07.03.2005 Chirurgia [W3]
Nienowotworowe choroby jelita cienkiego
CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA
Typowe umiejscowienie to końcowy odcinek jelita cienkiego, choć występują zajęcia innych odcinków przewodu pokarmowego.
Odcinki chore są poprzedzielane odcinkami zdrowymi.
Choroba najczęściej występuje u ludzi młodych między 20 a 40 rż.
Proces zapalny obejmuje wszystkie warstwy jelita i przechodzi na otoczenie.
Makroskopowo stwierdza się zgrubienie ściany jelita oraz przylegającej do niego krezki.
Objawy : bóle brzucha o różnej lokalizacji; biegunka; gorączka; spadek wagi ciała.
Powikłania : zwężenia jelita; ropnie; przetoki; krwawienia; u 30% chorych zajęta odbytnica oraz powstają przetoki odbytu;
Leczenie zachowawcze : salazopiryna 2-4 g na dobę; kortykosteroidy;
dieta ubogobłonnikowa i wysokoenergetyczna z
witaminami i żelazem.
Leczenie chirurgiczne :
1.Usunięcie wszystkich zajętych odcinków jelita
2.Ingerencja chirurga ogranicza się tylko do usuwania najbardziej groźnych powikłań tj. zwężeń prowadzących do niedrożności lub przetok powodujących zapalenie otrzewnej.
Cechy Colitis ulcerosa Choroba L.C.
Lokalizacja jelito grube (95% odbyt) zmiany odcinkowe całego p.k.
(odbyt w 50%)
Choroby wtórne zapalenia stawów, ropne megaloblastoza
choroby skóry
Obraz radiolog. płytkie owrzodzenia, szczeliny, zwężenia,przetoki
jelito rurowate
Obraz makro. ściana jelita cienka, ściana jelita pogrubiała,guzy
perforacje przetoki, ropnie
Obraz mikro. zapal. bł. śluzowej i obejmuje całą grubość jelita,
podśl. , ropnie krypt ziarniniaki
Przebieg choroby przewlekły, zaostrzenia, nawroty
możliwa przemiana złoś.
PRZETOKI JELITA CIENKIEGO
Powstają w następstwie : chorób, urazów lub operacji.
Nie mają tendencji do samoistnego zamykania się;
Treść jelita cienkiego ma działania trawiące, niszczy tkanki ściany przetoki i skórę jej okolicy. Im wyżej zlokalizowana tym gorsze rokowanie.
Leczenie operacyjne jest bardzo rzadko skuteczne ze względu na charakter zmian i ich następstw.
Leczenie żywieniem pozajelitowym daje najlepsze efekty;
Równocześnie prowadzi się protekcję skóry okolicy przetoki poprzez odsysanie treści oraz pokrywanie skóry pastą cynkową lub silikonową.
To pozostałość przewodu pępkowo-jelitowego;
Lokalizacja – końcowy odcinek jelita krętego;
Powikłania :
- stan zapalny (imitujący zapalenie wyrostka robaczkowego)
- krwawienia (gdy dochodzi do metaplazji jego śluzówki)
ZESPÓŁ UPOŚLEDZONEGO WCHŁANIANIA
Przyczyny :
- niedostateczne trawienie : choroby żołądka, stan po jego resekcji
niewydolność trzustki, choroby wątroby
niedostatek enzymów jelitowych
- zaburzenia wchłaniania w jelicie : wrodzone zaburzenia biochemiczne
zapalne choroby jelit
- zmniejszenie pow. wchłaniania : stan po resekcji jelita
przetoka jelitowa zew. lub międzyjelitowa
- niedokrwienie jelit
- zwężenie odcinka przewodu pokarmowego
- zaburzenia motoryki
- choroby uk. wydzielania wewnętrznego : cukrzyca, choroby przytarczyc
Aspekty chirurgiczne : - znaczne resekcje jelita cienkiego
- przetoki jelita zewnętrzne lub międzyjelitowe
Objawy : biegunki, stolce tłuszczowe, spadek wagi ciała, niedokrwistość,
zaburzenia wodno-elektrolitowe, dysfunkcja wątroby i nerek
Utrata ponad 50% długości jelita cienkiego grozi utratą życia.
Leczenie :
- przetoka wewnętrzna zabieg odtwarzający prawidłową drogę
- przetoka zewnętrzna leczenie farmakologiczne lub rzadko zabieg
- skrócenie jelita – zachowawczo: dieta bogatoenergetyczna,
fermenty poprawiające trawienie, leki zwalniające perystaltykę
UCHYŁKOWATOŚĆ OKRĘŻNICY
Etiopatogeneza : dieta ubogoresztkowa, osłabienie mięśniówki ściany jelita
Objawy : zaparcia, biegunki , wzdęcia, bóle w lewym podbrzuszu , niekiedy
krwawienia
Ostre zapalenie uchyłków :
- objawy : ból w lewym podbrzuszu, temperatura, podrażnienie otrzewnej,
naciek zapalany badalny przez powłoki
- powikłania : krwawienie, niedrożność,
perforacja do jamy otrzewnej - zapalenie otrzewnej
perforacja do okolicznych tkanek – ropień
perforacja do pęcherza moczowego lub jelita cienkiego
Leczenie zachowawcze : dieta bogatoresztkowa, lekip-skurczowe i antycholinerg
Leczenie operacyjne : głównie w powiklaniach
WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO
Ciężka choroba błony śluzowej prowadząca do powstania wielu krwawiących płytkich owrzodzeń najpierw w odbytnicy a następnie w innych odcinkach jelita grubego.
Objawy : początek choroby między 20 a 30-tym r.ż.
biegunka często krwawa, temperatura, spadek wagi ciała,
Powikłania : perforacja okrężnicy, marskość wątroby, zapalenie stawów,
przetoki okołoodbytnicze, wyniszczenie, w 10-30% przypadków
powstaje rak okrężnicy, megacolon toxicum
Leczenie: salazopiryna 2-8 g/ dziennie ; sterydy (enkorton 20-5- mg/dziennie)
oszczędzająca dieta niekiedy bez pokarmów (odżywiania pozajelitowe)
operacyjne : proktokolektomia ; wytworzenie tzw. zbiornika z jelita cienkiego
2
agasozynek