Inst_Wod_Kan-06.pdf

INSTALACJE WODOCI ġ GOWE I KANALIZACYJNE

W BUDYNKACH

MATERIAŁY SZKOLENIOWE

opracował

dr in Ň . Florian G. PIECHURSKI

Instytut I Ň ynierii Wody i ĺ cieków

Politechnika ĺ l Ģ ska Gliwice

1. Wst ħ p

Nale Ň y sobie u Ļ wiadomi ę , jak du Ň a liczba osób uczestniczy w procesie budowy, wówczas

widoczna staje si ħ rola optymalnej współpracy przy wznoszeniu budynków. Po stronie inwestorskiej,

obok wła Ļ ciciela, u Ň ytkownika, inwestora i architekta działa równie Ň wielu in Ň ynierów. Zadaniem

generalnego wykonawcy jest koordynacja robót prowadzonych przez przedsi ħ biorstwa budowlane i

uzgadnianie ich z projektami realizowanymi przez wiele firm specjalistycznych. Dotyczy to przede

wszystkim robót ziemnych i fazy realizacji budynków w stanie surowym oraz najró Ň niejszych prac

wyko ı czeniowych, do których zaliczaj Ģ si ħ tak Ň e roboty instalacyjne. Wykonanie stanu surowego

budynków pochłania ok. 33-38%, a roboty instalacyjne ok. 16-20% całkowitych kosztów dla

budynków mieszkalnych.

W ko ı cu XVIII wieku zacz ħ ła z Anglii dociera ę do Europy nowoczesna technika w

dziedzinie wyposa Ň enia mieszka ı w instalacje sanitarne. Zacz ħ to opracowywa ę systemy centralnego

zaopatrzenia w wod ħ i odprowadzenia Ļ cieków miast i wsi. Pozwoliło to architektom i budowniczym

stopniowo likwidowa ę ust ħ py z przybudówek i na podwórzach i wprowadza ę je do wn ħ trza budynków.

Pocz Ģ tkowo były one lokalizowane w klatkach schodowych, a nast ħ pnie stopniowo WC zacz ħ to

przenosi ę do mieszka ı . Zapotrzebowanie na te urz Ģ dzenia sanitarne było wprawdzie jeszcze małe i

nikomu nie przeszkadzało, Ň e rury były stalowe, Ň eliwne czy kamionkowe i prowadzone po Ļ cianach

zewn ħ trznych. W latach 30 XX wieku stopniowo wzrastaj Ģ ce wymagania w zakresie kształtowania

pomieszcze ı zacz ħ ły powoli wymusza ę prowadzenie rur w sposób niewidoczny. Rozpocz ħ to je

obudowywa ę lub ukrywa ę we wn ħ kach Ļ cian. Pocz Ģ tkowo kuto bruzdy r ħ cznie, dopiero nowsze

metody projektowania pozwoliły przynajmniej w kierunku pionowym formowa ę bruzdy ju Ň przy

murowaniu Ļ cian. ĺ ciany były wystarczaj Ģ co wytrzymałe, cegła pełna, dlatego mo Ň na było osłabi ę

Ļ ciany bruzd Ģ na instalacj ħ . Ograniczenia sposobów wykonania przez instalatorów zwi Ģ zane były z

mo Ň liwo Ļ ciami stosowania niewielu dost ħ pnych materiałów instalacyjnych - stalowe systemy

wodoci Ģ gowe i Ň eliwne systemy kanalizacyjne. W latach 70 na zachodzie a w kraju w latach 90-tych

XX wieku nast Ģ piła prawdziwa rewolucja w mo Ň liwo Ļ ciach wykonania instalacji w budynkach.

Pojawienie si ħ nowych rozwi Ģ za ı materiałowych stwarza konieczno Ļę stosowania nowych technologii

wykonania instalacji wodoci Ģ gowych i kanalizacyjnych.

Przy omawianiu sposobów rozwi Ģ zywania instalacji w nowych budynkach nale Ň y równie Ň

zwróci ę uwag ħ na modernizacj ħ ju Ň istniej Ģ cych. Poza naciskami na wymian ħ instalacji z powodu

złego stanu technicznego równie Ň istniej Ģ tendencje wynikaj Ģ ce z mody. Maj Ģ one coraz wi ħ ksze

znaczenie dla rynku. Wychodz Ģ c z zało Ň enia, Ň e przeci ħ tny okres u Ň ytkowania budynku mieszkalnego

wynosi 100 lat oznacza to, Ň e instalacje s Ģ modernizowane trzykrotnie. Trudno Ļ ci finansowe

ograniczaj Ģ zakres modernizacji jeszcze bardzo cz ħ sto do zwykłego utrzymywania instalacji w stanie

nadaj Ģ cym si ħ do u Ň ytku poprzez naprawy uszkodzonych elementów – wymiany skorodowanych rur

instalacji wodoci Ģ gowych na nowe z materiału odpornego na korozj ħ . Przy modernizacji czasami

mo Ň na pozostawi ę bez zmian przewody rozdzielcze oraz piony wodoci Ģ gowe i kanalizacyjne, lecz

prawie zawsze wymagane jest poprowadzenie na nowo podej Ļę do przyborów. Wymaga tego inne

wyposa Ň enie w urz Ģ dzenia sanitarne.

Wynika st Ģ d wniosek, Ň e nowoczesne systemy instalacji powinny by ę dostosowane zarówno do

nowego jak i modernizowanego budownictwa .

Instalacje wodoci Ģ gowo kanalizacyjne s Ģ niezb ħ dne dla zaspakajania potrzeb Ň yciowych

człowieka zarówno w mieszkaniu jak i w pracy. Ich prawidłowe zaprojektowanie, wykonanie mo Ň e

stanowi ę podstaw ħ niezawodnej dostawy wody oraz nie zakłóconego odprowadzenia Ļ cieków

sanitarnych i deszczowych.

Poza obszerna wiedz Ģ ogólnotechniczn Ģ konieczna jest dobra znajomo Ļę systemów instalacyjnych

oraz baczne zwracanie uwagi na uwarunkowania stosowania poszczególnych rozwi Ģ za ı . ņ adna inna

bran Ň a nie ma tylu punktów styku z innymi, co instalacje wodoci Ģ gowo - kanalizacyjne, np.

konstrukcje budowlane, materiały budowlane, konstrukcje podłóg i wyko ı czenia powierzchni Ļ cian,

ochrona przed wilgoci Ģ , hałasem i ochrona przeciw po Ň arowa, instalacje grzewcze, wentylacyjne i

elektryczne - a nie mo Ň na zapomnie ę o tolerancjach budowlanych, które oddziałuj Ģ w sposób istotny

na wybór i technik ħ monta Ň u ró Ň nych systemów instalacji.

Wydaje si ħ nieuniknion Ģ konieczno Ļ ci Ģ ograniczenie ró Ň norodno Ļ ci systemów i wyborów na

etapie projektowania, gdy Ň w przeciwnym wypadku nie mo Ň na mówi ę o zapewnieniu fachowych

gwarancji. Jest w zasadzie niemo Ň liwe aby instalator był przeszkolony w zakresie wykonawstwa

wszystkich przedstawionych systemów i dysponował pełnym asortymentem potrzebnych maszyn,

narz ħ dzi i cz ħĻ ci zamiennych.

Od architektów i konstruktorów wymaga si ħ pełnego porozumienia, co do propozycji instalatorów

przy ostatecznym wyborze systemów i wyrobów, oczywi Ļ cie z uwzgl ħ dnieniem zało Ň onych kryteriów

jako Ļ ciowych - jako najwa Ň niejszych i uwzgl ħ dnionego poziomu kosztów.

Modernizacja budynków starych wymaga Ļ mielszego rozwi Ģ zania przy zagospodarowaniu

pomieszcze ı , aby ukształtowa ę je nowocze Ļ niej i bardziej funkcjonalnie. Istnieje jednak konieczno Ļę

ostro Ň niejszego obchodzenia si ħ z substancj Ģ budowlan Ģ , wymagaj Ģ c Ģ dokładnego poznania stanu

istniej Ģ cego konstrukcji jak i instalacji, w celu unikni ħ cia „niespodzianek” podczas jej naruszenia.

Realizacja obiektów nowych, jak i modernizacja starych stawia przed architektem, konstruktorem

i instalatorem najwy Ň sze wymagania w zakresie przygotowania teoretycznego, projektowania,

znajomo Ļ ci szczegółów, koordynacji i nadzoru. Wykonawca potrzebuje dokładnych danych do

wykonania kalkulacji i ustalania terminu. Ka Ň dy zleceniodawca ma prawo domaga ę si ħ dotrzymania

terminów, jako Ļ ci i trwało Ļ ci wykonanych prac budowlano - instalacyjnych oraz utrzymania si ħ w

granicach kosztów.

Jednak Ň e cz ħ sto system, w jakim realizujemy instalacje, jest mocno niedoceniany przez

zleceniodawców i fachowców, zwłaszcza jego wpływu na funkcjonowanie budynku, niezawodno Ļę

eksploatacyjn Ģ instalacji, brak uszkodze ı oraz okres eksploatacji całego obiektu. Je Ļ li przewody

prowadzone s Ģ w Ļ cianach budynku, to ka Ň de uszkodzenie oznacza ingerencj ħ w stref ħ prywatn Ģ

mieszka ı ców. Nowoczesny system prefabrykowanych Ļ cianek instalacyjnych nie tylko pozwala na

łatwy dost ħ p do instalacji przy ewentualnych naprawach lecz przede wszystkim upraszcza demonta Ň i

wymian ħ przy modernizacji, bez ingerencji w konstrukcj ħ budynku.

Systemy instalacji wodoci Ģ gowo - kanalizacyjnej powinny spełnia ę podstawowe warunki w

zakresie projektowania, wykonania i gwarancji poprawnego działania.

W zakresie projektowania systemy instalacji wodoci Ģ gowo - kanalizacyjnej powinny:

- opiera ę si ħ na programie komputerowym i zawiera ę wykaz materiałów i kalkulacj ħ cen;

- dzi ħ ki niewielkim wymiarom dawa ę si ħ łatwo wpasowa ę we wszystkie projektowane aran Ň acje

pomieszcze ı sanitarnych;

- w zale Ň no Ļ ci od potrzeb mo Ň liwie ł Ģ czy ę si ħ ze sob Ģ ;

- umo Ň liwia ę daleko id Ģ ce rozdzielenie konstrukcji budynku i instalacji;

- zawiera ę przył Ģ cza i wyposa Ň enie mocuj Ģ ce, powszechnie dost ħ pne elementy wyposa Ň enia

sanitarnego oraz wystarczaj Ģ co wytrzymałe;

- umo Ň liwia ę monta Ň armatury i przyborów przeznaczonych do wmontowania w Ļ ciany;

- zawiera ę materiały i armatur ħ , umo Ň liwiaj Ģ ce izolacj ħ ciepln Ģ i przeciwwilgociow Ģ uło Ň onych

przewodów;

- umo Ň liwia ę zastosowanie dowolnego rodzaju okładziny Ļ cian w pomieszczeni i stwarza ę w tym

wzgl ħ dzie daleko id Ģ ce ułatwienia.

W zakresie przygotowania i wykonawstwa robót powinny:

- składa ę si ħ mo Ň liwie z jak najmniejszej liczby cz ħĻ ci;

- zawiera ę wszystkie materiały pomocnicze do monta Ň u ( mocowania, poł Ģ czenia itd.);

- eliminowa ę potrzeb ħ wykonywania bruzd i otworów;

- mie ę stałe usytuowanie wysoko Ļ ciowe;

- zapewnia ę mo Ň liwo Ļę szybkiego i łatwego wiercenia, piłowania, ci ħ cia i mocowania na Ļ ruby z du ŇĢ

dokładno Ļ ci Ģ ;

- zapewnia ę mo Ň liwo Ļę łatwego poł Ģ czenia z pionami wodoci Ģ gowymi i kanalizacyjnymi w

przewidzianych miejscach;

- redukowa ę do minimum pomocnicze prace budowlane;

- zawiera ę prost Ģ i zrozumiał Ģ instrukcj ħ monta Ň u.

W zakresie u Ň ytkowania elementy systemu powinny:

- umo Ň liwia ę optymalny odst ħ p pomi ħ dzy przyborami sanitarnymi;

- dopuszcza ę zró Ň nicowan Ģ wysoko Ļę monta Ň ow Ģ przyborów zawieszonych na Ļ cianie;

- zapewni ę łatwo Ļę demonta Ň u przy pó Ņ niejszych pracach modernizacyjnych.

W zakresie gwarancji systemy powinny:

- zapewnia ę wystarczaj Ģ c Ģ ochron ħ przeciw korozji wewn ħ trznej i zewn ħ trznej;

- by ę odporne na wnikanie wilgoci i stwarza ę mo Ň liwo Ļ ci efektywnej izolacji przeciwwilgociowej;

- spełnia ę wymagania nowoczesnych, powszechnie uznawanych zasad techniki, norm i przepisów;

- dawa ę u Ň ytkownikowi gwarancj ħ producenta za po Ļ rednictwem wykonawcy.

