Marquez_Gabriel_Garcia_-_Rzecz_o_mych_smutnych_dziwkach.pdf

GABRIEL GARCIA MARQUEZ

RZECZ O MYCH SMUTNYCH

DZIWKACH

Przełożył Carlos Marrodan Casas

Warszawskie Wydawnictwo Literackie

MUZA SA

Tytuł oryginału: Memoria de mis putas tristes

Projekt okładki: Luz de la Mora

Redakcja: Marta Szafrańska-Brandt

Redakcja techniczna: Zbigniew Katafiasz

Korekta: Maria Mirecka

ISBN 83-7200-131-6

Warszawskie Wydawnictwo Literackie

MUZA SA

Warszawa 2005

TŁUMACZ SIĘ TŁUMACZY

Widniejący na okładce tytuł powieści jest tytułem zastępczym, tytułem roboczym, tytułem

wstydliwym i ocenzurowanym. Gabriel Garcia Marquez dał swojej powieści tytuł Rzecz o mych

smutnych kurwach i tak też przetłumaczył to tłumacz, w pamięci mając twórczość takich mistrzów,

jak Jan Kochanowski, Daniel Naborowski czy Jan Andrzej Morsztyn (z przyczyn oczywistych nie

wspomnę Juliana Tuwima). Na okładce widnieje jednak bezpieczny tytuł, a to w wyniku

prawniczych ekspertyz, sugerujących, iż wydrukowanie tytułu nadanego przez tłumacza grozi

nieobliczalnymi konsekwencjami jak np.: prokuratorski zakaz (w wyniku doniesienia o popełnieniu

przestępstwa) rozpowszechniania książki. Kodeks o wykroczeniach. Rozdział XVI. Wykroczenie

przeciw obyczajności publicznej. Art.141. Taki jest stan prawny w Polsce - można dzieła

artystyczne cenzurować, bezkarnie niszczyć; artystów nie tylko można, ale po prostu, jak Dorotę

Nieznalską, skazuje się na więzienie. Przyjdzie czas na karę banicji, może na obozy swoistej

resocjalizacji. Ale ten stan prawny chroni hunwejbinów święcie wierzących w sprawczą moc słowa

polskiego (nie wywołuj wilka z lasu). Stoją więc na straży czystości języka polskiego, nie

odróżniając dopełniacza od biernika, o wołaczu w ogóle nie pamiętając, mieszając związki

frazeologiczne, ortografię myląc z kaligrafią. Za to na wyrywki znają cały repertuar obecny w

Słowniku polskich przekleństw i wulgaryzmów (autora nie podam, bo nie chcę być donosicielem).

Powieść Garcii Marqueza to skromna elegia o późnej miłości, a nie swawolny przewodnik

po zamtuzach, o czym mam nadzieję przekonają się ci czytelnicy, którzy będą mieli odwagę po tę

książkę sięgnąć. Tłumaczowi pozostaje jedynie wierzyć, że jednak nadejdzie czas, gdy Rzecz o

mych smutnych kurwach będzie mogła pod tym właśnie tytułem się ukazać.

Carlos Marrodan Casas

Proszę niczego nie robić w złym guście. Nie wolno na przykład wkładać palców do ust

śpiącej dziewczyny! - ostrzega starego Eguchiego kobieta z hotelu.

Śpiące piękności, Yasunari Kawabata

(przełożył Mikołaj Melanowicz)

W roku mych dziewięćdziesiątych urodzin chciałem sprawić sobie w prezencie szaloną noc

miłosną z nieletnią dziewicą. Przywołałem w pamięci osobę Rosy Cabarcas, właścicielki domu

schadzek, która mając w rękach coś nad wyraz specjalnego, zwykła była powiadamiać o tym swych

najlepszych klientów. Nigdy nie uległem tego rodzaju pokusom, ani wielu innym jej plugawym

propozycjom, ale Rosa i tak nie wierzyła w czystość moich zasad. Nawet moralność jest tylko

kwestią czasu, mawiała ze złośliwym uśmieszkiem, sam się przekonasz. Była nieco młodsza ode

mnie, a że od lat nie miałem o niej żadnych wieści, więc równie dobrze od dawna mogło jej nie być

pośród żywych. Ledwie jednak przebrzmiał pierwszy sygnał w słuchawce, natychmiast

rozpoznałem jej głos i wypaliłem bez zbędnych wstępów:

- Dziś chcę.

Westchnęła: Och, ty mój smutny mędrku, przepadasz gdzieś na dwadzieścia lat, a jak już się

pojawiasz, to tylko po to, żeby żądać rzeczy niemożliwych. Natychmiast jednak odzyskała swój

zawodowy kunszt i podsunęła z pół tuzina rozkosznie zapowiadających się sugestii, jednak, nie da

się ukryć, już użytkowanych. A ja, że nie, że musi być panna i na tę właśnie noc. Zaniepokojona

spytała: A co chcesz sobie udowodnić? Nic, odparłem, trafiony w najczulsze miejsce, bardzo

dobrze wiem, co mogę i czego nie mogę. Rosa niewzruszona stwierdziła, że mędrkowie wiedzą

wszystko, ale nie wszystko: Jedyne Panny, jakie jeszcze chodzą po świecie, to takie Panny

sierpniowe jak ty. Nie mogłeś poprosić mnie o to odpowiednio wcześniej? Natchnienie ma to do

siebie, że nie uprzedza, odpowiedziałem. Ale poczekać chyba może, skwitowała, nieodmiennie i

jak żaden mężczyzna przemądrzała, i poprosiła o przynajmniej dwa dni, żeby dokładnie przebadać

rynek. Odrzekłem, najzupełniej serio, że w tym interesie, w którym robi, każda godzina w moim

wieku jest jak rok. To znaczy, że się nie da, podsumowała, bez cienia wątpliwości w głosie, ale to

akurat nieważne, za to bardzo emocjonujące, a co tam, kurwa, oddzwonię w ciągu godziny.

Nie muszę o tym wspominać, bo z daleka widać, jaki jestem: brzydki, nieśmiały i

staroświecki. Ale usilnie dbając o to, ażeby właśnie takim nie być, zacząłem odgrywać swe

całkowite przeciwieństwo. Do dnia dzisiejszego, kiedy to z własnej i nieprzymuszonej woli

przystępuję do opowiedzenia sobie samemu, jaki naprawdę jestem, choćby po to tylko, by

przynieść ulgę swemu sumieniu. Zacząłem od niecodziennego telefonu do Rosy Cabarcas, bo jeśli

spojrzeć na to dziś, właśnie ta rozmowa dała początek nowemu życiu w wieku, w którym

znakomitą większość śmiertelników śmierć już dawno zabiera.

Mieszkam w kolonialnym budynku po słonecznej stronie parku San Nicolas, w domu,

gdziem spędził wszystkie dni swego życia bez żony i bez fortuny, tu, gdzie również żyli byli i

dokonali żywota moi rodzice, i wreszcie tu, gdzie zamiarem moim było umrzeć samotnie, w tym

samym łóżku, w którym przyszedłem na świat, i w dniu oby najodleglejszym i oby bezboleśnie.

Mój ojciec nabył ów dom na aukcji publicznej pod koniec XIX wieku, po czym parter wynajął

konsorcjum Włochów prowadzącemu sieć luksusowych sklepów, zatrzymując dla się to właśnie

piętro, ażeby tam zaznać szczęścia z córką jednego ze swych włoskich arendarzy, znamienitą

interpretatorką Mozarta, poliglotką i garibaldzistką i najpiękniejszą i najbardziej utalentowaną

kobietą, jaka kiedykolwiek żyła w tym mieście, z Floriną de Dios Cargamantos: moją matką.

Mieszkanie jest przestrzenne i jasne, ze stiukowymi sklepieniami, z podłogami wyłożonymi

szachownicą florenckich mozaik, z czworgiem szklanych drzwi wychodzących na długi szeregowy

balkon, gdzie moja matka siadywała, aby wespół ze swymi włoskimi kuzynkami śpiewać arie

miłosne. Widać stąd park San Nicolas z katedrą i pomnikiem Krzysztofa Kolumba, a dalej składy

rzecznego nabrzeża i portu i rozległy widnokres rzeki Magdalena, dwadzieścia mil od jej

estuarium. Jedyną niedogodnością tego mieszkania jest słońce przechodzące w ciągu dnia przez

wszystkie okna po kolei; trzeba je więc wszystkie zamykać, by spróbować przynajmniej uciąć

sobie sjestę w skwarnym półmroku. Kiedy, w wieku trzydziestu dwu lat, zostałem sam,

przeniosłem się do dotychczasowej sypialni mych rodziców, kazałem przebić z niej drzwi

bezpośrednio do biblioteki i zacząłem wyprzedawać na licytacjach to, co mi do życia nie było

potrzebne, czyli niemal wszystko - jak miało się z czasem okazać - poza książkami i pianolą.

Przez czterdzieści lat byłem depeszowcem, czy też nadmuchiwaczem, jak na nas mawiano,

w gazecie „El Diario de La Paz”, a praca moja polegała na rekonstruowaniu i dopowiadaniu w

miejscowej prozie wyłapywanych przez nas wiadomości krążących w przestrzeni na falach

krótkich lub w kodzie Morse’a. Dziś utrzymuję się jako tako z emerytury wypracowanej w tym

wymarłym zawodzie; poza tym otrzymuję prawie nic jako emerytowany nauczyciel gramatyki

języka hiszpańskiego i łaciny, tyle co nic za coniedzielny felieton, pisany regularnie od ponad pół

wieku, i mniej niż nic za teksty do programów muzycznych i teatralnych, które łaskawie raczą mi

publikować, gdy przybędą do nas znamienici artyści z gościnnymi występami. Poza pisaniem nic

właściwie innego w życiu nie robiłem, ale brak mi powołania i narracyjnego talentu, zupełnie są mi

nieznane zasady dramaturgicznej konstrukcji, jeśli więc podjąłem się tego trudu, to dlatego, iż ufam

w światłość tego wszystkiego, com w życiu przeczytał, a przeczytałem bez liku. Mówiąc

najzwyczajniej, szaraczkowy ze mnie literat i pewnie niczego szczególnego nie miałbym do

przekazania potomnym, gdyby nie zdarzenia, z których, na ile mi mój talent pozwoli, chciałbym

właśnie zdać sprawę w tej rzeczy o mej wielkiej miłości. W dzień moich dziewięćdziesiątych

urodzin obudziłem się, jak zwykle, o piątej rano. Był piątek, więc czekało mnie jedynie napisanie

felietonu publikowanego w niedzielnym wydaniu „El Diario de La Paz”. Wszystkie poranne

objawy i znaki idealnie wprost odwodziły od jakichkolwiek radosnych i szczęśliwych myśli: od

świtu łamało mnie w kościach, w tyłku paliło i co chwila rozlegały się grzmoty pierwszej, po trzech

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: