JAN PĘTA
PEDAGOGIKA CZASU WOLNEGO
Wyższa Szkoła Ekonomiczna Warszawa 2004
Recenzja:
prof. dr hab. Edward Erazmus dr Krzysztof Lubański
SPIS TREŚCI
Projekt okładki: Paweł Łazarczyk
Korekta: mgr Henryk Kucharski
Opracowanie techniczno-graficzne: mgr Patryk Remiszewski
/&> Wfe^€opyright by DrukTur Sp. z o.o., Warszawa 2004
r V - ■ : Y
ISBN 83-86990-82-1
a
Druk i oprawa:
Zakład Wydawniczy DrukTur
02-536 Warszawa, ul. Narbutta 27A
tel. (022) 849-62-08
WSTĘP 7
Rozdział 1
ZJAWISKO CZASU WOLNEGO 11
1. Ustalenia terminologiczne w definiowaniu czasu wolnego 11
2. Budżet czasu 17
3. Podstawowe kryterium wydzielenia czasu wolnego
z budżetu czasu 20
4. Kwestia bezinteresowności działań 22
5. Praca zawodowa jako kryterium podziału budżetu czasu 23
6. Badanie budżetu czasu 27
Rozdział 2
ZNACZENE ZDROWOTNE ODPOCZYNKU 30
1. Istota odpoczynku 30
2. Przyczyny przewlekłego znużenia i przemęczenia 32
3. Odpoczynek nocny i dzienny 36
4. Warunki dobrego odpoczynku 37
Rozdział 3
ZNACZENE WYCHOWAWCZE, ZDROWOTNE
I KULTUROTWÓRCZE ZABAWY 41
1. Istota zabawy i jej funkcja wypoczynkowa 41
2. Rola zabawy w życiu człowieka 45
3. Kompensacyjna funkcja zabawy 48
Rozdział 4
I KULTUROTWÓRCZE PRACY NAD SOBĄ
JAKO FUNKCJI CZASU WOLNEGO 52
1. Istota pracy nad sobą 52
2. Znaczenie wychowawcze pracy nad sobą
w czasie wolnym 55
3
3. Znaczenie zdrowotne pracy nad sobą
w czasie wolnym 57
4. Znaczenie kulturotwórcze pracy nad sobą
w czasie wolnym 60
Rozdział 5
HISTORIA PROBLEMATYKI CZASU WOLNEGO 62
1. Czas wolny w okresie prehistorycznym 62
2. Spędzanie czasu wolnego w starożytności 65
3. Formy wczasowania w wiekach średnich 69
4. Czas wolny a problemy społeczne epoki nowożytnej 76
Rozdział 6
WSPÓŁCZESNE FORMY SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU
NAJCZĘŚCIEJ PRAKTYKOWENE 81
1. Turystyka 81
2. Sport 87
3. Środki masowego przekazu 92
Rozdział 7
KORZYSTANIE Z INSTYTUCJI KULTURALNYCH
JAKO WSPÓŁCZESNA FORMA
POŻYTECZNEGO ZAGOSPODAROWANIA
WOLNEGO CZASU 100
1. Kultura 100
2. Instytucje kulturalne o ograniczonym zasięgu
społecznym 103
3. Teatr 105
4. Filharmonia 106
5. Wystawa 108
6. Muzeum 109
Rozdział 8
FORMY SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU
O OGRANICZONEJ POPULARNOŚCI 112
1. Samokształcenie 112
2. Amatorstwo artystyczne 114
4
3. Majsterkowanie i amatorstwo techniczne 117
4. Hodowla amatorska 118
5. Zabawy i kontakty towarzyskie 120
6. Kolekcjonerstwo 121
7. Aktywność społeczna 124
Rozdział 9
PRZEJAWY NIEWŁAŚCIWEGO SPĘDZANIA
CZASU WOLNEGO
128
1. Przemoc i agresja wśród młodzieży 129
2. Subkultury młodzieżowe 133
3. New Age - Nowa Era w dziejach świata
a wychowanie 142
4. Sekty 144
5. Problemy egzystencjalne dzieci ulicy 149
6. Próby wyjaśnienia przyczyn przemocy i agresji 153
7. Profilaktyka i rewalidacja zachowań dewiacyjnych
i patologicznych 161
8. Wychowanie do wczasów jako czynnik
zmniejszenia agresji 165
Rozdział 10
169
PEDAGOGIKA I JEJ METODY BADAWCZE
1. Pedagogika jako nauka 169
2. Budowa pedagogiki i jej miejsce w systemie nauk 173
...
Marygold1