Przy ocenie oddziaływania instalacji wodoci Ģ gowo - kanalizacyjnych na budynek nale Ň y stale

pami ħ ta ę o nast ħ puj Ģ cej podstawowej zasadzie:

„ Przez umieszczenie instalacji i armatury w budynku nie mog Ģ by ę obni Ň one, lub wr ħ cz postawione

pod znakiem zapytania, wymagania zawarte w przepisach prawa i uznanych zasadach techniki,

dotycz Ģ ce budynku, jego statyki, ochrony przed hałasem, ochrony przeciwpo Ň arowej i izolacji

cieplnej” .

Literatura

1. „Poradnik – instalacje wodoci Ģ gowe, kanalizacyjne.

2. Armaturenwerk hotensleben GmbH, Edelstahl – Armaturen – Rohre, AWH.

3. „Mied Ņ w instalacjach sanitarnych”, Gra Ň yna Bartold – Wi Ļ niewski, Warszawa1996r.

4. „SYSTEM INSTALACYJNY PVC-C/PVC-U, projektowanie i monta Ň ”, NIECO ® .

5. „System instalacyjny PP-R, FUSIOTHERM ® , Poradnik montera”. Warszawa.

6. „Hepworth plumbing” Hep 2 O, Technical handbook.

7. „Wirsbo – PEX, System Wody Pitnej”

8. „GEBERIT MEPLA – system instalacji wodoci Ģ gowych i grzewczych”, rura trójwarstwowa.

9. AKWEDUKT „System zł Ģ czy zaciskowych AWJ”, Łód Ņ 1997r.

10. INTERNATIONAL BUILDING PRODUCTS, „Nasz Ģ wielko Ļę budujemy z detali”.

11. SEPPELFRICKE „Die neue verbindung fur alle”

12. Genowa System, „Instrukcja monta Ň u“.

13. HERZ, „Zawsze pewne połaczenia“

14. GEBERIT HD – PE „Rury i kształtki kanalizacyjne z polietylenu”

15. MAGNOPLAST, UPONAL HT „ Kanalizacja wewn ħ trzna, instrukcja, projektowanie

i monta Ň ”.

16. KONECKIE ZAKŁADY ODLEWNICZE „System rur i kształtek bezkielichowych Ň eliwnych”.

17. DUKER SML „Katalog informacyjny do planowania i projektowania”.

18. AQUA PERFECT DSS „Systemy podci Ļ nieniowo – strumieniowe”.

19. WAGIN, „Idealna rynna”1999r.

20. „Technika instalacyjna i sanitarna”

21. Fabryka Ł Ģ czników Radom S.A. „Katalog wyrobów”.

22. Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji wodoci Ģ gowych zeszyt nr 7

COBRTI INSTAL 2003

PRZEPISY NORMY ZWI ġ ZANE

Z WARUNKAMI TECHNICZNYMI WYKONANIA

I ODBIORU INSTALACJI WODOCI ġ GOWYCH

1. Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca (Dz.U. Nr 106/00 poz. 1126, Nr 109/00 poz. 1157,

Nr 120/00 poz. 1268, Nr 5/01 poz. 42, Nr 100/01 poz. 1085, Nr 110/01 poz. 1190, Nr 115/01

poz. 1229, Nr 129/01 poz. 1439, Nr 154/01 poz. 1800, Nr 74/02 poz. 676, Nr 80/03 poz. 718)

2. Rozporz Ģ dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r w sprawie warunków

technicznych jakim powinny odpowiada ę budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75/02 poz.

690, Nr 33/03 poz. 718)

3. Rozporz Ģ dzenie Ministra Spraw Wewn ħ trznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999r w

sprawie warunków technicznych u Ň ytkowania budynków mieszkalnych (Dz.U. Nr 74/99 poz.

836)

4. Rozporz Ģ dzenie Ministra Spraw Wewn ħ trznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998r w

sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów

budowlanych (Dz.U. Nr 107/98 poz. 679, Nr 8/02 poz. 71)

5. Rozporz Ģ dzenie Ministra Spraw Wewn ħ trznych i Administracji z dnia 31 lipca 1998r w

sprawie systemów oceny zgodno Ļ ci, wzoru deklaracji zgodno Ļ ci oraz sposobu znakowania

wyrobów budowlanych dopuszczanych do obrotu i powszechnego stosowania w

budownictwie (Dz.U. Nr 113/98 poz. 728)

6. Rozporz Ģ dzenie Ministra Spraw Wewn ħ trznych i Administracji z dnia 24 lipca 1998r w

sprawie okre Ļ lenia wykazu wyrobów budowlanych nie maj Ģ cych istotnego wpływu na

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: