8 Rzeczpospolita ostatnich Jagiellonów
podręcznik, str. 50-55
1. Polityka wobec Zakonu Krzyżackiego:
a. Prusy Zakonne lennem Rzeczpospolitej po II pokoju toruńskim 1466 r.
b. układ habsbursko – jagielloński w Wiedniu w 1515 r.:
- układ cesarz Maksymiliana Habsburga, Zygmunta Starego ( Polska i Litwa) i Władysława II Jagiellończyka ( Czech i Węgry)
- cesarz uznał ustalenia II pokoju toruńskiego,
- wnuki cesarza Maksymiliana i dzieci Władysława zawarły małżeństwa,
- po wygaśnięciu linii Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech trony te mieli objąć Habsburgowie
c. ostatnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1519-1521:
- poparcie dla Albrechta Hohenzollerna cesarza i wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla,
- sukcesy wojsk polskich- zdobywanie twierdz krzyżackich
- zawarcie rozejmu
- sekularyzacja (zeświecczenie) Zakonu Krzyżackiego- powstanie świeckich, protestanckich Prus Książęcych
d. traktat krakowski- hołd pruski 8 IV 1525 r. w Krakowie:
- Albrecht Hohenzollern jako świecki władca luterańskich Prus Książęcych uznał się lennikiem Zygmunta Starego
2. Stosunki polsko-litewskie:
a. funkcjonowanie unii personalnej ( Krewo 1385) polsko- litewskiej:
- wspólny władca Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego
- odmienność obyczajowa, prawna, językowa
- zagrożenie Litwy rosnącą potęgą Wielkiego Księstwa Moskiewskiego ( tzw. „akcja zbierania ziem ruskich”)
- duże znaczenie rodów książęcych na Litwie
b. sekularyzacja Zakonu Kawalerów Mieczowych- Kurlandia i Semigalia lennem Polski i Litwy w roku 1561 ( Gottard Kettler)
c. walka o Inflanty i ich podział ( Polska, Litwa, Dania, Szwecja i Moskwa) w latach 1563-1570
3. Unia lubelska 1569 r.: powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów
a. unia realna: dotychczas odrębne państwa miały stanowić jedną Rzeczpospolitą Obojga Narodów
b. przyczyny zawarcia unii:
- Zygmunt II August był ostatnim męskim potomkiem dynastii Jagiellonów,
- prawie 200-letni związek państw,
- wspólna polityka na Kresach:
· zagrożenie ze strony Moskwy, Tatarów,
· zainteresowanie szlachty koronnej żyznymi ziemiami Ukrainy
c. postanowienia unii:
- włączenie do Korony województw: kijowskiego, podlaskiego, wołyńskiego, bracławskiego
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Królestwa Polskie ( Korona) Wielkie Księstwo Litewskie
wspólny władca
sejm
polityka zagraniczna
moneta
armia
skarb
urzędy
prawo
armia koronna
skarb koronny
urzędy koronne
Schowany