drama.docx

Termin "drama" pochodzi od greckiego drao (działam, usiłuję) i od słowa drama (czynność, akcja). Nazwa ta ma dwa znaczenia: starsze, określające rodzaj utworu scenicznego z przełomu XVIII i XIX i nowsze, ujmujące ją jako metodę pedagogiczną wykorzystującą techniki teatralne, polegającą na stworzeniu fikcyjnej sytuacji oraz umożliwiającą intelektualne i emocjonalne zaangażowanie się w nią, wejście w role, to znaczy wczucie się w postać, bycie nią i działanie jak ona.

              Psychodrama polega na odtworzeniu faktów wywierających wpływ nie tylko na widza, ale i na aktora, z tym, że każdy widz musi w pewnym momencie stać się aktorem i vice versa. Gra jest improwizowana, a więc ukierunkowana jedynie ogólnie określonym zadaniem, a nie szczegółową instrukcją reżyserską.

Do psychodramy zalicza się zabiegi badawcze oraz terapeutyczne i pedagogiczne, posługujące się spontaniczną dramatyzacją.

Psychodrama traktowana jest jako metoda głębokiej analizy zachowania się człowieka, której celem jest wykrycie interpersonalnego podłoża jego osobowości.

              Wprawdzie często stosowany  jest w improwizowanej dramatyzacji kontekst grupowy, można jednak ograniczyć się do interakcji dwuosobowej. Stosowanie wpływu zbiorowości jest niejako środkiem, tworzonym specjalnie w wyżej wymienionym celu, a spontaniczna dramatyzacja stanowi element psychoterapii.

               Oddziaływanie socjodramatyczne ma charakter odmienny. Zasadniczym przedmiotem socjodramy jest grupa, a nie poszczególne jednostki. Oddziaływania socjodramatyczne są stosowane także jako środek usuwający zaburzenia w strukturze organizacji i dynamice grupy, grożące jej rozkładem, powodujące konflikty wewnątrz grupowe i związane z tym zaburzenia w zachowaniu się członków grupy. Celem tych oddziaływań jest eliminowanie, korygowanie i wzbogacenie różnych funkcji grupy.

               W psychodramie tworzy się grupę w celach diagnostycznych, terapeutycznych i wychowawczych, w socjodramie wprowadza się improwizowane dramatyzacje do grup już istniejących. Zdarzenia psychodramatyczne stają się fragmentem ich życia i działania. Psychodramę można więc spotkać w klinice nerwic, a socjodramę w szkole, gdzie np. wprowadza się improwizowaną dramatyzację jako jedną z form zajęć grupy klasowej.

              W psychodramie w centrum zainteresowań znajduje się osobowość każdego członka, natomiast w socjodramie sama grupa, jej działalność oraz efekty tej działalności, ujmowane jako działalność zbiorowa.

              Różnica między psychodramą a socjodramą sprowadza się do ostatecznych celów działania, np. terapeutyczne zastosowanie psychodramy; w leczeniu za pomocą psychodramy trwałość i istnienie grupy nie stanowią zasadniczej wartości.

              Inaczej jest z socjodramą , chodzi bowiem o to, aby uzdrowić sytuację istniejącą w danym internacie, grupie harcerskiej czy w klasie szkolnej. W tym wypadku jednym z zasadniczych zadań jest rozwój grupy.

Socjodrama – przebieg akcji nastawiony jest na grupę, celem jest wywarcie wpływu na życie zbiorowe grupy. Może przebiegać wg schematu:

·         Ustalenie i omówienie problemu (należy zwracać uwagę aby problem był ważny dla całej klasy – nie narzucać, ustalić w ramach dyskusji)

·         Spontaniczne udramatyzowanie sytuacji (poszczególne role powinni odgrywać ci uczniowie którzy sami tego chcą)

·         Ustosunkowanie się do zaimprowizowanej sytuacji lub zdarzenia

Rodzaje socjodramy:

­            Technika lustrzana – odtworzenie wydarzeń i sytuacji odzwierciedlających interesujący młodzież problem

­            Technika zamiany ról – poznanie innego punktu widzenia (katßà ofiara)

­            Technika postępowania na odległość – podczas nieobecności osoby wobec której zamierza się zmienić nieprzychylną postawę grupy (uprzedzenia, awersje) lub zrozumieć jej postępowanie.

CELE SRTUKTURA NORMY I ROLE RESOCJALIZACYJNYCH ZESPOŁÓW SOCJODRAMATYCZNYCH:
Działalność sojodramatyczna ma charakter grupy. Specyfika działalności zespołowej pociąga skutki  o charakterze społecznym i wychowawczym.
Cele:
-zmiana wadliwych wzorców zachowań, zmierzająca do większej ich adekwatności umożliwiającej poprawne przystosowanie społeczne;
- uzyskanie wglądu w problemy osób uczestniczących w zajęciach oraz umożliwienie im zrozumienia własnych problemów i przez to stymulowanie zmiany niewłaściwych postaw i nastawień;
- pośredniczenie w poznawaniu reakcji interpersonalnych jako stymulatora wyższego jakościowo poziomu kontaktów międzyludzkich;
- uaktywnianie procesów twórczych i poznawczych;
- trenowanie i utrwalanie określonych cech tożsamościowych;
- rozwijanie umiejętności kooperacyjnych i pomocy innym osobom.
Aby grupa młodzieży nieprzystosowanej społecznie miała charakter zespołu zadaniowego, należy ukształtować jej strukturę, ustanowić normy, określić role poszczególnych jej członków oraz doprowadzić do jej spójności.
Struktura grupy może mieć charakter formalny, wyznaczony przez ramy organizacyjne systemu oddziaływań, lub charakter nieformalny, określony przez interpersonalne, preferencje jej uczestników.
Każda działalność zespołowa jest oparta na systemie norm. Określają one co jest prawidłowe, a co nie i wyznaczają ogólne kierunki aktywności grupy.
W grupie nieprzystosowanych społecznie wychowanków możemy wyróżnić następujące role:
-bohatera- imponującego siłą i przewagą wynikającą z największych inicjacji przestępczych;
-ofiarę- osobę lub osoby podporządkowane bohaterowi i innym wychowankom, na ogół z racji swojej kondycji fizycznej i psychicznej;
-eksperta- wychowanka przydatnego w grupie ze względu na swoją wiedzę i kompetencje, lecz nie uznawanego przez grupę za w pełni „swojego”;
-biernych członków- grupy, podążających za swoim liderem;
-wroga- będącego uosobieniem cech nieakceptowanych i czynnie zwalczanych przez grupę.
Spójność grupy oznacza jej poziom atrakcyjności dla jej członków. Można wymienić kilka uwarunkowań spójności grupy nieprzystosowanych społecznie wychowanków. Do najważniejszych należą:
-zaspokojenie przez grupę aktualnych bądź potencjalnych potrzeb jej uczestników,
-potrzeba lub chęć przynależności do grupy podyktowana lekiem przed odrzuceniem;
-wzajemna sympatia lub atrakcyjność członków grupy;
-atrakcyjność grupy wynikająca z faktu jej elitarności lub uzyskiwania z członkostwa w niej dodatkowych gratyfikacji;
-obecność wroga lub ofiary, wobec których można okazywać pogardę lub niechęć;
-obecność bohatera, któremu można się przypodobać i zyskać jego akceptację.
FAZY DZIAŁALNOŚCI SOCJODRAMATYCZNEJ:
-I fazą kształtowania się zależności grupy
-II faza buntu
-III faza kooperacji
-IV faza aktywności