Składniki wynagrodzenia za pracę.pdf

Składniki wynagrodzenia za pracę

Wynagrodzenie podstawowe (płaca zasadnicza) stanowi stały składnik, wypłacane

jest pracownikowi jako powtarzające się ciągłe świadczenie okresowe, którego

wysokość wyznacza kategoria, tzw. osobistego zaszeregowania pracownika (przy

wynagrodzeniu za czas) bądź kategoria zaszeregowania wykonywanych robót (przy

wynagrodzeniu akordowym).

Obliczanie wynagrodzenia podstawowego zależy od systemu płac (jest to określony

sposób ustalania wysokości wynagrodzenia należnego pracownikowi za wykonywaną

pracę):

1. system wynagradzania za czas - pracownik otrzymuje wynagrodzenie wg stawek

wyrażonych w jednostkach czasowych np. miesięcznych lub godzinowych

2. system wynagradzania akordowego - zależy od wyników pracy mierzonych liczbą

produktów, operacji itp.

Rodzaje akordu:

- prosty - gdy wynagrodzenie za poszczególne produkty wypłacane jest według stałej

stawki,

- progresywny - gdy produkty wykonane ponad określoną normę są płacone wg.

podwyższonej stawki,

- zryczałtowany - gdy wynagrodzenie wypłacane jest za wykonanie całego zadania.

Dodatkowe składniki wynagrodzenia za pracę:

 premia

 prowizja

Dodatki do wynagrodzenia podstawowego

 dodatki kompensujące zwiększony wysiłek lub kwalifikacje pracownika, np. za

pracę w godzinach nadliczbowych, za pracę nocną, za znajomość języków

obcych

 dodatki wyrównawcze, kompensujące obniżenie zarobku pracownika

przeniesionego do innej pracy lub takiego, któremu obniżono wynagrodzenie

(kobiety ciężarnej, pracowników szczególnie chronionych)

Premia - pojęcie i warunki premiowania.

Stanowi ona:

 uzupełniający, niesamodzielny składnik wynagrodzenia za pracę, co oznacza,

że występuje zawsze obok innych składników wynagrodzenia pracowniczego

 niestały składnik wynagrodzenia pracowniczego, który wchodzi w skład

Premia a nagroda. Nagroda pieniężna stanowi świadczenie nieobowiązkowe, które

może lecz nie musi być udzielone. Przesłanką nabycia prawa do nagrody jest akt

przyznania jej pracownikowi przez pracodawcę, czyli jednostronne oświadczenie woli

pracodawcy. Złożenie oświadczenia i określenie wysokości nagrody pozostawione są

uznaniu pracodawcy, nie podlegającemu kontroli organów rozstrzygających spory ze

stosunku pracy. W tym czy dane świadczenie jest premią, czy nagrodą decydują

warunki jego nabycia. Jeżeli z przepisów wynika, że jest to świadczenie

obowiązkowe należące się w razie spełnienia przesłanek określonych w przepisach

czy specjalnych regulaminach, mamy do czynienia z premią, nawet, gdy świadczenie

to nazywane jest nagrodą. Pod pojęcie nagrody w podanym tu znaczeniu podpadają

natomiast tzw. premie uznaniowe, których otrzymanie zależy wyłącznie od

swobodnego uznania pracodawcy, czyli od aktu woli podjętego w sposób nie

wymuszony przez prawo.

Ograniczenie swobody dysponowania prawem do wynagrodzenia za pracę

Prawna ochrona wynagrodzenia za pracę to ogół środków przewidzianych w

obowiązujących przepisach, mających na celu zabezpieczenie pracownika przed

utratą, bezprawnym obniżeniem lub nieterminową wypłatą należnego wynagrodzenia

Np. art. 282 § 1 pkt 1 KP - przewiduje karę grzywny za nie wypłacenie w ustalonym

terminie lub obniżenie wynagrodzenia bądź innego świadczenia przysługującego

pracownikowi (czy uprawnionemu członkowi rodziny).

