Stabryła_ustawa_NPB.rtf

Ustawa o Narodowym Banku Polskim

z dnia 1997-08-29 (Dz.U. 1997 Nr 140, poz. 938)

tekst jednolity z dnia 2004-12-23 (Dz.U. 2005 Nr 1, poz. 2)

zmiany:

Rozdzia³ 1. Przepisy ogólne

Art. 1.  [Pozycja] Narodowy Bank Polski, zwany dalej "NBP", jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 2.  [Osobowoœæ prawna; siedziba] 1. NBP posiada osobowoœæ prawn¹ i prawo u¿ywania pieczêci z god³em pañstwowym.

2. NBP nie podlega wpisowi do rejestru przedsiêbiorstw pañstwowych.

3. Dzia³alnoœæ NBP jest prowadzona na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

4. Siedzib¹ NBP jest Warszawa.

Art. 3. [Zadania] 1. Podstawowym celem dzia³alnoœci NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rz¹du, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.

2. Do zadañ NBP nale¿y tak¿e:

1) organizowanie rozliczeñ pieniê¿nych;

2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;

3) prowadzenie dzia³alnoœci dewizowej w granicach okreœlonych ustawami;

4) prowadzenie bankowej obs³ugi bud¿etu pañstwa;

5) regulowanie p³ynnoœci banków oraz ich refinansowanie;

6) kszta³towanie warunków niezbêdnych dla rozwoju systemu bankowego;

7) opracowywanie statystyki pieniê¿nej i bankowej, bilansu p³atniczego oraz miêdzynarodowej pozycji inwestycyjnej;

8) wykonywanie innych zadañ okreœlonych ustawami.

Art. 4.  [Prawo emisji] NBP przys³uguje wy³¹czne prawo emitowania znaków pieniê¿nych Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 5. [Cz³onkostwo, udzia³y, akcje] 1. NBP mo¿e:

1) byæ cz³onkiem miêdzynarodowych instytucji finansowych i bankowych;

2) pokrywaæ ze œrodków w³asnych wydatki zwi¹zane z cz³onkostwem w instytucjach okreœlonych w pkt 1.

1a. NBP pokrywa ze œrodków w³asnych wydatki zwi¹zane z cz³onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Miêdzynarodowym Funduszu Walutowym.

1b. NBP jest uprawniony do otrzymywania, przypadaj¹cych Rzeczypospolitej Polskiej od Miêdzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich wymagalnych kwot z tytu³ów finansowanych ze œrodków w³asnych NBP, w tym p³atnoœci zwrotnych, odsetek i innych dochodów.

2. NBP nie mo¿e byæ udzia³owcem b¹dŸ akcjonariuszem innych osób prawnych, z wyj¹tkiem prowadz¹cych dzia³alnoœæ us³ugow¹ wy³¹cznie na rzecz instytucji finansowych i Skarbu Pañstwa.

Rozdzia³ 2. Organizacja NBP

Art. 6.  [Organy] Organami NBP s¹:

1) Prezes NBP;

2) Rada Polityki Pieniê¿nej;

3) Zarz¹d NBP.

Art. 7.  [Jednostki organizacyjne] 1. NBP wykonuje zadania przez Centralê i inne jednostki organizacyjne.

2. Zarz¹d NBP w drodze uchwa³y:

1) powo³uje, przekszta³ca i likwiduje komórki organizacyjne Centrali NBP i inne jednostki organizacyjne;

2) okreœla zakres dzia³alnoœci oraz organizacjê wewnêtrzn¹ Centrali NBP i pozosta³ych jednostek organizacyjnych NBP.

Art. 8.  [Kontrola wewnêtrzna] Dzia³alnoœæ jednostek organizacyjnych NBP podlega rewizji wewnêtrznej, któr¹ wykonuje komórka Centrali NBP podporz¹dkowana Prezesowi NBP.

A. Prezes NBP

Art. 9. [Powo³anie, kadencja, odwo³anie] 1. Prezes NBP jest powo³ywany i odwo³ywany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat. Ta sama osoba nie mo¿e byæ Prezesem NBP d³u¿ej ni¿ przez dwie kolejne kadencje.

3. Prezes NBP obejmuje obowi¹zki po z³o¿eniu wobec Sejmu przysiêgi nastêpuj¹cej treœci: " Obejmuj¹c obowi¹zki Prezesa Narodowego Banku Polskiego przysiêgam uroczyœcie, ¿e postanowieñ Konstytucji i innych ustaw bêdê œciœle przestrzegaæ oraz ¿e we wszystkich swoich dzia³aniach d¹¿yæ bêdê do rozwoju gospodarczego Ojczyzny i pomyœlnoœci obywateli ". Przysiêga mo¿e byæ z³o¿ona z dodaniem stów "Tak mi dopomó¿ Bóg".

