Zwiększenie liczby euro deputowanych dla Włoch
Decyzje unijne od 2014 będą podejmowane za pomocą tzw. podwójnej większości, zamiast zgody wszystkich państw członkowskich
Od 2009 Parlament Europejski będzie miał 750 członków (poprzednio 785)
Inicjatywa ustawodawcza obywateli wymagać będzie zebrania 1 miliona głosów w danej sprawie
Nie wygasalność tzw. procesu z Joaniny
Przyznanie Polsce stałego rzecznika generalnego w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości
Wprowadzenie stanowiska wysokiego przedstawiciela Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa
Wprowadzenie stanowiska Przewodniczącego Rady Europejskiej
„Karta Praw Podstawowych”
„ Solidarność energetyczna”
22. Wymień Kryteria Kopenhaskie
Kryteria kopenhaskie to zbiór kryteriów, które muszą spełnić nowo wstępujące do Unii Europejskiej państwa, by zostać przyjętymi. Kryteria te uchwaliła Rada Europejska na szczycie w Kopenhadze w czerwcu 1993 roku. Dzielimy je na kryteria polityczne i ekonomiczne.
Kryteria polityczne:
istnienie instytucji gwarantujących stabilną demokrację
rządy prawa
poszanowanie praw człowieka
poszanowanie praw mniejszości.
Kryteria ekonomiczne:
istnienie gospodarki rynkowej gotowej sprostać konkurencji i wolnemu rynkowi;
zdolność do przyjęcia acquis communautaire;
zdolność sprostania unii politycznej, gospodarczej i walutowej.
23. Wymień założenia Układu z Schengen
Umowa międzynarodowa zawarta w Schengen (Luksemburg) 14 czerwca 1985 r. Celem układu jest zniesienie kontroli granicznych i wprowadzenie swobody przepływu osób między państwami członkowskimi - sygnatariuszami układu. Pierwotnie sygnatariuszami układu były Belgia, Francja, Niemcy, Luksemburg i Holandia. Następnie do układu przystąpiły Włochy (1990), Hiszpania i Portugalia (1991), Grecja (1992), Austria (1995), Dania, Szwecja i Finlandia (1996). Stronami układu są także Islandia i Norwegia (1999). Postanowienia układu zostały uszczegółowione w Konwencji Wykonawczej, podpisanej 19 czerwca 1990 r., która wprowadza wiele tzw. środków kompensacyjnych (środków bezpieczeństwa). Zniesieniu kontroli granic wewnętrznych między państwami-stronami Układu towarzyszy wzmocnienie kontroli na granicach zewnętrznych UE, zacieśnienie współpracy policji oraz koordynowanie polityki azylowej, a także współpraca sądowa w sprawach karnych i określenie zasad ekstradycji oraz współpraca w walce z handlem narkotykami.
24. Wymień 3-4 funkcje Komisji Europejskiej
Zadaniem komisji jest zapewnienie wykonywania postanowień traktatów tak aby prawo europejskie było stosowane zgodnie z układami zarówno przez inne organy wspólnoty, państwa członkowskie jak i przez poszczególne osoby.
Komisja jest organem wykonawczym wspólnoty. Dla wypełniania swoich zadań Komisja może podejmować postanowienia, formułować zalecenia i zajmować stanowiska. Zadania wykonawcze komisji przejawiają się w m.in. administrowaniu środkami własnymi wspólnoty, zarządzaniem wspólnotowym programem badań i kształcenia, zawiadywaniu europejskimi funduszami wprowadzeniu przepisów dotyczących europejskiej polityki rolne i prawa celnego.
Prawo inicjatywy w zakresie prawodawstwa europejskiego i bez jej wniosku nie może być wszczęte postępowanie prawodawcze.
Komisja reprezentuje wspólnotę wobec państw członkowskich może prowadzić w ich imieniu negocjacje zmierzające do zawarcie porozumień międzynarodowych.
25. Wymień 3-4 funkcje Parlamentu Europejskiego
Uczestniczenie w przygotowywaniu dyrektyw i rozporządzeń poprzez wypowiadanie się na temat projektów Komisji Europejskiej
Ratyfikowanie zawartych przez Wspólnotę międzynarodowych umów o stowarzyszeniu i współpracy jak również rozszerzających Unię o nowe państwa
Współdecydowanie w zakresie jednolitego prawa wyborczego i obywatelstwa europejskiego
Podejmowanie wspólnie z Radą Unii Europejskiej decyzji w sprawach budzetu wspólnoty
26. Wymień 3-4 funkcje Rady Unii Europejskiej
Mianowanie członków innych instytucji np.: członków komisji doradczych na podstawie listy przekładanej przez państwa członkowskie i po wysłuchaniu europejskich grup interesu oraz Komisji Wspólnot
Zatwierdzenie procedury postępowania przed Europejskim trybunałem Sprawiedliwości i regulaminu Komitetu Ekonomiczno-społecznego.
Kontrola Komisji Europejskiej
Udzielanie pełnomocnictw do wprowadzania uchwalonych przepisów.
...
gosicka