Na system ochrony prawa do wynagrodzenia za pracę składają się:

1. ograniczenia swobody dysponowania przez pracownika prawem

wynagrodzenia za pracę

2. ograniczenie dopuszczalności dokonywania tzw. potrąceń z wynagrodzenia za

pracę

3. określenie terminu, miejsca i formy wypłaty wynagrodzenia

4. sankcje za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku zapłaty

wynagrodzenia za pracę

Ograniczenia swobody dysponowania prawem do wynagrodzenia za pracę polegają

na:

1. zakazie zrzekania się prawa do wynagrodzenia za pracę - KP przewiduje, że

pracownik nie może zrzec się tego prawa - oświadczenie złożone wbrew temu

zakazowi jest nieważne

2. zakazie przenoszenia tego prawa na inną osobę, wyjątki:

 sąd może nakazać aby wynagrodzenie pracownika było wypłacone w całości

lub części do rąk jego małżonka - jeżeli pracownik pozostający z małżonkiem

we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania

się do zaspakajania potrzeb rodziny

 małżonek pracownika może w razie przemijającej przeszkody dot. małżonka

pracownika (np. krótkotrwałego pozbawienia wolności) podjąć przypadające

mu wynagrodzenie, jeżeli pracownik nie wyraził sprzeciwu, który jest

skuteczny wobec pracodawcy, jeżeli był mu znany

Ograniczenia dopuszczalności tzw. potrąceń z wynagrodzenia

1. Wynagrodzenie pracownika za dany okres powinno być mu wypłacone w

zasadzie w wysokości ustalonej umową bądź przepisami prawa. Wyjątki:

Potracenia właściwe - (uregulowane w K.C.) czyli kompensacja wierzytelności

stron stosunku zobowiązaniowego - polegają one na częściowym umorzeniu

wierzytelności pracownika z tytułu wynagrodzenia za pracę na podstawie

oświadczenia pracodawcy, że przeciwstawia wzajemnie pracownikowi swą

wierzytelność wynikającą ze stosunku pracy lub innego prawa

2. umorzenie wierzytelności pracodawcy wobec pracownika jest dopuszczalnie

za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie (art. 91 KP)

3. pobranie z wynagrodzenia za pracę pewnych kwot w celu zaspokojenia:

4. wierzytelności objętych tytułami wykonawczymi:

5. na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych - do wysokości 3/5

wynagrodzenia

6. na zaspakajanie innych świadczeń do wysokości 1 wynagrodzenia (nagroda z

zakładowego funduszu nagród, zysk w nadwyżce bilansowej - podlegają

egzekucji na alimenty w pełnej wysokości)

7. należności, które pracodawca może pobrać bez tytułu wykonawczego

Termin, miejsce, forma wypłaty wynagrodzenia

Termin

 Wypłata powinna być dokonywana co najmniej raz w miesiącu w stałym i z

góry ok. terminie (w dniu poprzedzającym, jeżeli jest to dzień wolny)

 Wynagrodzenie płatne raz w miesiącu, wypłaca się z dołu, niezwłocznie po

ustaleniu jego pewnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych

10 dni następnego miesiąca

 Wynagrodzenie należne za dłuższe okresy niż 1 m-c (np. premie kwartalne)

wypłaca się w terminach ustawowych w odpowiednich przepisach płacowych

Forma

 Wypłata wynagrodzenia powinna być dokonywana w formie pieniężnej (inna

forma tylko na mocy wyraźnych przepisów ustawowych lub układu zbiorowego

pracy, ale tylko co do części wynagrodzenia np. (deputat, wynagrodzenia

rzeczowe)

 Wynagrodzenie powinno być płatne do rąk pracownika - przelew na konto

wymaga uprzedniej pisemnej zgody pracownika.

 Termin, miejsce i czas wypłaty wynagrodzenia powinny być ustalone w

regulaminie lub innych przepisach prawa pracy

Odprawy - świadczenia o zróżnicowanym charakterze

1) Odprawa z tytułu zwolnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy

2) Odprawa emerytalna i rentowa - w wysokości 1 miesięcznego wynagrodzenia -

przysługująca pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty lub

emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub

emeryturę

3) Odprawa pośmiertna - przysługująca rodzinie pracownika w razie jego śmierci w

czasie trwania stosunku pracy - wysokość uzależniona jest od okresu zatrudnienia u

danego pracodawcy:

 do 10 lat - 1 miesięczne wynagrodzenie

 do 15 lat - 3 miesięczne wynagrodzenie

 powyżej 15 lat - 6 miesięczne wynagrodzenie

4) Odprawa należna pracownikowi na podstawie wyboru , którego stosunek pracy

uległ rozwiązaniu wraz z wygaśnięciem mandatu (o ile nie pozostawał on w związku

z wyborem na urlopie bezpłatnym) odprawa ta przysługuje w wysokości 1 -

miesięcznego wynagrodzenia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: