choroba oparzeniowa.doc

CHOROBA OPARZENIOWA

              „Oparzenie jest to martwica koagulacyjna tkanek, spowodowana bezpośrednim kontaktem ze źródłem energii”. Oparzenia dzielą się w zależności od rodzaju energii jaka zadziałała na tkanki, na:

−        oparzenia termiczne – wywołane zadziałaniem wysokiej temperatury;

−        oparzenia chemiczne – wywołane zadziałaniem środków żrących;

−        oparzenia promieniowania jonizującego – spowodowane zadziałaniem np. promieni rentgenowskich;

−        elektryczne;

−        oparzenia mieszane.

Można podzielić oparzenia uwzględniając ich:

·  rozległość;

·  głębokość;

·  okolice występowania;

·  czas trwania zmian oparzeniowych.

PATOFIZJOLOGIA OPARZEŃ

Oparzenia cieplne

Wywołane są przepływem energii przez skórę do głębszych warstw powłok. Do uszkodzenia dochodzi w zależności od czasu i wysokości działającej energii. Temperatura progowa to 44OC – chyba, że działa po wyżej 6 godzin. W temperaturze 44 – 51OC w określonym czasie – zakres uszkodzenia podwaja się ze wzrostem temperatury o 1OC. po wyżej 70OC uszkodzenie skóry następuje w ciągu 1 sek.

Wzrasta przepuszczalność naczyń włosowatych co prowadziło przechodzenia do przestrzeni międzykomórkowej wody i osocza. Utrata wody, elektrolitów i białka może sięgnąć połowy objętości krwi krążącej i doprowadzić do głębokiego wstrząsu hipowolemicznego. W zagęszczonej krwi hematokryt wzrasta do 60 – 70% – zwiększając opory w krążeniu. W oparzonej tkance toksyczne produkty rozpadu białek i kwasów tłuszczowych nasilają uszkodzenia. Jony potasu uwolnione z rozpadu komórek mogą powodować zaburzenia miarowości pracy serca. Dochodzi do utraty 2000 – 3000 kcal dziennie. Prowadzi to do wyczerpania rezerw energetycznych (białko, węglowodany i tłuszcze, ujemnego bilansu azotowego i wyniszczenia a co za tym idzie obniżenia odporności.

Bezpośrednio po oparzeniu wyodrębnia się trzy typy tkankowych zmian patologicznych:

Ø      martwica;

Ø      zastój;

Ø      przekrwienia.

W oparzeniach chemicznych rozległość oparzenia zależy od stężenia i mechanizmu działania środka chemicznego:

−        redukcji – środki redukujące wywołują denaturację białek;

−        utleniania – szybko zachodzące utlenianie znane jest pod nazwą – spalania;

−        korozji – w korozji biologicznej – do zniszczenia tkanek dochodzi na granicy styku szkodliwej substancji lub środowiska z powierzchnią powłok;

−        zatrucia protoplazmatycznego – niektóre trucizny tworzą estry z białkami lub łącząc, lub blokując jony nieorganiczne, które są niezbędne do normalnej czynności komórki;

−        wysuszanie – uszkodzenie odbywa się na drodze ekstrakcji wody z tkanek przez środki higroskopijne. Uszkodzenie to nasila się w reakcji egzotermicznej;

−        tworzenia pęcherzy –zdolność wytwarzania pęcherzy polega na zniszczeniu komórek podstawnych i uwolnieniu z lizosomów proteaz. Oddzielanie naskórka od skóry właściwej i powstanie pęcherza.

Do skażenia środowiska człowieka może dojść w skutek:

·         kontaktu środka chemicznego ze skórą;

·         zatrucia wziewnego;

·         zatrucia pokarmowego.

Skażenie może wywołać:

·         zaburzenia oddychania;

·         bóle i nieostre widzenie;

·         zawroty głowy;

·         podrażnienie skóry, gardła spojówek;

·         oparzenia skóry;

·         nienormalne zachowanie się;

·         brak koordynacji ruchowej;

·         bóle, skórcze żołądka, biegunkę.

Oparzenia promieniami jonizującymi

Do oparzenia może dojść w zależności od rodzaju promieniowania:

·         promieniowanie alfa i beta;

·         promieniowanie gama;

·         promieniowanie rentgenowskie.

OCENA OPARZEŃ

STOPNIOWANIE OPARZEŃ

              Oparzenia możemy podzielić wg stopnia głębokości urazu na:

Io – uszkodzenie naskórka, bolesny rumień;

IIo – (powierzchowny) – zewnętrzne warstwy skóry są zniszczone, pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym, rumień, który staje się biały pod wpływem ucisku;

IIo – (głęboki) – nieuszkodzone tylko najgłębsze warstwy skóry, skóra blada, pęcherze, obrzęki;

IIIo – cały naskórek oraz cała skóra właściwa są zniszczone, obszar ten jest znieczulony, suchy biały.

              W literaturze mowa jest jeszcze o czwartym stopniu oparzenia – najcięższym, kiedy dochodzi do zwęglenia, a uszkodzeniem mogą być objęte również mięśnie i kości.

TABELA LUNDA I BROWDERA

              W ocenie ciężkości i rozległości oparzenia u dzieci do 14 roku życia nie stosuje się „reguły 9”, tylko tabele Lunda i Browdera.

KARTA LUNDA I BROWDERA

%
Okolica		PTL	FTL
Głowa
Szyja
Tułów przód
Tułów tył
Prawe remię
Lewe ramię
Pośladki
Genitalia
Prawa noga
Lewa noga
Całkowita Powierzcnia oparzenia

Ignorować zwykłe zaczerwienienia.

                            Uszkodzenia częściowo głębokie (partial thickeness loss – PLT)

                            Uszkodzenia głębokie (full thickness loss – FTL).

Stack Ch., Dobbs P. Podstawy intensywnej terapii dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 195.

TABELA POMIARÓW POWIERZCHNI CIAŁA U DZIECI (W %)