4. Kadencja Prezesa NBP wygasa:

1) po up³ywie okresu szeœcioletniego;

2) w razie œmierci;

3) w razie z³o¿enia rezygnacji;

4) w razie odwo³ania.

5.1[1] Odwo³anie Prezesa NBP mo¿e nast¹piæ, gdy:

1) nie wype³nia on swych obowi¹zków na skutek d³ugotrwa³ej choroby;

2) zosta³ skazany prawomocnym wyrokiem s¹du za pope³nione przestêpstwo;

2a) z³o¿y³ on niezgodne z prawd¹ oœwiadczenie lustracyjne, stwierdzone prawomocnym orzeczeniem s¹du;

3) Trybuna³ Stanu orzek³ wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pe³nienia funkcji zwi¹zanych ze szczególn¹ odpowiedzialnoœci¹ w organach pañstwowych.

Art. 10. [Wiceprezesi; cz³onkowie zarz¹du] 1. Prezesa NBP w czasie jego nieobecnoœci zastêpuje wiceprezes NBP - pierwszy zastêpca Prezesa NBP.

2. (uchylony)

3. Wiceprezesi NBP kieruj¹ wyznaczonymi przez Prezesa NBP dzia³ami pracy NBP.

Art. 11. [Kompetencje Prezesa] 1. Prezes NBP jest prze³o¿onym wszystkich pracowników NBP. Prawa i obowi¹zki pracowników NBP okreœla Kodeks pracy i pragmatyka s³u¿bowa okreœlona odrêbn¹ ustaw¹.

2. Prezes NBP przewodniczy Radzie Polityki Pieniê¿nej, Zarz¹dowi NBP, Komisji Nadzoru Bankowego oraz reprezentuje NBP na zewn¹trz.

3. Prezes NBP reprezentuje interesy Rzeczypospolitej Polskiej w miêdzynarodowych instytucjach bankowych oraz, o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej, w miêdzynarodowych instytucjach finansowych.

4. Prezes NBP przy wydawaniu zarz¹dzeñ podlegaj¹cych og³oszeniu oraz decyzji administracyjnych ma prawo u¿ywania pieczêci z god³em pañstwowym.

5. Prezes NBP:

1 ) ustala, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnêtrznych i Administracji2[2] , zasady przechowywania wartoœci pieniê¿nych w bankach i przedsiêbiorstwach produkuj¹cych znaki pieniê¿ne oraz transportowania tych wartoœci przez banki i te przedsiêbiorstwa;

2) realizuje zadania wynikaj¹ce z przepisów o powszechnym obowi¹zku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.

B. Rada Polityki Pieniê¿nej

Art. 12. [Kompetencje] 1. Rada Polityki Pieniê¿nej, zwana dalej "Rad¹", ustala corocznie za³o¿enia polityki pieniê¿nej i przedk³ada je do wiadomoœci Sejmowi równoczeœnie z przed³o¿eniem przez Radê Ministrów projektu ustawy bud¿etowej. Rada sk³ada Sejmowi sprawozdanie z wykonania za³o¿eñ polityki pieniê¿nej w ci¹gu 5 miesiêcy od zakoñczenia roku bud¿etowego.

2. Kieruj¹c siê za³o¿eniami polityki pieniê¿nej Rada w szczególnoœci:

1) ustala wysokoœæ stóp procentowych NBP;

2) ustala stopy rezerwy obowi¹zkowej banków i wysokoœæ jej oprocentowania;

3) okreœla górne granice zobowi¹zañ wynikaj¹cych z zaci¹gania przez NBP po¿yczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych;

4) zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z dzia³alnoœci NBP;

5) przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;

6) ustala zasady operacji otwartego rynku.

3. Rada dokonuje ocen dzia³alnoœci Zarz¹du NBP w zakresie realizacji za³o¿eñ polityki pieniê¿nej.

4. (uchylony)

Art. 13. [Sk³ad; powo³anie; kadencja] 1. W sk³ad Rady wchodz¹:

1) Przewodnicz¹cy Rady, którym jest Prezes NBP;

2) 9 cz³onków powo³ywanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm i Senat, spoœród specjalistów z zakresu finansów.

2. Kadencja cz³onka Rady wynosi 6 lat. Funkcjê cz³onka Rady mo¿na pe³niæ tylko jedn¹ kadencjê.

3. Powo³anie nowych cz³onków Rady powinno nast¹piæ najpóŸniej do dnia wygaœniêcia kadencji poprzednich.

4. Cz³onek Rady przed objêciem obowi¹zków w Radzie sk³ada przed organem powo³uj¹cym przysiêgê nastêpuj¹cej treœci: " Obejmuj¹c obowi¹zki cz³onka Rady Polityki Pieniê¿nej przysiêgam uroczyœcie, ¿e bêdê dzia³aæ z pe³n¹ bezstronnoœci¹, posiadan¹ wiedz¹ i doœwiadczeniem w zakresie polityki pieniê¿nej, zgodnie z celami dzia³alnoœci Narodowego Banku Polskiego. " Przysiêga mo¿e byæ z³o¿ona z dodaniem s³ów "Tak mi dopomó¿ Bóg".

5.3[3] Organy uprawnione do powo³ania cz³onka Rady odwo³uj¹ go wy³¹cznie w przypadku:

1) zrzeczenia siê swej funkcji;

2) choroby trwale uniemo¿liwiaj¹cej sprawowanie funkcji;

3) skazania prawomocnym wyrokiem s¹du za pope³nienie przestêpstwa;

3a) z³o¿enia niezgodnego z prawd¹ oœwiadczenia lustracyjnego, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem s¹du;

4) przyczyn, o których mowa w art. 14 ust. 2.

6. W razie œmierci cz³onka Rady, organ powo³uj¹cy stwierdza wygaœniêcie jego mandatu.

7. Uzupe³nienia sk³adu Rady na miejsce opró¿nione z przyczyn okreœlonych w ust. 5 i 6 organy powo³uj¹ce dokonuj¹ nie póŸniej ni¿ w okresie 3 miesiêcy od odwo³ania lub stwierdzenia wygaœniêcia mandatu cz³onka Rady.

8. (uchylony)

Art. 14.  [Inna dzia³alnoœæ; wynagrodzenie] 1. W okresie kadencji cz³onek Rady nie mo¿e zajmowaæ ¿adnych innych stanowisk i podejmowaæ dzia³alnoœci zarobkowej lub publicznej poza prac¹ naukow¹, dydaktyczn¹ lub twórczoœci¹ autorsk¹, a za zgod¹ Rady wyra¿on¹ w drodze uchwa³y (bez udzia³u zainteresowanego) - dopuszczalna jest dzia³alnoœæ w organizacjach miêdzynarodowych.

2. Cz³onek Rady bêd¹cy cz³onkiem partii politycznej lub zwi¹zku zawodowego obowi¹zany jest na okres kadencji w Radzie zawiesiæ dzia³alnoœæ w tej partii lub w tym zwi¹zku, pod rygorem odwo³ania z Rady.

3. Cz³onkom Rady przys³uguje wynagrodzenie w wysokoœci równej wynagrodzeniu wiceprezesów NBP. Wynagrodzenie to przys³uguje równie¿ w ci¹gu 3 miesiêcy od daty wygaœniêcia kadencji, z wyj¹tkiem, gdy powodem odwo³ania jest skazanie prawomocnym wyrokiem s¹du za pope³nienie przestêpstwa.

Art. 15. [Uczestnicy posiedzeñ Rady] W posiedzeniach Rady uczestnicz¹ wiceprezesi NBP bez prawa udzia³u w g³osowaniu.

Art. 16. [Tryb dzia³ania] 1. Posiedzenia Rady zwo³uje Przewodnicz¹cy co najmniej raz w miesi¹cu. Posiedzenie Rady mo¿e byæ zwo³ane równie¿ na pisemny wniosek co najmniej 3 cz³onków Rady.

1a. W czasie nieobecnoœci Przewodnicz¹cego posiedzeniu przewodniczy jeden z cz³onków Rady.

2. Tryb dzia³ania Rady oraz wyboru cz³onka, który przewodniczy obradom podczas nieobecnoœci Przewodnicz¹cego Rady, okreœla regulamin uchwalony przez Radê wiêkszoœci¹ g³osów.

3. Ustalenia Rady podejmowane s¹ w formie uchwa³ wiêkszoœci¹ g³osów przy obecnoœci co najmniej 5 cz³onków, w tym Przewodnicz¹cego Rady. W przypadku równej liczby g³osów rozstrzyga g³os Przewodnicz¹cego Rady.

4. Stanowiska zajête przez cz³onków Rady w g³osowaniu podlegaj¹ og³oszeniu w Monitorze S¹dowym i Gospodarczym po up³ywie 6 tygodni, ale nie póŸniej ni¿ 3 miesiêcy od daty podjêcia uchwa³y.

C. Zarz¹d NBP

Art. 17. [Sk³ad; zadania] 1. Dzia³alnoœci¹ NBP kieruje Zarz¹d.

2. W sk³ad Zarz¹du NBP wchodz¹: Prezes NBP - jako przewodnicz¹cy oraz 6-8 cz³onków Zarz¹du, w tym 2 wiceprezesów NBP.

2a. Cz³onków Zarz¹du NBP powo³uje i odwo³uje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Prezesa NBP.

2b. Cz³onkowie Zarz¹du NBP s¹ powo³ywani na okres 6 lat. Przepisy art. 9 ust. 2, art. 13 ust. 3 i ust. 5-7 stosuje siê odpowiednio.

3. Zarz¹d NBP:

1) realizuje uchwa³y Rady;

2) podejmuje uchwa³y w sprawach niezastrze¿onych w ustawie do wy³¹cznej kompetencji innych organów NBP.

4. Do zakresu dzia³ania Zarz¹du NBP nale¿y w szczególnoœci:

1) (uchylony);

2) realizowanie zadañ z zakresu polityki kursowej;

3) okresowa ocena obiegu pieniê¿nego i rozliczeñ pieniê¿nych oraz obrotu dewizowego;

4) nadzorowanie operacji otwartego rynku;

5) ocena funkcjonowania systemu bankowego;

6) uchwalanie planu dzia³alnoœci i planu finansowego NBP;

7) uchwalanie prowizji i op³at bankowych stosowanych przez NBP oraz ustalanie ich wysokoœci;

8) okreœlanie zasad gospodarowania funduszami NBP;

9) okreœlanie zasad organizacji i podzia³u zadañ w NBP;

10) okreœlanie zasad polityki kadrowej i p³acowej w NBP;

11) uchwalanie rocznego sprawozdania z dzia³alnoœci NBP;

12) sporz¹dzanie rocznego sprawozdania finansowego NBP;

13) opracowywanie bilansów obrotów p³atniczych pañstwa z zagranic¹;

14) przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwa³ i innych materia³ów kierowanych do Rady.

Art. 18.  [Inna dzia³alnoœæ] Cz³onek Zarz¹du NBP nie mo¿e zajmowaæ ¿adnych innych stanowisk i podejmowaæ dzia³alnoœci zarobkowej lub publicznej poza prac¹ naukow¹, dydaktyczn¹ lub twórczoœci¹ autorsk¹. Przepis art. 14 ust. 2 stosuje siê odpowiednio.

Art. 19.  [Tryb dzia³ania] Uchwa³y Zarz¹du NBP zapadaj¹ wiêkszoœci¹ bezwzglêdn¹ g³osów, a w przypadku równej liczby g³osów rozstrzyga g³os Prezesa NBP.

Art. 20.  [Regulamin] Szczegó³owy tryb dzia³ania Zarz¹du NBP okreœla regulamin uchwalony przez Zarz¹d.

Rozdzia³ 3. NBP a w³adze pañstwowe

Art. 21.  [Wspó³dzia³anie] W wykonaniu swoich zadañ NBP wspó³dzia³a z w³aœciwymi organami pañstwa w kszta³towaniu i realizacji polityki gospodarczej pañstwa, d¹¿¹c przy tym do zapewnienia nale¿ytej realizacji za³o¿eñ polityki pieniê¿nej, a w szczególnoœci:

1) przekazuje organom pañstwa za³o¿enia polityki pieniê¿nej oraz informacje dotycz¹ce realizacji polityki pieniê¿nej i sytuacji w systemie bankowym;

2) wspó³dzia³a z Ministrem Finansów w opracowaniu planów finansowych pañstwa;

3) opiniuje projekty aktów normatywnych z zakresu polityki gospodarczej;

4) opiniuje projekty aktów normatywnych dotycz¹cych dzia³alnoœci banków i maj¹cych znaczenie dla systemu bankowego.

Art. 22. [Uprawnienia Prezesa] 1. Prezes NBP mo¿e uczestniczyæ w posiedzeniach Sejmu.

2. Prezes NBP i inni przedstawiciele organów NBP, o których mowa w art. 6, s¹ obowi¹zani do przedstawienia informacji i udzielenia wyjaœnieñ dotycz¹cych polityki pieniê¿nej i dzia³alnoœci NBP przed Sejmem i Senatem oraz ich komisjami.

Art. 23. [Informacje]...