Wskażniki i wspołczynniki w Epidemiologii.doc

WYKŁAD 3  19.10.2010 r.

W Polsce nie ma podanej liczby chorych w populacji.

Współczynnik zachorowalności = liczba osób, które zachorowały w określonym przedziale czasu / suma okresów czasu, kiedy każda osoba z populacji jest narażona x 1000

Współczynnik chorobowości = liczba osób z daną chorobą na danym obszarze w określonym czasie / liczba osób narażonych na zachorowanie x 1000

CHOROBOWOŚĆ = ZAPADALNOŚĆ x CZAS TRWANIA CHOROBY

Współczynnik umieralności = liczba zgonów ogółem w danym czasie / liczba ludności narażona na ryzyko zgonu w danym czasie x 1000

Śmiertelność jest WSKAŹNIKIEM!!!

Śmiertelność = liczba zgonów z powodu choroby w określonym czasie / liczba stwierdzonych przypadków tej choroby w tym samym okresie czasu x 100%

CHOROBOWOŚĆ jest miernikiem potrzeb populacji.

Wskaźniki przeżyć informują nas o wyleczalności chorób w populacji.

Wskaźnik przeżyć – to odsetek osób, które przeżywają określony okres czasu od momentu zdiagnozowania choroby do momentu obserwacji (5-10 lat) albo do momentu zgonu. Wskaźnik jest jedną z metod obliczania chorobowości.

W Polsce nie ma informacji dotyczącej ilości osób żyjących z chorobą nowotworową.

Względne 5-letnie przeżycia dla kobiet dla raka piersi w Polsce wynoszą 70%, a w Finlandii 89%.

Wskaźnik przeżyć informuje nas o dostępności do działań profilaktycznych oraz metod optymalnego leczenia w populacji. Tym samym informuje nas o skuteczności działań systemu ochrony zdrowia w celu zwalczania danej choroby (nowotwory).

Wskaźnik przeżyć może być bardzo dobrym miernikiem skuteczności działań profilaktycznych.

W lipcu 2005 r. wprowadzono ustawę Narodowy Program Zwalczający Choroby Nowotworowe, ustawa ta obowiązuje od 2006 r. i od tego roku mamy Narodowe Programy Profilaktyczne.

Po 8-10 latach możemy spodziewać się zmian w umieralności w związku z daną chorobą.

Wskaźnik przeżyć jest najlepszy do określenia skuteczności programu. Jak wzrasta, to znaczy, że program jest skuteczny.

Śmiertelność jest miarą jakości opieki medycznej.

Standaryzacja współczynników

Współczynnik surowy = liczba zgonów w populacji w danym czasie / liczba ludności narażona na zgon

Współczynnik surowy informuje nas o faktycznym, rzeczywistym występowaniu danego zjawiska w określonej populacji. Współczynniki surowe wykorzystuje się do szacowania potrzeb zdrowotnych w danej konkretnej populacji. Na współczynniki surowe wpływają zmienne mające wpływ na dane zjawisko

Na poziom liczby zgonu wpływa:

·         Opieka zdrowotna

·         Styl życia

·         Wiek

·         Płeć

Współczynniki surowe nie nadają się do porównania stanu zdrowia różnych populacji.

Standaryzacja jest metodą eliminującą różnice w rozkładach badanych populacji pod względem cechy, która może mieć wpływ na poziom rozpatrywanego zjawiska. W praktyce wymaga wybrania populacji odniesienia – populacji standardowej. Populacja standardowa jest to przyjęty umownie odsetek osób w grupach cech. Standaryzacja jest zabiegiem często matematycznym.

Wybór populacji standardowej:

·         Standardowa populacja dla świata lub Europy

·         Populacja z porównywanego regionu

·         Populacja z ostatniego punktu czasowego (przy porównywaniu zmian współczynnik w czasie)

Standaryzacja bezpośrednia

1